Октябрь 2020 17-қисм

Октябрь 2020 17-қисм
Тошкент
KVADRAT FUNKSIYA VA UNING XOSSALARI. KVADRAT TENGSIZLIKLAR.
Botirova Nargiza Botirovna
Shayxontohur tumani 276-maktabning 
matematika fani o`qituvchisi 
Telefon raqami: [phone] 
KVADRAT FUNKSIYA VA UNING XOSSALARI. KVADRAT 
TENGSIZLIKLAR. 
Botirova Nargiza Botirovna 
Shayxontohur tumani 276-maktabning matematika fani o`qituvchisi
Telefon raqami: [phone]
 
Annotatsiya: Bu maqolada kvadrat funksiya va uning xossalari va kvadrat 
tengsizliklarga bag’ishlangan. Shuningdek kvadrat funksiyaning berilish usullari. 
Kvadrat funksiya grafigi koeffitsiyentlarning ishoralari va qiymatlariga bog’liq holda 
o’zgarishi , kvadrat funksiyaning nollar, o’sish kamayish oraliqlari, eng katta va eng 
kichik qiymatga funksiya qachon erishish mumkinligini grafiklar yordamida o’rgatish.
Kalit so`zlar: kvadrat funksiya , o’sish kamayish oraliqlari , parabola, tezlik,radius .
Kvadrat funksiyaning ta`rifi. Biz 8-sinfda 
b
kx
y


chiziqli funksiya, uning xossalari 
o`rganilgan, k va b ning turli qiymatlarida bu funksiya grafigi chizilgan edi.Iqtisodiyotda, 
texnikaning turli sohalarida chiziqli funksayalar bilan bir qatorda kvadrat funksiyalar 
ham uchraydi.Misollarga murojaat qilaylik; 
1) Tomoni 
x
bo`lgan kvadratning yuzi 
2
x
y 
formula; 
3) radiusi 
x
bo`lgan doiraning yuzi 
2
x
y 

formula; 
4) qirrasining uzunligi 
x
bo`lgan kubning sirti yuzi 
2
6x
y 
formula bo`yicha hisoblanadi. 
Qaralgan bu misollar 
c
bx
ax
y



2
ko`rinishdagi funksiyaning xususiy hollaridir. 
Chindan ham: 1-misolda 
;
0
,
1



c
b
a
2-misolda 
;
0
,



c
b
a 
3-misolda esa 
0
,
6



c
b
a
. 1-3-misollarda o`zgaruvchilar 
x
va 
y
harflari bilan belgilangan. 
Ta`rif. 
c
bx
ax
y



2
funksiya kvadrat funksiya deyiladi, bunda 
a
,
b
va 
c
- berilgan 
haqiqiy sonlar, 
,
0

a
x
- haqiqiy o`zgaruvchi. 
Quyidagi funksiyalar kvadrat funksiyaga misol bo`la oladi: 

---

50