Karbonat angidridga boy suvlar tuproq tarkibidagi qiyin eriydigan kalsit (SaSO3), dolomit (SaSO3·Mg SO3), magnezit (MgSO3), siderit kabi tuzlarning erishini tezlashtiradi. Tuproq tarkibidan SO2 ni olib chiqib ketish jarayonini dekarbonizatsiya deyiladi. - Karbonat angidridga boy suvlar tuproq tarkibidagi qiyin eriydigan kalsit (SaSO3), dolomit (SaSO3·Mg SO3), magnezit (MgSO3), siderit kabi tuzlarning erishini tezlashtiradi. Tuproq tarkibidan SO2 ni olib chiqib ketish jarayonini dekarbonizatsiya deyiladi.
- Ca(HCO3)2 D CaCO3 + H2O + CO2
- Tuproq havosida SO2 miqdori 0,05 dan 10-12 % gacha, ba’zi hollarda 15-20 % gacha yetishi mumkin. Tuproq SO2 bilan normal nafas olishi 0,01 dan 1,5 g/m2·soat hisoblanadi.
Mikrogazlar tuproqda N2O, NO2, CO, uglevodorodlar (etilen, atsitelen, metan), vodorod, oltingugurt, ammiak, mirkaptan, terpen, fosfin, spirt, efir, organik va noorganik kislotalar gazlari shaklida bо‘lib, ularning miqdori 1*10-9-10-12 % dan oshmaydi. Bu gazlarning meyoridan ortiq tо‘planishi mikrobiologik jarayonlar, organik moddalarning hosil bо‘lishi va parchalanishini yomonlashtiradi, mineral о‘g‘itlar, gerbitsidlar va atmosferaning texnogen gazlar bilan ifloslanishini keltirib chiqaradi. - Mikrogazlar tuproqda N2O, NO2, CO, uglevodorodlar (etilen, atsitelen, metan), vodorod, oltingugurt, ammiak, mirkaptan, terpen, fosfin, spirt, efir, organik va noorganik kislotalar gazlari shaklida bо‘lib, ularning miqdori 1*10-9-10-12 % dan oshmaydi. Bu gazlarning meyoridan ortiq tо‘planishi mikrobiologik jarayonlar, organik moddalarning hosil bо‘lishi va parchalanishini yomonlashtiradi, mineral о‘g‘itlar, gerbitsidlar va atmosferaning texnogen gazlar bilan ifloslanishini keltirib chiqaradi.
- Tuproq havosida mavjud gazlar balansini о‘rganish orqali tuproqda qanday jarayonlar kechayotganligini va ularning intensivligini aniqlash mumkin.
- Tuproq havosi tarkibining о‘zgarishi asosan tuproqdagi biokimyoviy va mikrobiologik jarayonlar, agrotexnik tadbirlar: yerni о‘g‘itlash va sug‘orish kabi texnogen ta’sirlar bilan bevosita bog‘liqdir. Tuproq havoning tarkibi va miqdori biokimyoviy jarayonlar ta’sirida sutka, oy va yil mavsumlari davomida о‘zgarib turadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
