Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirmgi b. Yu. Xodiyev, D. S. Qgsimova korporativ


 ‘zbekistonda aksiyadorlik jamiyatlari biznes muhitining


Download 362.1 Kb.
Pdf ko'rish
bet83/103
Sana12.10.2023
Hajmi362.1 Kb.
#1699925
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   103
Bog'liq
Korporativ boshqaruv. Xodiyev B

12.3. 0 ‘zbekistonda aksiyadorlik jamiyatlari biznes muhitining 
jozibadorligini ta’minlash omillari
Biznes muhitni tashkil etuvchi asoslar haqida so‘z yuritilgan oldingi 
boblarda mamlakatda tadbirkorlikning rivojlanishini ta ’minlashga 
qaratilgan chora-tadbirlar davlatning tartibga solish siyosatisiz amalga 
oshmasligi ta’kidlab o ‘tilgan edi.
Samarali кофога^у boshqaruv tizimini vujudga keltirish ushbu 
tadbirlar ichida hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanligi mazkur tadqiqot 
maqsadi doirasida asoslab berildi. Endigi vazifa jamiyatda mavjud 
biznes muhitning кофога1Б1уа1аг miqyosidagi ko‘rinishiga oid ilmiy 
qarashlarni keltirishdan iboratdir. Bunda asosiy e’tibor кофога1з1уа1аг 
biznes muhitiga korporativ boshqaruv mexanizmining ko‘rsatadigan 
ta’siriga qaratiladi.
Mamlakatimiz aksiyadorlik jamiyatlarida кофогайу boshqaruvning 
samarali amaliyotini joriy etish respublikada va xorijda orttirilgan 
tajribani hisobga olgan holda amalga oshirilishi mumkin. Bu o‘rinda
125


tur-li mamlakatlar vazirlari darajasida 1999-yil 26—27-mayda BMT 
qoshidagi IHRT (Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti) Kenga- 
shida imzolangan Korporativ boshqaruv tamoyillari asos sifatida xizmat 
qilishi mumkin bo‘lib, ular awalo, turli mamlakatlar hukumatlari 
tomonidan ushbu sohadagi o ‘z qonunchiligini baholash va takomil- 
lashtirish uchun qo‘llanma vazifasini o‘taydi. Ya’ni, ushbu tamoyillar 
mamlakat biznes muhitini rivojlantirishda korporativ boshqaruvning 
jahonda tan olingan «o‘yin qoidalari»ga amal qilishni nazarda tutadi 
hamda iqtisodiyotimiz uchun mazmunan tavsiya sifatida qaralishi 
mumkin.
Shu bilan birga, xususiy sektor vakillaii ham o‘z korporatsiyalaridagi 
korporativ boshqaruv darajasini rivojlantirishda tamoyillardan foyda- 
lanishlari mumkin.
Mazkur tadqiqotda e’tirof etilganidek, кофогайу boshqaruvni joriy 
etishning yagona modeli mavjud emas, biroq aksiyadorlar manfaat- 
larining ta’minlanishi uning ixtiyoriy shakllari va turlari uchun umumiy 
asosni tashkil qiladi.
Кофогайу boshqaruvning xalqaro tan olingan umumiy ko‘rinishdagi 
tamoyillari quyidagilardan iborat:
— кофогайу boshqaruv tuzilmasi aksiyadorlar huquqlarini himoya- 
lash, manfaatlar bo‘yicha ixtiloflaming oldini olish, birlamchi tartibga 
soUsh va uzil-kesil bartaraf qilishning asosiy usuli bo‘lishi kerak;
— korporativ boshqaruv tizimi barcha guruhdagi aksiyadorlar, shu 
jumladan, monitor va xorijiy aksiyadorlarga teng munosabat o‘rnati- 
lishini ta’minlashi, ularning huquqlariga daxl qilinganda, ularning har 
biri uchun bir xilda samarali bo‘lgan himoya tizimini ta’minlashi kerak;
— кофогайу boshqaruv barcha manfaatdor shaxslaming qonunchi- 
likda o‘matilgan huquqlariga rioya qilinishini ta’minlashi va jamiyatni 
rivojlantirish bo‘yicha korporativ boshqaruv tizimi ishtirokchilarining 
hamkorligini rag‘batlantirishi kerak;
— кофогайу boshqaruv aksiyadorlik jamiyatining axborotlari ochiq- 
ligi, jamiyat moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining barcha ahamiyatli masa- 
lalari bo‘yicha m a’lumotlarning o‘z vaqtida va to‘liq oshkor qilinishini 
ta’minlashi zarur;
— korporativ boshqaruv tuzilmasi boshqaruvchilarning o‘z vazifa- 
larini samarali tarzda ado qilishlari hamda boshqaruv organlarining 
kompaniya va aksiyadorlar oldidagi hisobdoriigini ta’minlashi kerak.
Samarali korporativ boshqaruvning asosiy maqsadi aksiyadorlik 
jamiyatlari obro‘yini oshirish orqali ularga investorlar ishonchini orttirish
126


va shu asosda milliy iqtisodiyotning kapitalizasiya darajasini 

Download 362.1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling