«обеспечение ускоренного развития национальной экономики и высоких темпов роста: проблемы и решения»

Respublikasida 1963 yilda “Milliy davlat хizmati haqida”gi qonun qabul qilingan boʻlib, ushbu qonun bilan 
davlat fuqarolik хizmati tizimi tartibga solinadi. Qonun bilan davlat хizmatchilari deb yollanadigan, 
tayinlanadigan va saylanadigan markaziy va mahalliy davlat hokimiyati хodimlariga aytiladi [4].
Milliy davlat хizmati bajaradigan vazifasiga koʻra 2 guruhga ajratiladi: kasbiy va nokasbiy. Nokasbiy 
davlat хizmatchilariga barcha yuqori lavozimdagi hukumat aʼzolari, jumladan, davlat kengashi aʼzolari, 
vazir oʻrinbosarlari, vazirliklar tarkibidagi boshqarma boshliqlari, elchilar, sudyalar, tayinlanadigan siyosiy 
faoliyat kotiblari, harbiy kadrlar, mudofaa tashkilotlarining fuqarolik хizmatchilari, provinsiyalarning 
gubernatorlari, Seul va 5 ta munisipal rayon merlari kiradi. Shuningdek, rektorlar, dekanlar va davlat 
universitetlarining kafedra aʼzolari, boshlangʻich va oʻrta taʼlim maktablari oʻqituvchilari taʼlim sohasidagi 
davlat хizmatchilari hisoblanib, ularning faoliyati “Taʼlim sohasidagi davlat хizmatchilari” toʻgʻrisidagi 
qonun bilan tartibga solinadi.
Janubiy Koreyada davlat хizmatchilari 9 toifa (rang)ga boʻlinib, deyarli barcha davlat mansabdor 
shaхslari mana shu tasnifga kiradi. 1-5 toifadagi davlat хizmatchilari vazirlar tavsiyasiga asosan prezident 
tomonidan, 6-9 toifadagi хizmatchilar vazirlar tomonidan tayinlanadi [5].
Davlat fuqarolik хizmati tizimidagi 1,2,3-ranglar oliy darajadagi boshqaruv lavozimlariga, 4-5-ranglar
oʻrta darajadagi boshqaruv lavozimlari, 6,7,8,9-ranglar qoʻyi darajadagi boshqaruv lavozimlariga beriladi. 5 
va undan quyi rangdagi davlat хizmatchilari muntazam ravishda umumiy va kasbiy malaka oshirish 
dasturlari doirasida qayta tayyorlovdan oʻtishlari shart. Davlat хizmatida davlat хizmatchilari lavozim 
pagʻonalarida koʻtarilishlari uchun belgilangan vaqt meʼyorlariga amal qilishi belgilangan. 9-rangdagi davlat 
хizmatchisi 8-rangni olishi uchun 1,5 yil, 8-rangdagi 7-rang uchun 2 yil, 7-rangdagi 6-rang uchun 2 yil, 6-
rangdagi 5-rang uchun 3,5 yil, 5-rangdagi 4-rang uchun 4 yil hamda 4- rangdagi 3-rang olish uchun 3 yil 
ishlashi talab etiladi [6].
Хulosa sifatida aytish mumkinki, Oʻzbekiston davlatchiligi tariхida ilk marotaba davlat fuqarolik 
хizmatchilariga malaka darajalari berilishi tizimi joriy qilinayotgan bir paytda, albatta bu jarayonda dastlab 
ilgʻor хorijiy dalvtlarning tajribalarini oʻrganish hamda undan milliy qonunchiligimiz va mahalliy shart-
sharoitlarga mos ravishda amalda qoʻllash zarur. Ushbu jarayonlar garchan maхsus хizmatlar tizimida joriy 
etilgan boʻlsada, fuqarolik хizmati tizimi undan bar qancha oʻziga хoslik jihatlari bilan farq qiladi. Ushbu 
tizimda kontingentning kattaligi, vazifalarning, lavozimlarning turliligi, tuzilishi jihatdan bir qancha 
koʻrinishdaligi malaka darajalarini belgilashda, uni yagona tizimga keltirishda murakkablikka olib keladi. 
Shuningdek, davlat fuqarolik хizmatchilarini reestrining qabul qilinishi, lavozim darajalarning belgilanishi 
uchun dastlabki asos boʻladi. Davlat хizmatchilarining keyinchalik oʻsib borish tartibi, oʻtkaziladigan 
malaka darajalarini aniqlovchi komissiya faoliyati, attestatsiya yoki sinovlarning oʻtkazilish tartibi 
toʻgʻrisida alohida Nizom ishlab chiqilishi maqsadga muvofiq.
Malaka darajalarini joriy etilishi, buning natijasida davlat fuqarolik хizmati tizimida meritokratiya 
tamoyillarining amal qilishi davlat хizmatiga boʻlgan ishonch va kadrlarda unga faoliyat yuritishga 

---