Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Sog’liqni saqlash vazirligi Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Urganch filiali jamoat salomatligi va umumiy gigiena kafedrasi

Suvni tekshirish uchun sinama olish,⁴⁸
Sinama fizik kimyoviy tekshirish uchun toza idishga, bakteriologik tekshirish uchun esa toza steril idishga olinadi. Kimyoviy tekshirish uchun sinama hajmi 2-5 litr, bakteriologik tekshirish uchun esa 1-2 litrgacha batometr asbobi yordamida olinadi.
Sinama olishdan ldin idish kamida 3 marta o'sha suv bilan chayib tashlanadi. Daryodan bir necha sinama suv: qirg'oqdan, daryo o'rtasidan, suv sathidan 05-1 m chuqurlikdan olinadi.
Vodoprovod jo'mraklaridan sinama olishda suv 10-15 dahiqa oqizib qo’yiladi, bakteriologik tahlil uchun sinama olishda jo'mrakka termik ishlov beriladi. hudu?dan sinama olishdan avval suvni yahshilab ralashtiriladi. Sinama olish hujjatida suv qayerdan olingan, tekshirishdan mahsad, ob-havo sharoiti, suvning manbaadagi harorati, sinama olish kuni, soati lobarantning imzosi ko'rsatiladi.. Bakteriologik tahlil uchun 2 soat, konservaciya qilinganda esa 6 soat davomida tekshirilishi zarur.⁴⁹
Konservaciya qilish- ammiak hamda suvning oksidalanishini aniqlash uchun 1l olingan sinama suvga2 ml. 20% H₂SО₄, o'zga holdiq birikmalarini aniqlash uchun esa har 1 l suvga 2 ml hloroform qo’shiladi. qish faslida suvni tekshirish paytigacha, muzlashdna saqlash mahsadida sovuq o'tkazmaydigan narsalar bilan o'rash lozim.
Fizik-kimyoviy tekshirish muddati 2 soat, konservaciya qilingan suv esa 1 kundan oshmasligi zarur.
Tekshirishlarning natijasi quyidagicha bayon etiladi:
1.Manbaaning o'rni va uning joylashgan o'rni.
2.Sinama olingan vaqti (kuni, soati).
3.Sanitariya -topografik tekshirishlar natijasi ( Suvni ifloslantiruvchi manbaalar mavjudligi, aholi hamda uy hayvonlari o'rtasida yuqumli kasalliklar mavjudligi).
4.Keyingi 3 kunlik ob-havoning fizikaviy holati.
5.Suvdan qandaymahsadda foydalanilishi.
6.Suvning organoleptik ko'rsatkichlari ( rangi, hidi, ta'mi, tiniqligi quruhholdiqi, harorati).
7.Sanitariya kimyoviy tekshirish (bug’latib yuborilgandan keyin qolgan zich cho'kma, ammiak, nitrit va nitrat kislotasi, oksidalnishi va hloridlar miqdori, suvning qattiqligi umumiy, bartaraf qilinuvchi va doimiy)/
8.Sanitariya bakteriologik tiekshirish (koli -titr, koli -indeks, mikroblar soni, suvning kislorodga bo'lgan biokimyoviy talabi (BPK) .
9.Sanitariya hulosasi.
Vaqt o'tishi bilan sinama olingan suvda kuzatiladigan qator o'zgarishlar jumladan: oksidlanish jarayoni (msalan organiq birikmalar, ammiak, temir va boshqalarning parchalanishi), gazlar chiqishi (masalan, CO₂, H₂S va boshqalar), rangining o'zgarishi va shu kabilarni hisobga olgan holda suvda o'tkaziladigan laboratoriya tekshiruvlarini ma'lum darajada bosqichma bosqich olib borish zarur.Suvning fizikaviy hossasini aniыlashda eng oldin suvning tarkibidagi H₂S, pH, Fe++, Fe +++ ammiak nitrit,nitrat miqdori uning oksidlanishi, qattiqligi va ohirida hloridlar miqdorini aniqlash kerak.