Oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. ‘Lmas0V, A. Vahobov

0 ‘rtacha xarajatlar —bu mahsulot, ish va xizmat birligi uchun qilingan sarfdir.
0 ‘rtacha xarajatni (Wg.,.) aniqlash uchun jami xarajatlar (Wy) mahsulot, ish va xizmatlarning miqdoriga (Q) bolinadi. Bunda Wg-r =Wy/Q bo‘ladi. Bizning misolimizda tikuvchilik firmasining jami sarfi 179 min so‘m bo'lgan va shu sarf bilan 50000 ta ko‘ylak tikilgan. Bunda bir dona ko‘ylak tikishning o'rtacha xarajati 17,9 mln/5000 = 35800 so‘m boiadi. Demak, bu amalni bajarsak bir ko'ylak tikish uchun 35800 so‘m ketganligini bilamiz.
Mahsulot birligiga ketgan xarajatlarni uning turiga qarab ham aniqlash mumkin. 0 ‘rtacha doimiy xarajatni aniqlash uchun doimiy xarajatning umumiy summasi mahsulot miqdoriga bo‘linadi. Xuddi shunday usulda o‘rtacha o'zgaruvchan xarajatlar ham aniqlanadi.
Firma foydani oshirish uchun ishlab chiqarishni ko‘paytirishga intiladi. Biroq buning uchun qo'shimcha ravishdagi ishlab chiqarish foydali bo‘lishi kerak. Bu esa qo‘shimcha ishlab chiqarishning xarajatiga bog'liq. Iqtisodiyotda maijinal xarajat degan narsa ham bor.