O’lchash xatoliklari va ularning turlari reja

Tasodifiy xatoliklar xossalari
Ommaviy o‖lchashlarda namoyon bo‖ladigan tasodifiy xatoliklar statistik qonuniyatlarga bo‖ysunadi, bunda ular quyidagi to‖rt xossaga ega bo‖ladi; 1) berilgan o‖lchash sharoitlari uchun absolyut miqdori bo‖yicha ma‖lum bir chekdan oshmaydi; 2) absolyut qiymatlari bo‖yicha musbat va manfiy xatoliklar baravar uchraydi; 3) tasodifiy xatoliklarning arifmetik o‖rtamiqdori o‖lchash soni cheksiz ortgandan olga intiladi; 4) absolyut qiymatlari bo‖yicha kichik tasodifiy xatoliklar kattalariga qaraganda ko‖proq uchraydi. Tasodifiy xatoliklarning uchinchi xossasiga ko‖ra
bunda [∆] - bir jinsli miqdorlarning yig`indisini belgilash uchun Gauss kiritgan ramzi (simvol). Agar X miqdorning o‖lchash natijalari l1 , l2 ,..., lp va bu o‖lchashlarning (2) formulada hisoblanadigan tasodifiy xatoliklari ∆1 , ∆2 ,..., ∆n o‖lchashlar soni p cheksiz ortganda oddiy arifmetik o‖rta qiymat xaqiqiy x qiymatga intiladi, ya‖ni Amaliyotda kattalikni o‖lchashlari soni nisbatan katta bo‖lmaydi, lekin bunday hollarda ham oddiy arifmetik o‖rta qiymat izlanayotgan miqdorning eng ishonchli qiymat bo‖ladi.

Xulosa
Xulosa qilib aytsak xatoliklar qatorida absolyut qiymati bo‖yicha boshqalardan katta farq qiladigan miqdorga aytiladi. Masalan, chiziqni o‖lchashda lentani yotqizish sonini sanashda adashish yoki uning teskari tomonidan sanoq olish kabilar. Qo‖pol xatolik o‖lchovchi shaxsning o‖z ishiga befarq qarashidan kelib chiqadi, qayta o‖lchash orqali topiladi va to‖zatiladi.
Muntazam xatolik deb xatoliklar qatorida bir xil ishora va qiymatlar bilan takrorlanadigan xatoliklarga aytiladi. Muntazam xatoliklar o‖lchayotgan shaxe, qo‖llanilayotgan asbob va muhit xatoliklariga bo‖linadi. Masalan, lentaning qabul qilingan (nominal) uzunligini haqiqiy uzunligidan farqi, lenta uzunligining xavo temperaturasiga qarab o‖zgarishi, o‖lchovchi shaxsni sanoqni oshirib yoki kamaytirib olishga odatlangani kabi xatoliklar bo‖ladi. Demak bu xatoliklarni kelib chiqishi manbalari ma‖lum qonuniyatlarga bo‖ysunadi, shu sababli bunday xatoliklarning o‖lchash natijasiga ta‖sirini kamaytirish yoki yo‖qotish mumkin

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
1. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz. – SH.M.Mirziyoyev. Toshkent ‗O`zbekiston‘ – 2017.
2. Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo`lishi mumkin. Toshkent ‗O`zbekiston‘ – 2017.
3. ENGINEERING SURVEYING- W.Schofield 2001. 534-pag