“Milliy iqtisodiyotni jadal rivojlantirish va yuqori o‘sish sur’atlarini ta’minlash: muammolar va yechimlar”
22
IRR < СС
Бундай лойиҳадан олинган даромад сарфланган капитални
қопламайди, яъни зарар кўрилади. Шунинг учун рад этилади.
Инвестициялар самарадорлигини баолашнинг муҳим кўрсаткичларидан яна бири – рентабеллик
индекси (PI) қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:
IC
PV
PI
=
,
( 5 )
Агар PI>1 бўлса лойиҳа самарали; PI<1 бўлса лойиҳа самарасиз; PI=1 бўлса лойиҳадан фойда
ҳам олинмайди, зарар ҳам кўрилмайди.
Корхонада 3та муқобил (А, В ва С) инвестиция лойиҳаларидан қайсиниси мақбуллиги
масаласи кўриб чиқилмоқда (3-жадвал). Уларнинг амалга оширилиш муддатлари 5 йилдан бўлиб,
шу даврда ҳар йили мос равишда: А лойиҳа — 19 050,0 млн. сўм, В лойиҳа — 10 795,0 млн. сўм ва
С лойиҳа — 29 464,0 млн. сўм доимий даромад келтириши режалаштирилган. Лойиҳанинг
дисконтлаш ставкаси -10%. Қайси лойиҳа корхона учун мақбул?
PV
A
= 17 318 + 15 744 + 14 313 + 13 011 + 11 829 =72 214,0 млн. сўм.
PV
B
= 9 814 + 8 921 + 8 110 + 7 373 + 6 703 = 40 922,0 млн. сўм.
PV
C
= 26 785 + 24 350 + 22 137 + 20 124 + 18 295 = 111 692,0 млн. сўм.
3-жадвал . Лойиҳалар мақбуллигини РI мезони бўйича баҳолаш (млн. сўм)
Лойиҳа номи
Бирламчи
инвестициялар
суммаси,(IC)
t-нчи йилда пул
тушуми,
(Pt)
PV
NPV
Рентабеллик
индекси, (PI)
А
63 500,0
19 050,0
72 214,0
8 714,0
1,14
В
38 100,0
10 795,0
40 922,0
2 822,0
1,07
С
101 600,0
29 464,0
111 692,0
10 092,0
1,10
Жадвал маълумотларини таҳлил қилиш асосида хулоса қилиш мумкинки, кўриб чиқилаётган
инвестиция лойиҳаларидан NPV кўрсаткичи бўйича энг мақбули С лойиҳа бўлса, рентабеллик
индекси (PI) бўйича А лойиҳа ҳисобланади. Баён қилинганлар асосида инвестиция лойиҳасининг
рентабеллигини баҳолаш мезонларини тақдим этамиз (4-жадвал).
Рентабеллик индекси (PI) соф жорий қиймат(NPV) кўрсаткичидан фарқ қилиб, нисбий
кўрсаткич ҳисобланади. Бу бир қанча муқобил(альтернатив) лойиҳалардан мақбулини танлашга
қулайлик яратади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
