Oliy va o rta maxsus ta lim vazirligi sam arqand davlat universiteti radionuklidlar manbalari va ularning

Fanni o ’qitishda z a m on aviy axborot va pedagogik texnologiyalar
M ag istran tlarn in g “ R ad io n u k lid lar m anbalari va u lam in g q o ’llan ilish i” 
fanini o ’zlashtirishlari uchun o ’q itish n in g ilg ’o r va zam onaviy usullardan 
foydalanish, yangi inform atsion tex n o lo g iy alam i tatbiq qilish m uhim aham iyatga 
egadir. Fanni o ’z lash tirish d a darslik, o ’qu v - uslubiy m ajm ualar, q o ’llanm alar, 
m a ’ruza m atnlari, tarq atm a m ateriallar, elektron darsliklar, internet ta rm o g ’idan, 
k o ’rgazm ali m ateriallardan foydalaniladi. Shuningdek, m a ’ru za laboratoriya, 
am aliy 
va 
sem in ar 
m a s h g ’ulo tlarid a 
m os 
rav ish d a 
ilg’o r 
pedag o g ik
texnologiyalardan foydalanish tavsiya etiladi.
“ R ad io n u k lid lar m anbalari va u larning q o ’llanilishi” fanidan m avzular 
b o ’yicha taqsim lanishi.
Asosiy q is m ( m a ’ruza m a s h g ’ulotlari)
K irish. R adioaktivlik. B io sferad a ra d io n u k lid iam in g tarqalishi.A lfa radioaktiv 
m anbalar. B eta radioaktiv m an b alar.G am m a radioaktiv m anbalar. Proton va 
neytron radioaktiv m anbalar.
Y adro energiyasini ajratib olish y o ’llari. Y adro energiyasidan foydalanish 
sohalari. R adioaktiv n u rian ish larn in g tabiiy m anbalari .T o g ’ jin slari va 
tu proqlam ing radioaktiv nurlanishi.
O ’sim iiklar n u rlan ish i.S u v larn in g n urlanishi. R ad io ak tiv fon nurlanishi
R adioaktiv n u rianishlarning su n ’iy m anbalari:
Y adro reaktorlari. R adioaktiv chiqindilar. Y adroviy q urollar m ahsulotlari. 
Zaryadli zarralar tezlashtirgichlari

---

Radioaktiv m anbalar va ularn ing qo'llanilishi fanidan tavsiya etilayotgan
lab oratoriya ishlari
1. S intilyatsion g am m a - spektrom etr y o rd am id a tabiat nam unalari (tuproq, 
o ’sim lik va h.k) tark ib id a C s137 texnogen radionuklid m anbaining radioaktiv 
nurlanish intensivligini aniqlash
2. G e (L i) - y a rim o ’tkazgich detektorli gam m a - spek tro m etr y o rd am id a 
tabiiy radioaktiv fonning radioaktiv nurlanishini aniqlash
3. RK B4 - le M beta - rad io m etr y o rd am id a a t r o f - m uhit nam u n alarin in g
solishtirm a beta aktivligini aniqlash
4. R ad io n u k lid iam in g N aJ (T l) kristalli sintillyatsion gam m a - sp ek tro m etr 
y o rd an m id a tupro q n in g radionuklid tarkibini aniqlash
5. G eyger - M y u ller schyotchigi y o rd am id a gam m a n u rlam ing turli m o d d alar 
(pishiq g ’isht, tuproq, m is, te m ir v a b.sh.)da yutilishini o ’rganish
6. KC1 tuzi tarkibidagi K40 radioaktiv m an b a nurlanishining intensivligini 
aniqlash