«обеспечение ускоренного развития национальной экономики и высоких темпов роста: проблемы и решения»

 
O’ZBEKISTONDA QURILISh KORXONALARINING INVESTITSION JOZIBADORLIGINI 
OSHIRISh YO’LLARI 
Boltayev Umidjon Talant o’g’li 
“Iqtisodiyot va ko’chmas mulkni boshqarish” kafedrasi tayanch doktoranti 
Toshkent arxitektura-qurilish universiteti 
 
Annotatsiya. Hozirgi kunda investitsiyalar iqtisodiyotning turli tarmoqlarida yuqori 
ko‘rsatkichlarga erishishning asosiy vositalaridan biri hisoblanadi. Bu qurilish sanoatini rivojlantirish va 
ish unumdorligini oshirish uchun muhim, bu esa o'z navbatida iqtisodiy o'sishni qo'llab-quvvatlaydi. 
1
FAOSTAT, 
www.fao.org/statistics
 
2
http://www.clustermapping.us/content/clusters-101 
3
 
http://ec.europa.eu/enterprise/innovation/index_
 

---

mavzusidagi Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi 
149 
Bugungi kunda investitsiyalarsiz qurilishni rivojlantirish mumkin emasligi va qurilish kompaniyalari 
yirikroq va ishonchli investorlarni jalb qilish uchun o'zlarining investitsion jozibadorligini oshirish 
yo'llarini izlashlari kerak. 
Kalit so‘zlar: investitsiyalar, qurilish, jozibadorlik, kompaniyallar, omillar, oshirish, raqamlashtirish 
Korxonaning investitsion jozibadorligi tushunchasi - bu kompaniyaning rivojlanishiga 
investitsiyalarining rentabelligini aks ettiruvchi samaradorlik ko'rsatkichlari to'plamidir. Korxonaning 
investitsion jozibadorligi korxonaning tashqi muhitini, uning bozorda joylashish darajasini va natijalarni 
olish imkoniyatini baholovchi moliyaviy-iqtisodiy ko'rsatkichlar to'plamini o'z ichiga oladi. 
Qurilish kompaniyalarining investitsion jozibadorligiga ta’sir etuvchi muhim omillardan biri bu 
boshqaruv sifatidir. Investorlar, o'z biznesini boshqarish uchun haqiqatan ham samarali qadamlar 
qo'yadigan, barqarorlik va ishbilarmonlik faolligini namoyish eta oladigan kompaniyalarni haqiqatan ham 
qadrlashadi. Sarmoyadorlarni jalb etishda shaffoflik va ochiqlik ham muhim o‘rin tutadi. Kompaniya 
harakatlarida shaffoflikni o‘rnatish va ochiq axborot oqimi investorlarga o‘zini ishonchli his qilish va 
muloqotga vaqtini tejash imkonini beradi [1]. 
Kompaniyaning moliyaviy holati bu yana bir muhim omillardan biri hisoblanadi. Bu kompaniyaning 
umumiy moliyaviy tuzilishiga, uning qarz majburiyatlariga va likvidligiga taalluqlidir. Investorlar faqat 
strategik maqsadlarini moliyalashtirish uchun likvidlik, o'rtacha qarz va etarli kapitalni boshqargan 
kompaniyalarga sarmoya kiritishdan manfaatdorlar. Shu qatorda kompaniya xodimlarining tajribasi va 
malakasi ham muhim omillar safiga kiradi. Investorlar ishning texnik tarkibiy qismini va rahbarlik 
lavozimlarini boshqaradigan menejerlarning professional darajasini baholaydilar [2]. Bu yetakchi 
mutaxassislar tajribasi va kompaniyalar tanlagan biznes modellari bilan birgalikda ularga ishonch bilan 
qaror qabul qilish imkonini beradi. 
Bundan tashqari, investorlar uchun jozibadorlik darajasi ham bozor sharoitlariga bog'liq. Bozor 
oldindan prognoz qilib bo'lmaydigan bo'lsa, investitsiyalar bo'yicha past daromad olishi mumkinligi 
aniqlanadi va kompaniyalar investorlar bilan hamkorlik qilish uchun mukammal daromad va ishonchlilik 
kabi yaxshi sharoitlarni taklif qilishga majbur bo'ladi [3]. 
Investitsion jozibadorlikni saqlash va oshirish uchun quyidagi muhim usullardan foydalanish 
mumkin: 
1. Faoliyat va boshqaruvni takomillashtirish. Ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish va 
kompaniya faoliyatini takomillashtirish umuman kompaniyaning moliyaviy ko'rsatkichlarni o’sishiga olib 
keladi.
2. Innovatsion texnologiyalar va zamonaviy usullardan faol foydalanish. Innovatsion 
texnologiyalardan foydalanadigan qurilish kompaniyalari investorlarning qaror qabul qilishiga katta ta'sir 
ko'rsatadi. 
3. Kompaniya brendini ilgari surish va imidjini yaxshilash. Brendlari taniqli va sohada yaxshi obro'ga 
ega bo'lgan kompaniyalar investorlar tomonidan ko'proq ishonch qozonadi [4]. 
4. Ijtimoiy loyihalar va aksiyalarda faol ishtirok etish.
5. Kompaniya tomonidan original xizmatlar ko'rsatish. Qurilishda yangi mahsulot va xizmatlarning 
faol rivojlanishi potentsial investorlar uchun jozibador asos bo‘lib xizmat qilishi mumkin. 
Korxonalarning investitsion jozibadorligi investitsiyalarni jalb qilish va ularning uzoq muddatli 
istiqbolda barqarorligini ta’minlashda asosiy rol o‘ynaydi. Buning uchun korxonalar potentsial investorlar 
nazarida samaradorligini, raqobatbardoshligini va jozibadorligini oshirishga harakat qilishlari kerak. 
Korxonalarning investitsion jozibadorligini oshirishning asosiy jihatlari quyidagilardan iborat: ochiqlik va 
shaffoflik, boshqaruv va xodimlarning yuqori darajadagi professionalligi, samarali biznes strategiyasi, 
barqaror moliyaviy ko'rsatkichlar, innovatsiyalar 
va 
bozor 
kon'yunkturasining 
o'zgarishiga 
moslashuvchanlik. 
Ta’kidlash joizki, korxonalarning investitsion jozibadorligini oshirish doimiy jarayon bo‘lib, 
kompaniya rahbariyatining e’tiborini va biznes jarayonlarini takomillashtirish bo‘yicha qator chora-
tadbirlarni amalga oshirishni talab qiladi. Shunday qilib, korxonalarning investitsion jozibadorligini 
oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni joriy etish kompaniyaning muvaffaqiyatli rivojlanishi va uning 
bozordagi raqobatdosh ustunligini ta’minlashda muhim omil bo‘lmoqda.