O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Hosilni yig‘ishtirish. O qjo‘xori don uchun ekilgan b o is a , doni to ‘la 
p ish g an d a y ig is h tir ib olinadi. K o ‘k m assasi uch u n ekilgan b o i s a , 
ro ‘vaklashdan gullashgacha b o ig a n davrda o ‘riladi. K o ‘k massa uchun 
yigishtirishda KS-2,6, KS-1,8, Vixr, M aral kom baynlaridan foydalaniladi. 
0 ‘rish tup ro q dan 8-10 sm balandlikda o ‘tkaziladi. D on uchun ekilgan 
j o ‘xorining past b o ‘yli navlari q ayta jihozlangan don kom baynlarida 
o ‘rib olinadi. Baland b o ‘yli oqjo‘xori navlarining esa kom baynda faqat 
ro ‘vaklari qirqib olinadi va ular quritilib, don kom baynlari yoki oddiy 
yanchish m ashinasida yanchib olinadi.
O q jo ‘xori y anchilgandan s o ‘ng doni quritilad i. N am ligi 12-14 % 
b o ig a n don qo plarda yoki polda 1,5 m etr balandlikda om borxonada 
s a q la n a d i. U r u g i i k u c h u n e k ilg a n o q jo ‘x o ri d o n la ri r o ‘v a g id a n
ajratilm agan holatda yaxshi sham ollatiladigan xonalarda saqlanadi.
SA VOLLAR
l.O qjo'xorin in g xalq x o ja lig id a g i aham iyati, ekin maydonlari 
va hosildorligi.
2 ,O q jo ‘xori turlari va navlarini t a ’riflang.
3 .0 q jo ‘xorining biologik xususiyatlarini tushuntiring.
4 . 0 q j o ‘x o rin i don uchun y etish tirish tex n o lo g iya si nim adan 
iborat?

---

3.6. Tariq
Xalq x o ‘ja!igidagi ahamiyati. T ariq q ad im d an ekilib kelinayotgan 
ekinlar guruhiga kiradi. Tariq yorma ekinlarining orasida qim m atbaho 
m ahsulot (so‘k) beradigan o ‘simlikdir.
11-jadval
Yormalarning kimyoviy tarkibi
Yorma
Oqsil
Yog‘
Kraxmal
Qand
T o‘qima
1. So‘k
12,0
5,5
81,0
1,15
1,04
2. Guruch
6,0
0,5
88,0
0,50
0,30
3. Perlovka
9,6
1,2
85,0
0,50
1,25
4. Grechixa
10,0
3,0
82,0
0,30
2,0
5. Ovsyanka
16,0
6,0
72,0
0,25
2,87
6. Manka
12,7
0,9
84,2
0,96
0,24
Bu jadvaldagi m a ’lum otlar so ‘kning yuqori sifatli yorm a ekanligini 
yaqqol k o ‘rsatm oqda. Tariqning uni non yopishda ishlatiladi. K o ‘pincha 
javdar uniga qo ‘shiladi. T ariq qurg‘oqchilikka chidamli, nobud b o ig a n
kuzgi don ekini o ‘rniga va takroriy ekin sifatida ekish m umkin. T ariq 
doni qushlarga, somoni va to ‘poni mollarga to ‘yimli yem-xashak b o ia d i. 
T ariq dan k o ‘k at oziqa ham olinadi. Bir kilogram m k o ‘k at 0,20 oziqa 
birligiga, 1 kg somon 0,5 oziqa birligiga egadir.
Tarixi. Tariqning kelib chiqish m arkazi Xitoy b o iib , Osiyoda ham
keng tarqalgan. T ariq M o ‘g ‘uliston, A fg‘oniston, H indiston, Janubiy 
Y evropa, R ossiya, G ruziy a, A rm an isto n , Q o z o g 'isto n d a tarq alg an . 
0 ‘zbekistonning lalmi yerlarida takroriy ekin sifatida ekilmoqda.
H osildorligi. T a riq serh o sil o ‘sim lik. L alm i y e rla rd a 7-10 s/ga, 
sug‘oriladigan yerlar sharoitida 50-70 s/ga don olinadi. Q o zo g isto n d a 
brigadir Ch.Bersiyev tom onidan 201 s/ga don olingan. Bu o ‘simlikning 
biologik imkoniyati yuqori ekanligining isboti.