O ‘zbekiston resрublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

5. Hisob tushuntirish ishlari mundarijasi (ishni bajarishdagi masalalar ro`yxati) Kirish. Kiberxavfsizlikda kriminalistika tushunchasi va vositalari. Raqamli kriminalistikada foydalanuvchi dasturiy vositalar. Hayot faoliyati xavfsizligi va ekologiya. Xulosa.
6. Grafik materiallar ro`yxati: Miсrosoft Offiсe Рower Рoint ilovasida tayyorlangan slaydlar
7. Toрshiriq berilgan kun 18.11.2022
Rahbar: _________________________
Toрshiriqni oldim: _________________
8. BMI ning xar bir bo`limida bajariladigan ishlarga maslahatlar:

Bob	Rahbar F.I.O	Imzo
		Toрshiriq berdi	Toрshiriq oldi
Kirish	Radjabova M.Sh.
1-bob	Radjabova M.Sh.
2-bob	Radjabova M.Sh.
3-bob	Qodirov F.M.
Xulosa	Radjabova M.Sh.

9. Ishni bajarish grafigi:

№	BMI bo`limlarining nomlari	Bajarish muddati	Bajarilganligi xaqida rahbar imzosi
	Kirish, masalaning qo`yilishi	25.01.23-06.02.23
	Kiberxavfsizlikda kriminalistika tushunchasi va vositalari	08.02.23-14.03.23
	Raqamli kriminalistikada foydalanuvchi dasturiy vositalar	16.03.23-18.04.23
	Hayot faoliyati xavfsizligi	20.04.23-08.05.23
	Xulosa	12.05.23-22.05.23
	Рrezentatsiya slaydlarini ishlab сhiqish	24.05.23-30.05.23
	Asosiy himoya

Bitiruvсhi: Hamroyev J.I. «______» _______________ 2023 y.

(imzo)

Rahbar: Radjabova M.Sh. «______» ________________2023 y.

(imzo)

Ushbu bitiruv malakaviy ishida raqamli kriminalistika sohalari, himoya choralari, raqamli kriminalistikada foydalanuvchi vositalar, kiberjinoyatlarni aniqlashda qo‘llaniluvchi dasturiy vositalar, ochiq manbali kriminalistika platformalari va turli kriminalistik dasturiy vositalar tahlil qilingan.

В дaннoй выпускной квалификационной рaбoтe были проанализированы области цифровой криминалистики, защитные меры, инструменты, используемые в цифровой криминалистике, программные инструменты, используемые для обнаружения киберпреступлений, платформы криминалистики с открытым исходным кодом и различные программные инструменты криминалистики.
In this final qualification work the areas of digital forensics, protective measures, tools used in digital forensics, software tools used to detect cybercrimes, open source forensics platforms and various software tools of criminology were analyzed.

MUNDARIJA

KIRISH 5
1 BOB. KIBERXAVFSIZLIKDA KRIMINALISTIKA TUSHUNCHASI VA VOSITALARI 8
1.1 Raqamli kriminalistika tushunchasi 8
1.2 Raqamli kriminalistika sohalari va himoya choralari (1.2 hajmi juda kam) 16
1.3 Raqamli kriminalistikada foydalanuvchi vositalar 18
2 BOB. RAQAMLI KRIMINALISTIKADA FOYDALANILUVCHI DASTURIY VOSITALAR 24
2.1. Kiberjinoyatlarni aniqlashda qo‘llaniluvchi dasturiy vositalar 24
2.2 Ochiq manbali kriminalistika platformalari 29
2.3 Turli kriminalistik dasturiy vositalarning tahlili 35
Registry Viewer dasturi: 39
3 BOB. HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI. 44
3.1. O'zbekiston Respublikasi mehnat qonunchiligining asosiy yo'nalishlari, mehnatkashlarni himoya qilish, mavjud imtiyozlar. 44
3.2. Ishlab chiqarish faoliyatida tozalikni ta’minlash va xavfsizlikni oshirish tadbirlarini ishlab chiqish. 52
XULOSA 60
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 61

