Obilov ilhom

navkarlari deb ataldi. Uning umumiy soni 2 ming askardan iborat edi.
****Qo‘shinning Bosh qo‘mondoni yasovulboshi deb atalgan.
**** Xonlikda nomuntazam qo ‘shin — xalq lashkari ham mavjud edi. XIX asrda ularning soni 9 -10 ming 
kishini tashkil etgan.
**** Buxoro qo‘shinidan farqli ravishda Xiva xonligi doimiy qo‘shini maxsus harbiy kiyim-boshga ega 
bo‘lmagan. Harbiylar, asosan, har xil chopon kiyishgan.
****Xonlikda davlat chegarasini qo‘riqlash uchun ham qo‘shin ajratilgan. Chegara qo‘shiniga qorovulbegi 
qo‘mondonlik qilgan. 
8-o’zbek 26-mavzu majburiylarga 
****Xiva xonligi yerlari davlat (podshoh), mulk (xususiy yerlar) va vaqf yerlariga bo‘lingan. 
**** Xonga tegishli yerlar mulki xolis, mulki xossa, amloki xossa, mulki maxsusa nomlari bilan atalgan. 
Xonga tegishli yerlardan davlat xazinasiga soliq to‘lanmagan.
****Yirik martabali amaldorlarga davlat oldidagi xizmatlari uchun tarxon yerlari berilgan. Tarxonni meros 
qoldirish, boshqaga o’tkazish man etilgan.
****Davlat yerini ijaraga oluvchilar bevatan, xususiy yerlarni ijaraga oluvchilar koranda, vaqf yerlarini 
ijaraga oluvchilar esa vaqfchi deb atalgan.
****Xonlikda keng tarqalgani vaqf yerlari edi. Uning hajmi sug'oriladigan va aholi yashaydigan yerlarning 40 
foizga yaqinini tashkil etgan.
****Xiva xonligida shartli (vaqtincha) yer egaligining boshqa ikki o‘zbek davlatlarida mavjud bo‘lmagan otliq 
deb atalgan shakli ham mavjud edi. Bir otliqqa foydalanish uchun 30-50 tanob yer mulki berilgan. ,, 
(ESLAB QOLING!!! Otliq yer turi faqat Xiva xonligida bor xolos) 
**** Yerlar har uch yilda bir marta qayta xatlovdan o’tkazilgan. 
****Ijaradorlaming ulushi yetishtirilgan hosilning 75% ini tashkil etgan. 
**** Xonlikdagi asosiy soliq yer solig'i bo’lib, u salg'ut deb atalgan.
****Hunarmandlar, tashqi savdo bilan shug‘ullanuvchi savdogarlar, chorvadorlar zakot to‘lashgan. Uning 
miqdori mulk qiymatining 2,5% ini tashkil etgan.
****Ba’zi hollarda barcha soliq yilning boshidayoq yoki bir necha yillik soliq avvaldan undirilishi mumkin edi. 
Soliqqa tortishning bu shakli barot deb atalgan.

---

****Aholi begar deb ataluvchi rasman 12 kunlik mehnat majburiyatiga jalb etilgan.
**** Ko‘hna Urganch (asl nomi Gurganj, miloddan avvalgi I asrdagi manbalarda uchraydi) X asming ikkinchi 
yarmida Xorazmda markazi Gurganj shahri bo‘lgan amirlik tashkil etildi.
*Amir Ma’mun ibn Muhammad 995-yilda Kot shahridagi xorazmshohlar hokimiyatini ag‘dardi va o‘zini 
Xorazm hukmdori - Xorazmshoh deb e’lon qildi. Shu tariqa, Gurganj Xorazm davlatining poytaxtiga aylandi.
****1004 yil Ma’mun akademiyasi ham shu shaharda tashkil etilgan 
****Amudaryo o‘z o‘zanini o'zgartirib Kaspiy dengiziga emas, Orol dengiziga quyila boshlashi tufayli Gurganj 
shahri suvsiz qoldi. Natijada, odamlar har tomonga ko‘chib keta boshladi.
****Xiva xoni Abulg‘oziy Bahodirxon 1646-yilda boshqa shahar - Yangi Urganch shahrini qurdirdi.
**** Avvalgi Gurganch (Urganch) shahri endi Ko‘hna Urganch deb ataladigan bo‘ldi. 
**** Abulg‘oziy Bahodirxonning o‘g‘li Anushaxon hukmronligi davrida Yangi Urganch yaqinida Shohobod 
nomi berilgan katta kanal qazildi.
****Xiva mil. avv. V asrda bunyod etilgan. Xivaning mashhurligi bunyod etilgan davrlardanoq u orqali Sharq 
bilan G‘arbni bog’lovchi savdo yo‘li o’tganligi bilan izohlanadi.
*Xiva XVII asrning birinchi choragidan 1920-yilgacha xonlikning poytaxti bo‘lib keldi.
*1997-yilda (xalqaro YUNESKO tashkilotining qarori bilan) Xiva shahrining 2500 yilligi katta shodiyona va faxr 
bilan nishonlandi. Shahar dunyoda „Ming gumbaz shahri“ nomi bilan ham mashhurdir. 
****Ichanqal’a Bog’cha, Polvon, Tosh va Ota deb nomlangan to‘rtta darvoza orqali kirilgan.
*Muhammad Rahimxon, Olloqulixon va Muhammad Aminxon hukmronliklari davrida Ichan qal’ada keng 
ko‘lamli bunyodkorlik ishlari amalga oshirildi.
*Muhammad Aminxon Ichan qal’aning g‘arbiy qismidagi Ko‘hna ark yoniga Kalta minor nomi bilan mashhur 
bo‘lgan minorani qurdirdi. 
****Ichan qal’ani bunyod etishda Xiva me’morlari O‘rta Osiyoda qadimdan davom etib kelayotgan an’ana -