O ’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi nima?
Redoks (yoki oksidlanish-qaytarilish) reaksiyasi ikkita kimyoviy birikma oʻrtasidagi elektronlarning koʻchishi bilan boradigan reaksiyalarni oʻz ichiga oladi. 
Agar reagent va mahsulotlarning oksidlanish darajasida qandaydir oʻzgarishlar boʻlsa, biz elektronlar koʻchishi sodir boʻldi deyishimiz mumkin. 

Juda ham ekzotermik reaksiya boʻlgan termit reaksiyasi natijasida issiqlik, yorugʻlik va erigan temir sharchalari hosil boʻladi.

Koʻp miqdorda yorugʻlik va issiqlik ajraladi = kimyoviy reaksiya! Bu bir vaqtning oʻzida oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi hisoblanuvchi termit reaksiyasidir. Reaksiya quyidagicha: Fe2O3+2Al→2Fe+Al2O3.Fe2​O3​+2Al→2Fe+Al2​O3​.start text, F, e, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, start subscript, 3, end subscript, plus, 2, start text, A, l, end text, right arrow, 2, start text, F, e, end text, plus, start text, A, l, end text, start subscript, 2, end subscript, start text, O, end text, start subscript, 3, end subscript, point Termit reaksiyasining rasmi Nikthestunned, Wikimedia Commonsʼdan, CC-BY-SA 3.0.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi barcha joyda bor! Sizning tanangiz oksidlanish-qaytarilish reaksiyasidan foydalanib oziq-ovqatlar va kislorodni energiyaga hamda suv va CO2CO2​start text, C, O, end text, start subscript, 2, end subscript ga aylantiradi. Keyin biz nafas olish orqali ularni chiqarib yuboramiz. Sizning elektronikangizdagi batareyalar ham oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga tayanadi, ular haqida elektrokimyoni oʻrganganimizda koʻproq bilib olasiz. Atrofingizda sodir boʻlayotgan boshqa oksidlanish-qaytarilish reaksiyalariga misollar topa olasizmi?
Misol va muhim atamalar
Foydalanishda qulaylik yaratish uchun oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari baʼzi atamalar qoʻllanadi. Biz bu atamalarni quyidagi reaksiya misolida koʻrib chiqamiz:
2Fe2O3(�)+3C(�)→4Fe(�)+3CO2(�)2Fe2​O3​(q)+3C(q)→4Fe(q)+3CO2​(g)2, Biz quyidagi bir qancha savollarga javob bermoqchimiz:
Bu reaksiya oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi hisoblanadimi va biz buni qanday aniqlaymiz?
2. 2. 2, point, space Agar bu oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi boʻlsa, nima qaytarilmoqda va nima oksidlanmoqda? 
[Yodingizda tuting, oksidlovchi qaytaruvchidan elektronlarni oladi!]
3. 3. 3, point, space Bu reaksiyada qaytaruvchi nima?
4. 4. 4, point, space Bu reaksiyada oksidlovchi nima?