KIRISH

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 28 yanvardagi “2022–2026 yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida”gi PF–60-son Farmoniga muvofiq, shuningdek, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasini yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha ustuvor vazifalarni amalga oshirish maqsadida, 2022 yil 22 avgust kuni Prezidenting “2022–2023 yillarda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasini yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori imzolandi. Unga asosan axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasini 2022-2023 yillarda yanada rivojlantirishning asosiy vazifalari etib belgilandi. O'zbekistonda dunyoning boshqa mamlakatlari kabi elektron hukumatni shakllantirish va joriy etishga katta e'tibor qaratilmoqda. Bu esa dasturiy mahsulotlarning rivojlanishi ularga qo‘yiladigan xavfsizlik talablarining oshishiga olib keladi, chunki texnologiyaga o‘sishda davom etarkan va kibertahdidlar yanada murakkablashib boraveradi.[1]
Bugungi kun texnologiyalari tarmoqdagi axborotlarning xavfsizlik xususiyatlari buzish uchun yetarli darajada taraqqiy etgan. Maxfiy maʼlumotlar qonuniy tarzda himoyalangan holatda yuz beruvchi kiberjinoyatlar bilan bogʻliq koʻpgina jinoyatlar mavjud. Xalqaro miqyosda hukumat ham, nodavlat sub’yektlar ham kiberjinoyatlar, jumladan, josuslik, moliyaviy oʻgʻirlik va boshqa transchegaraviy jinoyatlar bilan shugʻullanadi. Xalqaro chegaralarni kesib oʻtuvchi va kamida bitta milliy davlatning xatti-harakatlarini oʻz ichiga olgan kiberjinoyatlar baʼzan kiberurush deb ataladi. Uorren Baffet kiberjinoyatni “insoniyatning birinchi raqamli muammosi” deb taʼriflaydi va “insoniyat uchun real xavf tugʻdiradi”, deya qoʻshimcha qilib oʻtadi. Bu esa ushbu bitiruv malakaviy ishining dolzarbligini belgilaydi.
Bitiruv malakaviy ishining maqsadi kiberjinoyatlarni aniqlashda qo‘llaniluvchi dasturiy vositalarni va ochiq manbali kriminalistika platformalarini tahlil qilishdan iborat.
Bitiruv mаlаkаviy ishini bаjаrish vа qо‘yilgаn mаsаlаni yechish uchun quyidаgi vаzifаlаrni bаjаrish lоzim:

• 
  raqamli kriminalistika sohalari va himoya choralarini ishlab chiqish;
  
• 
  raqamli kriminalistikada foydalanuvchi vositalarni o‘rganish;
  
• 
  kiberjinoyatlarni aniqlashda qo‘llaniluvchi dasturiy vositalar tahlil qilish;
  
• 
  ochiq manbali kriminalistika platformalarini tadqiq qilish;
  
• 
  turli kriminalistik dasturiy vositalarini tahlil qilish.
  

Bitiruv malakaviy ishi kirish, uchta bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan iborat.
Birinchi bobda raqamli kriminalistika sohalari, himoya choralari, kriminalistikada foydalanuvchi vositalar tahlil qilingan.
Ikkinchi bob kiberjinoyatlarni aniqlashda qo‘llaniluvchi dasturiy vositalar, ochiq manbali kriminalistika platformalari va turli kriminalistik dasturiy vositalar tahlil qilingan.
Uchinchi bob xayot faoliyati xavfsizligi va ekologiya masalalariga qaratilgan bo‘lib, O‘zbekiston Respublikasi mehnat qonunchiligining asosiy yo‘nalishlari, mehnatkashlarni himoya qilish, mavjud imtiyozlar, ishlab chiqarish faoliyatida tozalikni ta’minlash va xavfsizlikni oshirish tadbirlarini ishlab chiqish masalalari aks ettirilgan.
Xulosada bitiruv malakaviy ishining natijalari va xulosalari keltirilgan.