Obodonlashtirish va transport

Xiyobon —
ko'chaning bir qismi hisoblanadi. Xiyobonning 
m e'm oriy-tarxiy 
yechimi, 
uning 
shahar 
rejasidagi 
joyiga, 
shaham ing kattaligiga, u joylashgan ko'chaga bog'liq.
Xiyobonlam i dam olish, sayr qilish yoki piyodalar harakati 
uchun, chang va shovqindan saqlash uchun qo'llaydi.
О
t
<*■
I.
\s .a a
I f
5,-L -U
3 . 12-rasm.
Turaijoy ko'chalarining (A) va qirg'oq bo'yi 
ko'chalarining ko'ndalang kesimi.
Xiyobonlam i rejalashtirishda, istiqbolda shaham ing. m azkur 
hududida 
ko'cha qatnov qismini kengaytirishni, ushbu ko'chada 
kelajakda bo'lishi kutiladigan harakat oqimini ta ’minlashni ham 
ko'zda tutiladi.
Xiyobonlarning eni kamida 18 m bo'lib, uzunligi m e’yoriy 
hujjatlarda belgilanmagan.
102

---

Shaharlardagi ko‘cha-yo‘l 
tarm oqlaii 
mazkur shahaming 
ta"i';:y rivojlanish taraqqiyotini belgilaydi. Shahardagi magistral 
ko'cha-у 'Ч tarmoqlari 7 ta asosiy prinsipial sxema asosida 
rivojlanadi. Biroq bu sxemalar aksariyat shaharlarda kombinatsiya- 
lashgan holda uchraydi.
7. 
Radial sxema.
Asosan, qadimiy shaharlarda uchraydigan 
sxema bo'lib, shahar markaziga nisbatan magistral ko'chalarning 
radial shaklda birlashishidan hosil bo ’ladi (3.13-rasm).
Bunday shahar markazi bilan shahar oldi va shahar atrofining 
oson bog'lanish imkoniyatiga ega. 
Lekin bu sxemani hozirgi 
transport harakati bilan to'lib toshgan shaharlarimizga tatbiq etib 
bo'lmaydi.
3.7. Ko‘cha va yo‘1 tarmoqlarining prinsipial sxeraalari
2. Radiat-halqasimon sxema.
Radial sxemaga asoslangan 
bo'lib, radial magistrallar halqalar bilan to'ldiriladi. Bu sxema 
radial sxemaning biroz yaxshilangan varianti hisoblanadi. Radial- 
halqasimon sxemaga Moskva shahrining strukturaviy tuzilishi 
yaqqol misol bo'ladi (3.14-rasm).