Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti
Download 499.23 Kb. Pdf ko'rish
|
|
10.Uyga vazifa. Daftarga ikki qatordan katta va kichik ,, I i” harflarini va
shu harf bilan bog`langan so`zlarni yozib kelish topshiriladi. O`qituvchi uy vazifalarni bajarish vaqtida ham yozuv qoidalariga qat’iy amal qilish lozim ekanligini esalatib o`tadi. 11. Dars jarayonida toza va chiroyli yozgan o`quvchilarning daftarlari namuna qilib ko`rsatiladi, rag`batlantiriladi va shunday chiroyli, toza yozish zarurligi uqtiriladi. Husnixat mashg`ulotlarini yuqorida ko`rsatilgani kabi uyushtirish chiroyli va to`g`ri yozish malakasini hosil qilish, o`quv fanlarini puxta o`zlashtirishga yordam beradi. 45 XULOSA. Boshlang'ich sinf o'quvchilarida ona-tilidan bilim va malakalarni hosil qilish ishlari asosan yozuv darslarida amalga oshiriladi. Yozuv darslarining mazmuni boshlang'ich sinf ona-tili dasturini va maktab oldiga qo'yilgan talablar asosida belgilanadi. Yozuv darslarini tashkil etishda pedagogika va metodika tavsiyalari hisobga olinadi. Yozuv darsi va unga qo'yilgan talablarni belgilashda metodika fani sohasidagi yangiliklar, boshlang'ich sinflarda ishlayotgan eng tajribali o'qituvchilarning tajriblari asos qilib olinadi. Shunga alohida e'tibor berish kerakki har bir darsda o'quvchilarga bilim berish jarayonida tarbiyaviy tomonlarga ham alohida ahamiyat berib borish, uzaro hurmat, mas'uliyatni his etish, tengdoshlari va oila azolariga hurmat, g'amho'rlik, tabiatga mehr-muhabbat singari xislatlarni singdirib borish kerak. O'quv tarbiya ishlarida ko'zlangan maqsadga yetishish uchun o'quvchilarda quyidagi qobiliyatlarni shakllantirb borish zarur: 6) Gapdagi so'zlarni o'xshash tomonlariga ko'ra taqqoslab olish. 7) So'zlar nimani ifoda etishiga ko'ra turkumlarga ajratish. 8) O'qituvchi tavsiya qilgan yoki o'zi tuzgan reja asosida fikrlarni bayon ega olish. 9) Gaplarda grammatik tushunchalarni, orfografik qoidalarni ifodalay olish. Darslikdagi turli mashqlar va topshiriqlarni birgalikda muhokama qilinganidan keyin uni bajara olsh. Dars ta’limning asosiy shakli hisoblanadi. Savod o’rgatish darslari xilma- xil bo’lishiga qaramay o’qish yoki yozuv darslari va ularning ayrim turlari uchun umumiy bo’lgan asosiy talablar mavjud. Bu o’rinda umumdidaktik talablar talabalardai so’rab aniqlanadi. So’ngra ona tili darslariga qo’yiladigan talablar sanab tadqiqotatiladi. 1.O’quvchilar nutqi uchun qayg’urish. 46 2.Darsda adabiy til nuqtai nazaridan to’gri ifodali, obrazli, aniq nutq eshittiriladi. 3.Darsda nutq madaniyati hukmron bo’ladi. O’qish va yozuv ko’nikma malakalarini shakllantirish mashqlari darsda yetakchi o’rinni egallab taxminan, darsning 2,3 qismiga to’gri kelishi lozim. Har bir o’qish va yozuv darsida "Alifbe"dagi matnlar bilan bir qatorda Q.Muxammadiy, P.Mumin, A.Obidjon kabi sevimli bolalar shoiri va yozuvchilari asarlaridan namunalar tanladik. Shunday qilib o’qish sinfdan tashqari o’qish, o’qib berilgan matnni eshitish bilan boglanadi. O’qish va yozuv darslari bir— biri bilan uzviy boglanadi: o’qish darsi o’quvchilarni yozuv darsiga tayyorlaydi, yozuv darsi oldingi o’qish darsining davomi sifatida xizmat qiladi 5 . Talabalar bilan "Dars va uning vazifalari, qurilishi" haqida suhbat qilinadi. Ularning javoblarini yakunlab, savod o’rgatish darslari quyidagi belgilariga ko’ra farqlanadi. Savod o’rgatish davrida o’quvchilar bilimi dars jarayonida barcha ishlarga boglab aniqlanadi boglanishli nutqni o’stirish ham o’qish va yozuv darslariga uzviy boglanib ketadi. O’quvchilarning sinfdan tashqari o’qishlariga rahbarlik qilishlariga xaftada bir marta 20 daqiqa ajratiladi. Savod o’rgatish darslarida vaqti-vaqti bilan dam olish daqiqalari o’tkaziladi. Darslar sistemasi deyilganda o’quv vaqtini mavzularga nazariy va amaliy jihatdan rejali taqsimlangan darslarning mantiqiyligi va istiqboli bir-biri boglangan dars turlari va unda o’qituvchi bilan o’quvchilar foydalaniladigan asosiy metodik vositalar xilma-xil bo’lgan izchillik nazarda tutiladi. 5 . “Boshlang’ich ta’lim takomillashtirilagan o’quv dasturi ” Boshlang’ich ta’lim 2006-yil, 5-son . |
