Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Qarzlar reytingi

Kredit reytingi - bu reyting agentligining tavakkalchilik omillarini baholash asosida qarz oluvchining umumiy qarz majburiyatlariga nisbatan qarzdorning umumiy kredit qobiliyatiga yoki qarzdorning kreditga layoqatliligiga oid ma’luotlar olinadi.

Kredit reytinglari yuqorida koʻrsatilgan bozor ishtirokchilarining oʻtmishdagi va joriy moliyaviy tarixiga, shuningdek ularning mol- mulki va qabul qilingan moliyaviy majburiyatlari (qarzlari) hajmini baholash asosida hisoblanadi.
Bunday baholashning asosiy maqsadi potensial kreditorlar / omonatchilarga moliyaviy majburiyatlarini oʻz vaqtida toʻlash ehtimoli toʻgʻrisida tushuncha berishdir.
Soʻnggi paytlarda kredit reytinglarini qoʻllash doirasi ham kenga- yib bordi: ular sugʻurta mukofotlarining yangi miqdorlarini belgilash, ijara garovini aniqlash, ularni ishga qabul qilishda yangi nomzod- larning sifatini aniqlash uchun ishlatila boshlandi.⁴⁵.
Kredit reytinglari nisbiy, shuning uchun ma’lum bir mamlakat, korxona, sohaning oʻziga xos xususiyatlarini hisobga olish muhimdir. Kredit reytingining pastligi, albatta, istalmagan, chunki ular kreditni toʻlamaslik ehtimoli katta hisoblanadi.





⁴⁵ https://ru.wikipedia.org/wiki/
Bozorning istalgan ishtirokchisi oʻzining kredit reyting tizimini ishlab chiqishi mumkin.Bundan tashqari, Bazel Direktivalariga muvofiq, har bir bank uchun qarz oluvchilarning oʻzlarining ichki reytinglari boʻlishi maqsadga muvofiqdir.
Kompaniyaning kredit reytingi - bu potensial investorlar uchun qimmatli qogʻozlar (obligatsiyalar) uchun moliyaviy koʻrsatkichdir.
Kredit reytingi - bu ma’lum bir kompaniya, korporatsiya yoki hatto ma’lum bir davlat tomonidan chiqarilgan obligatsiyalarning ishonchliligini oʻlchash uchun keng tarqalgan moliyaviy vosita.
Reytingni maxsus milliy va xalqaro idoralar belgilaydi. Best, Dun & Bradstreet (Best, Dan i Bredstrit ), Standard & Poors, rejimlar yoki Fitch reytinglari va "A", "B", "C" harf belgilariga ega.
Standard & Poors reytingi, keyingi ikki yilda boʻlgani kabi, "A" toʻlovga qodir boʻlgan kompaniyalarni, "S" esa aksincha: AAA, AA +, AA, AA-, A +, A, A-, BBB +, BBB, BBB-, BB +, BB, BB-, B +, B, B-
, CCC +, CCC, CCC-, CC, C, D.
BBB- dan past boʻlgan barcha kompaniyalar spekulyativ yoki keraksiz obligatsiyalar bilan savdo qilmoqdalar.
Moods reyting tizimi konsepsiyasi jihatidan oʻxshash, ammo nomlari biroz boshqacha koʻrinishga ega. Kredit reytingi - bu sizning pulingiz bilan tashkilotga ishonish qanchalik xavfsizligini tushunishga yordam beradigan koʻrsatkichdir.
Odatda xususiy mijozlar bilan ishlaydigan banklar, sugʻurta kompaniyalari, xususiy pensiya jamgʻarmalari (XPJ) va boshqa moliya institutlari bunday reytingga egadir. Reytingda nafaqat kompaniyaning joriy moliyaviy holati, kapital miqdori va qarz miqdori, balki butun oldingi moliyaviy tarix ham hisobga olinadi.⁴⁶
Tashkilotning yuqori darajadagi kredit reytingi, unga pul bilan ishonish deyarli xavfsizligini anglatadi: u har doim ham hisob- kitoblarni toʻlab kelgan va hozirda uning mavqei ancha barqaror.Va past - u bilan bogʻlanish sizga katta xavf tugʻdiradi: u juda yaxshi ishlamayapti va u bankrot boʻlish ehtimoli katta.
Kredit reytinglari, shuningdek, umuman mamlakatga, aniq minta- qalarga, sanoat korxonalariga va boshqa koʻplab tashkilotlarga
berilishi mumkin. Reytinglar ularning qarzga berilgan kreditlarni toʻlash qobiliyatini aks ettiradi.
Qoida tariqasida, "A" harfi bilan berilgan reytinglar eng kreditga layoqatli kompaniyalarni, "B" harfi bilan - oʻrtacha ishonchliligi va "C" harfi bilan - bankrotlikka yaqin kompaniyalarni belgilaydi. Agar siz reytingni belgilashda "D" harfini koʻrsangiz, bu defolt deganidir: kompaniya allaqachon qarzlarini toʻlashdan bosh tortgan va aslida moliyaviy oʻyinlardan chiqib ketganligini bildiradi.
Harflar toifalarida, shuningdek, gradatsiyalar mavjud: masalan, "BBB" reytingi "BB" va "B" dan yuqori, "A +" esa "A" va "A–" dan yuqori.Reyting bilan bir qatorda agentliklar prognozni e’lon qilishadi: masalan, "barqaror", "ijobiy" yoki "salbiy". Bu tahlilchilar tashkilot- ning moliyaviy ahvoli kelgusi yilda oʻzgarishini kutadimi yoki yoʻqmi va qaysi yoʻnalishda ekanligini koʻrsatadi.
Personal kredit reytingi (PKR) - yoki balingiz yoki moliyaviy sogʻliq balingiz - barcha kredit tarixi yozuvlaringizdan tuzilgan. Boshqacha qilib aytganda, bu ariza beruvchining bankdan kredit yoki ipoteka olish imkoniyatini namoyish etadi.
Bu moliya institutlari tomonidan qarz oluvchining vijdonanligini baholash uchun foydalaniladi.⁴⁷
Kredit reytingi quyidagilarga asoslangan:
Kreditorlar oldidagi majburiyatlarning yaxshi niyat bilan bajari- lishi - ya’ni kreditlarning oʻz vaqtida qaytarilishi.
Kreditlarni diversifikatsiyasi.
Kreditlarning har xil turlaridan, hattoki bir nechta kreditlardan foydalanish reytingga ijobiy ta’sir koʻrsatadi, bir xil turdagi kredit- larning haddan tashqari koʻpligi salbiy ta’sir koʻrsatadi. Kredit tarixi- ning davomiyligi. Ushbu koʻrsatkich qarz oluvchining kredit berish tajribasini aks ettiradi.
Kredit reytingi nafaqat kreditlarni osonlashtiradi.
Buning boshqa foydalari ham bor.
U "moliyaviy sogʻliqni" kuzatib borish uchun ham ishlatiladi. Reyting kreditlarning soni va chastotasini oʻz-oʻzini nazorat qilishga yordam beradi. Kam koʻrsatkich qarzning yuqori darajasini koʻrsatadi, bu esa shaxsiy defoltga olib kelishi mumkin.





