Oliy matematika asoslari

Д А С Т Л А Б К И М А Ъ Л У М О Т Л А Р
Олий м а т е м а т и к а у р т а м а к т а б м а т е м а т и к а с и н и н г у з в и й д а в о м и
оу.щб, уни у р г а н и ш д а у рт а м а к т а б м а т е м а т и к а с и т а я н ч в а з и ф а с и н и
v м и д и . Айни в а к т д а м а т е м а т и к а н и н г а сосий т у ш у н ч а л а р и (тенгл' ама, 
ф ункция ва х. к.) у р т а м а к т а б д о и р а с и д а н к е н г ай т и р и л и б , ма те ма -
1Ик к а т ъ и я т ва и з ч и л л и к б и л а н б а ё н эт ил а д и.
Illy в а з и я т н и э ъ т и б о р г а олиб, м а з к у р б у л и м д а х а к и к и й с о н л а р ,
функция, т е н г л а м а ва т е н г с и з л и к л а р , ш у н и н гд е к г е о ме т р и к ш а к л л а р -
IIIIHI 
мух,им х о с с а л а р и ке л т и р и л а д и .
1 - Б О Б
ХАКИК.ИЙ С О Н Л А Р
1-§. Т у п л а м . Т у п л а м л а р у с т и д а а м а л л а р
1. 
Туплам 
тушунчаси. 
Т у п л а м
т у ш у н ч а с и
м а т е м а т и к а н и н г
Оошлангич, айни п а йт д а мухим т у ш у н ч а л а р и д а н бири. Уни м и с ол л а р 
г р д а м и д а т у ш у н т и р и ш кийин эмас . М а с а л а н , а у д и т о р и я д а г и т а л а б а -
лар т у п л а м и , ш к а ф д а г и к и т о б л а р т у п л а м и , бир н у к т а д а н утувчи 
гугри ч и з и к л а р т у п л а м и , у ш б у х 2 — 5 х -4-6 = 0 к в а д р а т т е н г л а м а н и н г
ил д из л а р и т у п л а ми . Д е м а к , т у п л а м м а ъ л у м бир б е л г и л а р г а эг а
булган н а р с а л а р н и н г м а ж м у а с и д а н т а ш к и л топи.Лар экан. Ту п л а м н и
1.1 in кил э т г а н н а р с а л а р унинг э л е м е н т л а р и д ей и л а д и .
М а т е м а т и к а д а т у п л а м б о ш х а р ф л а р б ил а н, унинг э л е м е н т л а р и
»са ки чи к х а р ф л а р б и л а н б е л г и л а н а д и . М а с а л а н , А , В , С — 
[гупламлар, а, Ь, с — т у п л а м н и н г э л е ме нт л а р и . Б а ъ з а н т у п л а м л а р
уларнинг э л е м е н т л а р и н и к у р с а т и ш б ил а н х а м ё з и л а д и. М а с а л а н , 2, 4, 
<>, 8 , 10 с о н л а р д а н т а ш к и л т о пг а н т у п л а м
А =  {2, 4, 6 , 8 , 10}
к ури нишд а ё з и л а д и .
Аг а р а бирор А т у п л а м н и н г э леме нт и б у л с а , а £ А  каб и ё з и л а д и ва 
■а эле мент А  т у п л а м г а т е ги шл и» д еб у ки л а д и . А г а р а шу т у п л а м г а
кч' ишли б у л м а с а , унда а £ А  ка б и ё з и л а д и ва «а э л е ме н т А т у п л а м г а
| с | ъ ш л и э м а с » д еб у к и л а д и . М а с а л а н , ю к о р и д а г и А т у п л а м д а 106/4, 
||Г>6 Л.
Аг ар А т у п л а м чекли с о нд а г и э л е м е н т л а р д а н т а ш к и л т о п г ан б улс а ,
чгкл и туплам, акс х,олда у че к с и з туплам д ей и л а д и . М а с а л а н , Л = { 2, 4,
5
www.Orbita.Uz kutubxonas

---

в 
10) 
ч ек л и гФплам, б и р н у к т а д а н ут увчи т у г р и ч и з и к л а р
| 
\ и 
i.iмit м ,1 Ч|‘КП11 т у п л а м б у ла д и . Б и т т а х а м э л е м е нт г а эг а б у л м а г а н
I \ п. Iпм Оу in т у п л а м д е й и л а д и ва у 0 ка б и б е л г и л а н ад и . М а с а л а н ,
»" | \ | I 
0 к в а д р а т т е н г л а м а н и н г х а к и к и й и л д и з л а р и д а н иб о р а т
| \ 11 1.1 м б у ш т у п л а м б у л а д и (чунки бу т е н г л а м а б ит т а х а м х а к и к и й
и л д и и а эг а э м а с ) .
I (кни га Е  ва F т у п л а м л а р н и к а р а й л и к . Аг а р Е  т у п л а м н и н г х а р бир 
(лементи F т у п л а м н и н г х а м э л е м е н т а б у л с а , Е  т у п л а м F т у п л а м н и н г
ЦП с м и  д е й и л а д и ва E c z F  каб и б е л г и л а н а д и .
Аг ар E c z F  ва уз н а в б а т и д а F c z E  б у л с а , у х о л д а Е  ва F  т у п л а м л а р
б и р- б и р и г а тенг т у п л а м л а р  д е й и л а д и в а E = F  ка б и ё з и л а д и .