Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirmgi b. Yu. Xodiyev, D. S. Qgsimova korporativ
Bozorning menejerlarga bo4gan talabi
Download 362.1 Kb. Pdf ko'rish
|
Korporativ boshqaruv. Xodiyev B
|
9.2. Bozorning menejerlarga bo4gan talabi,
9.3. Attestatsiya menejerlarning shaxsiy va ishbilarmonlik sifatini ba holash usuli sifatida. 9.4. Menejer mehnatini tashkil etish mexanizmi. 9.1. Menejer mehnati va uning xususiyatlari Menejeming mehnati, tovar ishlab chiqaruvchilaming mehnatini ajralmas qismi, menejmentning funksiyalari operativ bajarilishi to‘g‘ri tashkil qilinishiga bog'liq bo‘ladi va ishlab chiqarish natijasiga ta’sir ko‘rsatadi. Menejeming mehnati aqliy, ijodiy xarakterlami o‘zida mujassam etadi. Boshqaruv mehnatini ishchilari bevosita moddiy ta’sir ko‘rsatmaydi, ammo ulaming mehnati samarali bo‘ladi. Boshqaruv mehnatining natijasi egri hisoblanadi, agar ishlab chiqarish faoliyati mehnat jamoasining ko‘rsatkichlari bilan boshqaruvchilik mehnatining o‘ziga xos xususiyati ham qiyin, bir xillari uni aniq o‘lchovini belgilash mumkin emas. Boshqaruvchilik mehnatining predmeti ishlab chiqarishning moddiy elementi emas, balki axborot, har xil hujjatlar, boshqaruv yechimlari hisoblanadi. Menejer mehnatida va texnik bajaruvchilarning ulushi — bu mehnat xarajatlarini olish uchun axborotni qayta ishlash, ta’minlash va saqlash asosiy o‘rinni egallaydi. Bitta buyum ishlab chiqaruvchinmg texnologik operatsiyasiga beshtagacha va undan ko‘p operatsiyalar to‘g‘ri keladi. Boshqaruv maqsadga yo‘naltirilgan jarayondek, awalambor inson- lami boshqarishdir. Inson ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarga ta’sir etuvchi asosiy kompo- nentdir va har qanday jamiyatda u bir vaqtning o‘zida boshqaruvning ham obyekt, ham subyekti bo‘la oladi. Har qanday inson u egallagan lavozimidan qat’iy nazar vakolatU organlarda o‘z aksini topgan jamiyat tomonidan boshqariladi. Har qanday darajadagi rahbar o'zining xohishi buyicha boshqarmaydi. Teng huquqU jamiyatda jamiyat tomonidan nazoratdan hech kim xoli emas, hattoki eng yuqori darajali Rahbar ham, Prezident ham jamiyatning har bir a’zosi boshqariluvchi hisob- lanadi, chunki u ma’lum bir jamoaga kiradi. Shu bilan birga jumiyiltnlllg har bir a’zosi boshqaruvchi bo‘lib hisoblanadi. U ishlab chiqarishnlng haqiqiy xo'jayiniga, ya’ni mulkdoriga aylanadi, shuning uchun u butun iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy hayot bilan boshqaruvchi sifatlda bo‘lib chiqadi. U yoki bu darajada u jamoaning ishlari bilan bosh- qaxishda qatnashadi. Jamiyatning turli a'zolarining ishtiroki bir xil bosqichda boMmaydi. Ko‘pchilik ishga passiv qatnashadi, shu bilan birgalikda turli jamoa- tashkilot va komissiya a’zolari bo‘lib hisoblanadi. Professional muhandislar guruhi ham bo‘lib, ishlab chiqarishni tashkillashtiruvchi, davlat, xo‘jalik organlari rahbarlari hisoblanadi. Ular maxsus boshqaruv mehnati bilan shug‘ullanib, jamoa foydali mehnati turlari bo‘lib hisoblanadi. Menejer mehnati o‘zini harakatlarida, operatsiyalarda, ya’ni insonlar boshqaruv jarayonida bajarganda jipslashadi. U yopiq shaklga egadir. Boshqaruv jarayoni qo‘yilgan maqsaddan boshlanib, vazifa va vazifaning yechilishi bilan yakunlanib, maqsadga erishish bilan tugaydi. Masala yechilgandan keyin, maqsadga erishishda yana boshqa vazifa qo‘yiladi, yangi maqsad va yana boshqaruv jarayoni boshlanadi. Maqsad harakat — natija — maqsad — uzilmas boshqaruv siklining sxematik ko‘rinishi shunday. Lekin bunda boshqaruv jarayoni nazariy jihatdan to‘g‘ri bo‘ladi, amaliyotda boshqaruv ko‘pgina bir-biridan farqlanadigan jarayonlarda namoyon bo‘lishi mumkin. Korporatsiyalarda menejer mehnati ko‘pgina masalalami hal qilishga qaratilgan bo‘ladi: — texnik, ya’ni uskunalardan foydalanishi, ishlab chiqarish maydon- lari bilan bog‘liq, ishlab chiqarishni tashkillashtirish va h.k.; — texnologik, ya’ni loyihalashtirish va texnologik jarayonlarni takomillashtirish bilan bog‘liq; — iqtisodiy, ya’ni korporatsiya ichki va tashqi muhitida iqtisodiy munosabatlami takomillashtirishdir; — tashkiliy, ya’ni ishlab chiqarish va mehnatni tashkil qilishda boshqaruv strukturasini takomillashtirish bilan bog'liq; — ijtimoiy, ya’ni ijtimoiy munosabatlami takomillashtirish bilan bog‘Uq va h.k. Menejer mehnati qo‘yilgan maqsadga erishishdagi jamoa a’zola- rining harakatini koordinatsiya qilishga qaratilgan. U korporatsiya rivojida asosiy o‘rin tutadi. 89 Shunday vaziyatlar bo'lganki, bunda yangi tayinlangan rahbar zarar bilan ishlayotgan korporatsiyani foyda keltiradigan korporatsiyaga aylantirgan. Bu shundan dalolat beradiki, boshqaruv devoni xo‘jalik faoliyatiga bevosita ta’sir ko'rsatadi. Zamonaviy boshqaruv xodimlarming tavsifiy xususiyatlari — yuksak professionalzm va ishbilannonlik xususiyatlari, boshqaruv bilimi asoslari va iqtisodiy fikr yuritish qobiliyatiga ega bo'lishdan iboratdir. U yuksak ma’rifatli va madaniyatli, xalqning ehtiyojini bilishi, bundan tashqari, ijtimoiy muammolarni echa olishi kerak. Download 362.1 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|