Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
DIQQATNING RIVOJLANISHI VA BUZILISHI 
Dauletova Go’zal 
Qoraqalpoq davlat universiteti “Pedagogika va psixologiya”kafedrasi o’qituvchisi, 
Ismaylova Guljaxan 
 Amaliy psixologiya yo’nalishi 2-kurs talabasi 
Diqqat-ongimizning muayyan obyektga yо‘naltirilishi va unda tо‘planishidan 
iborat psixik holatdir.Diqqat har qanday faoliyatimizning doimiy yo'ldoshidir.Shuning 
uchun diqqatning inson hayoti va faoliyatdagi roli ham benihoya katta.Chunki eng 
sodda ish-xarakatlardan tortib, eng murakkab ilmiy ishlarni ham diqqatning doimiy 
ishtirokisiz mutlaqo bajarib bо‘lmaydi. 
Diqqat ba’zi bir xususiyatlarga ega bо‘lib, xar xil odamlarda turlicha darajada 
kо‘zga tashlanadi. 
Diqqat aql, hissiyot va iroda singari mustaqil ong sohasini tashkil qilmaydi, u har 
bir ong funksiyasi bilan birgalikda namoyon bо‘ladi: shaxs diqqat bilan idrok, tasavvur
va tafakkur qiladi, diqqat bilan esda qoldiriladi va esga tushiriladi. 
Psixologiya fanida diqqatga har xil ta’rif beriladi, uni yoritishda psixologlar turli 
nazariyaga asoslanib yondashadilar. Diqqat deb ongni bir nuqtaga to‘plab, muayyan bir 
obyektga aktiv (faol) qaratilishiga aytiladi (P.I.Ivanov). P.I.Ivanovning fikricha, biz 
faoliyatimiz jarayonida idrok va tasavvur qiladigan har bir narsa, har bir hodisa, o‘zimiz 
qilgan ishimiz, o‘y va fikrlarimiz diqqatning obyekti bo‘la oladi.[1] 
Hammamiz bilamiz odamga har bir daqiqada atrof muhitdan juda koʻp narsa 
hodisalar ta'sir etib turadi.Diqqat psixik faoliyatning yo'naltirilishi va shaxs uchun 
ma'lum ahamiyatga ega boʻlgan ob'ekt ustida tóplanishidan iborat bilish 
jarayonidir.Yoʻnaltirish deganda psixik faoliyatning tanlovchilik tabiati ob'ektni 
ixtiyoriy va beixtiyoriy tanlash tushiniladi. 
K.D.Ushinskiy aytgandek "Diqqat ruhiy hayotimizning shunday yagona 
eshigidirki onggimizga kiradigan narsalarning barchasi shu eshik orqali ótib kiradi" 
degan fikrlari óz ahamiyatiga ega.Odam biror narsaga zor diqqat bilan kirishgan paytida 
insonning tashqi qiyofasida ham ayrim ózgarishlar koʻzga tashlanadi. 

---