E h tiyojlar b o r a -b o r a irod aviy h a ra k a tla r b a ja rilish in i
ta'm inlaydigan yoki ularga to ‘sqinlik q ilad igan motivlarga
aylana boradi. Irodaviy harakatlarning sabablari muayyan
darajada anglangan xususiyat kasb etadi va shaxsni ularni
amalga oshirishga y o ’naltirib turadi.
Psixologiyada ehtiyojning an glanganlik darajasiga k o ‘ra
intilish, istak kabilarni psixologik jihatdan farqlash m um kin.
10 P s ix o lo g iy a
1 4 5
A garda u la r n in g m oh iyatiga ch u q u rroq yon d ash ad igan
b o'lsak , u h o ld a o 'zaro farqni tezd a aniqlab olish im koniga
ega b o ’la m iz. Intilish—yetarli darajada anglanm agan, farq-
la n ish , tab a q a la n ish im k oniyati su st eh tiyojd an tashkil
topgan faoliyat m otividan iboratdir. M asalan, shaxs yozgan
m aq olasin i b osib chiqarishga intilish ni xayoldan o'tkazish
c h o g ‘ida n ashriyotni k olz o ‘ngiga keltiradi, muharrir bilan
u ch rash gan d a, suhbatlashganda m am nu n iyat tuyg‘usini his
etadi. Shu b o is, intilish obyekti bilan takror-takror uchra-
shuvga rozi b o ‘ladi va o ‘z intilishini davom ettirishga qaror
qiladi. B iroq in son ba'zi hollarda unga huzur-halovat baxsh
etayotgan m o tiv n in g m ohiyatini anglam aydi, chunki u har
qanday natijaga erishishi m um kinligi t o ‘g'risida m a’lum otga
ega em as. K o ‘rinib turibdiki, intilish psixologik jihatdan
yetarli darajada an iq likn i o ‘zida m u jassam lashtirm aydi,
ayrim sh u b h alar hukm surish eh tim o li mavjud, harakat
unsurlari yu zasid an taxm in yctishm aydi.
Istak— sh axs to m on id an eh tiyojn in g yetarli darajada
a n g la n g a n lig i b ila n ta v s ifla n u v c h i fa o liy a t m o tiv id ir.
Download Do'stlaringiz bilan baham: |
