О е. X o ‘j a n a z a r o V, М. M ir s o V u r o V, Т. N o r b o b o y e V a ekologiya va barqaror taraqqiyot ta’limi

N
*
к
Bilib qo‘ygan yaxshi! 
j
Agar barcha shart-sharoitlar qulay bo4lib, ulardan biri 
!
yetarli miqdorda 
boMmasa, uni 
cheklovchi omil deb 
j
yuritiladi. Masalan: gulli o‘simlik turlarini biror joyga 
j 
iqlimlashtirishda 
ularni 
changlatuvchi 
hasharotlar
cheklovchi omil bo‘ladi. 
(
j
-2 6 -

---

EKOLOGIYA
Esda tuting! 
j
Amerikalik 
olim 
V.Shelford 
ortiqcha 
yoki 
j 
yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar hisoblab, 
buni 
tolerantlik qonuni deb ataydi. Toleranilik (toleransiya -  
yunoncha so‘z bo‘Iib, chidamlilik degani) deganda, yashash 
sharoitining 
o‘zgarishiga 
organizmning 
chidamliiigi 
tushuniladi. G V z a o‘simligi hujayralari yozning jazirama 
issiq kunlarida ham 38°C dan yuqori haroratga chidab, yangi 
sharoitga ma’lum bir vaqtdan so‘ng moslashadi.
Esda tuting! 
j
Nemis kimyogari Yu.Libix 1840-yiIda 
o (simliklar ning j
mineral oziqlanish nazariyasim ilgari surib: “Asosiy ozuqa 
j
elementlaridan birortasining o ‘simlikka yetishmasligi uning 
(
j
hosildorligini pasaytirishi mumkin”, deydi. Bu - 
Libixning i
minimum qonuni deyiladi. Masalan: ortiqcha suv yoki azot |
tuproqda mikro miqdorda uchraydigan 
bor yoki temir |
dementiari yetishmasligining o‘rnini bosa olmaydi.