Ona tili darslarida aktilardan. Raxmanov G
Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
Download 160.5 Kb. Pdf ko'rish
|
ona tili darslarida aktilardan foydalanish shakllari
|
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati KIRISH Jamiyatning har tomonlama ravnaq topishi, taraqqiy etishi ta’limning rivojlanishiga va mazmunan takomillashib borishiga bog‘liq. Ta’limning globallashuvi, innovatsion texnologiyalarning joriy etilayotgani ta’lim muassasalarida ta’lim sifatining oshishiga sabab bo‘lmoqda. Ma’lumki, har qanday texnologiya ta’limning yangi mazmunini shakllantiruvchi ta’lim tamoyillariga asoslanadi. Ta’lim jarayonining faol sub’ektlari o‘qituvchi va o‘quvchilar bo‘lib, ularning hamkorlikdagi faoliyatlari shundan iboratki, ma’lum mavzu bo‘yicha nazariy va amaliy bilimlarni chuqur o‘zlashtirish imkonini beradi. O‘qituvchining faol, samarali faoliyat ko‘rsatishiga yo‘naltirilgan ta’lim jarayonining metodik dars ishlanmasidan farqli ravishda, ta’limning pedagogik texnologiyasi ta’lim oluvchilarga qaratiladi, shuningdek, ularning shaxsiy va o‘qituvchi bilan birgalikdagi faoliyatini hisobga olgan holda o‘quv materialini o‘zlashtirishga sharoit yaratadi. Prezidentimiz I.A.Karimov o‘quvchi tarbiyasiga alohida e’tibor qaratib shunday yozadi: “SHuni unutmaslik kerakki, kelajagimiz poydevori bilim dargohlarida yaratiladi, boshqacha aytganda xalqimizni ertangi kuni qanday bo‘lishi farzandlarimizning bugun qanday ta’lim va tarbiya olishiga bog‘liq,” 1 .
Tarbiya deganda avvalo, yosh avlodning kelajak hayotga tayyorlash tushuniladi. Tarbiya shaxsni
maqsadga muvofiq
shakllashtirish uchun
uyushtirilgan pedagogik jarayon bo‘lib, tarbiyalanuvchining shaxsiga muntazam va sistemali ta’sir etish imkoniyatini beradi. Biz tarbiya jarayoni haqida to‘xtaladigan bo‘lsak, bu tayyorlash, maxsus tashkil qilingan tarbiya faoliyatlari bilan amalga oshiriladi. Tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchining ongi shakllanadi, his-tuyg‘ulari rivojlanadi, ijtimoiy hayot uchun zarur bo‘lgan va ijtimoiy aloqalarga xizmat qiladigan xulqiy odatlarni hosil qilinadi. Bugungi ta’limning rivoji o‘qituvchining o‘z ustida ishlashi, ijodkor bo‘lishi, o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarni takomillashtirib borishini taqozo etmoqda.
1
SHunday ekan,
ta’lim jarayonida yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanuvchi har bir murabbiy o‘quvchilarni barkamol inson qilib etishtirish uchun ularning xalq insonparvarligi chashmalaridan, umumbashariy qadriyatlardan bahramand bo‘lishlariga e’tibor berib, urf-odatlarimizni, milliy qadriyatlarimizni, buyuk mutafakkirlarimizning ma’naviy merosini yaxshi bilishi va ularni darslarga tadbiq etishi lozim. Bu qo‘llanmada ta’lim texnologiyalari, rivojlantiruvchi, muammoli ta’lim texnologiyalari va ularning ona tili va adabiyot darslarda qo‘llanilishi haqida so‘z yuritiladi. Tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchilarning faoliyatini pedagogik jihatdan to‘g‘ri uyushtirish g‘oyat muhimdir. O‘qituvchi dars jarayonida pedagogik texnologiya asosida o‘quvchilarning ongidagi ilg‘or kuchlarga tayanib, ijodiy kamolotiga yordam berish natijasida darslarni tashkil etishlari lozim. O‘qituvchi bilan o‘quvchi orasidagi munosabat erishilgan yutuqlardan zavqlanish, o‘quv faoliyatiga mas’uliyatli yondashish hamda o‘zaro hamkorlikda ijodiy faoliyatni yo‘lga qo‘yishga undashi kerak. Bu esa pedagogik ta’sirni tashkil etish uchun zarur bo‘lgan o‘zaro aloqa vositasi “ko‘prik”ni vujudga keltiradi. Ma’lumki, pedagogik texnologiya- ta’lim jarayonida oldindan rejalashtirilgan va to‘laligicha loyihalashtirilgan, muayyan vaqtga mo‘ljallangan, ta’lim jarayoni ko‘proq ta’lim oluvchi shaxsiga qaratilgan, faollashtirilgan usullar va zamonaviy ta’lim
vositalaridan
foydalangan holda o‘quv
maqsadiga erishishni kafolatlaydigan ta’lim berish jarayonidir. Pedagogning jonli nutqi, shaxslarning o‘yinlari, jamoatchilik harakatlari tarbiya vositasi vazifasini bajaradi. Ammo tegishli tarbiyaviy vazifalarni hal etish uchun ularni albatta murabbiy pedagog ishining muayyan sistemasiga kiritish kerak. Tarbiya natijasining samarali bo‘lishi tarbiyaviy jarayonni tashkil etish usullari, vositalari va shakllaridan mohirona foydalanishga va ularning uyg‘unligini ta’minlashga bog‘liq.
Texnologiyalarni qo‘llaganda, o‘quvchi bilimini kuzatish, ularning o‘sishidagi muhim narsalarni jamiyatda vujudga kelgan asosiy g‘oyalar bilan taqqoslash, ularning rivojlanish yo‘llari va usullarini aniqlash, mosini tanlash, turli vositalar, tarbiyaviy ta’sir ko‘rsatish usullarining o‘zaro bir-biriga o‘tishi dialektikasini chuqur tahlil qilish ishlariga ahamiyat berishimiz kerak. Ta’lim texnologiyalari quyidagi yo‘nalishlarga bo‘linadi: 1. Zamonaviy –an’anaviy o‘qitish elementlaridan foydalaniladigan pedagogik texnologiyalar; 2. Pedagogik jarayonda shaxsga yo‘naltirilgan pedagogik texnologiyalar; 3. O‘quvchilar faoliyatini faollashtirish va jadallashtirish asosidagi pedagogik texnologiyalar; 4. O‘quv jarayonini samarali boshqarishga asoslangan pedagogik texnologiya; 6. Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalari; 7. Xususiy o‘quv predmetlariga tegishli texnologiyalar.
Download 160.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|