Og'zaki ko'rsatmalar berishni shakllantirishning psixologik qoidalari

M. MAXSUDOVA
MULOQOT

PSIXOLOGIYASI

O'quv qo'llanma

81 -81 betlar
Boshqaruv ilmining o ‘ziga xos xususiyatlari

Bugungi kunda «boshqaruv ilmi», «qabul qilish ilmi», «tizimli tahlil», «tizim lar haqida ilm», lekin ko‘proq «operatsiyalar tadqiqoti» kabi bir-birini almashtiradigan tushunchalarni uchratish mumkin. Boshqam v ilmining yondashish sifatida o ‘ziga xos xususiyatlari quyidagicha:

— ilmiy usulning qo‘llamlishi;

— tizim li yondashish;

— m odellar ishlatilishi.

Ilm iy usul boshqaruv ilmi m aktabining am aliyotda birinchi bor

ishlatilgan har qanday ilmiy tadqiqotning fundam ental tadbiridir. U

uch bosqichdan iborat.(chizma)

Relevant omillar haqida ma’lumot

1. Kuzatuv — m a’lum otni yig‘ish va tahlil etish


Gipoteza
2. Gipotezani ifoda etish — kuzatuv

m a’lumotlari bo'yicha tarkibiy qismlar

o ‘rtasida bog'liqlikni belgilash


noto’g’ri

bo’lsa

3. Gipolezani tekshirish —

gipotezaning to ‘g‘riligini aniqlash

Q arom ing yoki modelning

bajarilishi

Gipoteza to’g’ri

bo’lsa

(chizma)

1.Kuzatuv. Gap muammo va vaziyat haqida axborotni obyektiv tarzda yig’ish va tahlil qilish ustida ketmoqda. Masalan, mahsulotlarga ehtiyoj va zaxiralar darajasi o ‘rtasidagi bog‘liqlik ko‘rib chiqilayotganda, rahbar zaxiralar darajasi ehtiyojga qarab o ‘zgarishini baholashi kerak. (Bugungi kunda ilmiy tahlilning bu va deyarli ham m a boshqa jihatlari, odatda, idora bo‘linm alari m utaxassislari tom onidan o ’tkaziladi).

Gipotezaning ifoda qilinishi. G ipotezani ifoda etayotib, tadqiqotchi

mavjud im koniyatlar (alternativlar), faoliyat (harakat) variantlari

va vaziyat uchun ulam ing oqibatlarini aniqlaydi, shuningdek, ushbu

kuzatuvlar asosida bo‘lgan prognozni qiladi. M aqsad — m uam m oning

tarkibiy qism lari o'rtasidagi o ‘zaro bog‘liqlikni o ‘m atish. M asalan,

kuzatuv oy davom ida ehtiyoj 10 foizga o'sganda zaxiralar kam ayishini

ko ‘rsatsa, rahbar gipotezaga asoslanishi m um kin, qaysiki zaxiralam ing

m uayyan m iqdorga o ‘sishi ulam ing bunday vaziyatda qisqarishining

old ini oladi.