⁴⁷ https://trends.rbc.ru/trends/innovation/
Firibgarlarni aniqlash.
Kredit reytingi kredit olish bilan bogʻliq barcha tadbirlarni aks ettiradi. Shunday qilib, siz boshqa odam uchun kredit olgan firibgar- larni aniqlashingiz mumkin;
Moliyaviy savodxonlikni oshirish.
Ballar moliyaviy xatti-harakatlarni baholashga va sogʻlom moliyaviy odatlarni shakllantirishga yordam beradi. Turli xil kredit reytinglari tizimlaridan foydalanadigan turli xil kredit byurolari mavjud. Ulardan biri NBKI shkalasi⁴⁸ boʻlib, hisoblash 300 dan 850 ballgacha amalga oshiriladi:
-600-850 ball - bu har qanday bankda kreditlashning standart shartlariga va ishlamay qolish ehtimoli pastligiga ishonishingiz mum- kin boʻlgan yaxshi koʻrsatkich boʻlib, u 701-850 diapazoni mukammal hisoblanadi.
300-600 ball - qoniqarli yoki yomon koʻrsatkich, bu rad etish xavfini oshiradi, shuningdek kredit berish shartlarini yomonlashtiradi.
Tizim shaxsiy kredit tarixini tahlil qiladi va raqamli koʻrsatkichni 300 dan 850 ballgacha beradi.
Xizmat foydalanuvchilar uchun bepul.
Shuningdek, kredit reytingingni bepul bilib olishingiz mumkin - koʻrsatkich OKB (United Kredit Boʻreau) va NBKI bilan birgalikda hisoblanadi.
U yerda siz reytingni qanday yaxshilash boʻyicha shaxsiy tavsiya- laringizni olishingiz mumkin. Kredit balingizni quyidagicha yaxshila- shingiz mumkin: Mikromoliyalash kompaniyalari yoki banklardan ilgari olingan bir yoki bir nechta kreditlarni muddatidan oldin qaytarish hisoblanadi.
Banklar va MFO bilan tuzilgan bir nechta shartnomalarni yanada qulay shartlar bilan bitta bitim bilan almashtirish orqali kredit majburiyatlarini qayta moliyalashtiriladi.
Kredit shartnomalari boʻyicha joriy toʻlovlarni toʻgʻri bajarish lozim. Kredit kartani chiqarish uchun uni amaldagi toʻlovlarni vaqtida amalga oshirib, kredit limitining uchdan bir qismi yoki toʻrtdan birida faol ravishda foydalaniladi.





⁴⁸ https://www.nbki.ru/

2.