Ona tili fanidan 3-chorak chsb savollari

Ona tili fanidan 3-chorak CHSB savollari
1.Qo‘shma gaplar tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi? ( Bilish -1 ball)
A. Fonetikada C. Sintaksisda
B. Leksikologiyada D. Morfologiyada
2. O‘zlashtirma gap ko‘chirma gapli qo‘shma gapning sodda gapga aylantirilgan ko‘rinishidir. Shuning uchun ham ular ….. bo‘la oladi. (Bilish -1 ball)
A) ma’nodosh B) Shakldosh C) zid ma’noli D) ko‘p ma’noli
3. Bilingki, jim turib salomat bo‘lish, gapirib malomatga qolishdan afzal. Ushbu gap ergashgan qo‘shma gapning qaysi turiga mansub? ( Bilish -1 ball)
A. Aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gap
B. To‘ldiruvchi ergash gapli qo‘shma gap
C. Hol ergash gapli qo‘shma gap
D. Ega ergash gapli qo‘shma gap
4.Qaysi qatorda o‘zlashtirma gap mavjud? (Bilish -1 ball)
A) Deydilarki, oyda ham dog‘ bor.
B) ”Kitob aqlning kaliti” – dedi bobom.
C) Tabassum yaxshilikning belgisidir.
D) Akam maqtonchoq bo‘lmaslikni uqtirdi.
5.Bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlari o‘rtasida payt,sabab ,o‘xshatish, shart, zidlik,izohlash kabi ma’no munosabatlari mavjud. (Bilish -1 ball)
A) to‘g‘ri
B) noto‘g‘ri
6. Kim xalq molini yesa , u zahar- zaqqum yegan bo‘ladi. Ushbu berilgan gapda kishi hayotini og‘ulaydigan, azobga aylantiradigan narsa ma’nosini bildiruvchi so‘z qatnashgan. (Bilish -1 ball)
A) to‘g‘ri
B) noto‘g‘ri
7.Birinchi ustunda berilgan gapga ikkinchi ustundan tegishli izohni topib mos qo‘ying: ( Qo‘llash – 2 ball)

Berilgan gap	Gapning turi
1.Dunyoning ishlari ko‘p qiziq ekan: quvonch va qayg‘u hamisha yonma-yon yuradi. 2. .Kim alam chekmaydi umrida bir bor, U meni anglamas, anglamas aslo. 3. Shuni bilib qo‘yingki, siz suyangan tog'ning tagi nurab qolgan. 4.Kim harakat qilsa, yutuq o‘shaniki bo‘ladi.	A. Ega ergash gapli qo‘shma gap. B.Bog‘lovchisiz qo‘shma gap. C.Kesim ergash gap D. To‘ldiruvchi ergash gapli qo‘shma gap

A)1-B, 2-A, 3-D, 4-C
B)1-A, 2-B, 3-D, 4-C
C)1-B, 2-C, 3-C,4-D
D)1-D, 2-C, 3-A, 4-B
8.Tuyakashlar arabcha gaplashishar,afsuski, men bu tilni bilmas edim.
(Qo‘llash – 2 ball)
Berilgan gap…
1.Bog‘lovchisiz qo‘shma gap hisoblanadi
2. Bog‘langan qo‘shma gap emas
3. Gapda tuyakashlar yasama so‘zi ega vazifasida qo‘llangan
4. Gapda tuyakashlar so‘zi sodda tub so‘z hisoblanadi
5. Kesim ergash gapli qo‘shma gap hisoblanadi.
A. 1,3,4 B.1,2,3 C) 1,4,5 D) 1,3,5
9.Quyida berilgan bog‘lovchisiz qo‘shma gaplardan qaysi birida tinish belgilari bilan bog‘liq xatolik mavjud? ( Qo‘llash – 2 ball)

1. 
   Traktorchilar tashvishlanib qolishdi – oziq-ovqat, yonilg‘i tugayapti.
   
2. 
   Mana, shohona bo‘lmasa-da , boshpana , kulbamiz bor,tanishib olamiz, gurunglashib chiqamiz.
   
3. 
   Vaqt ham allamahal bo‘ldi,yigitlar, biz ham endi yotib uxlaylik.
   

D)Birinchidan, niyating pok bo‘lsin: Xudo seni qo‘llaydi.
10. Berilgan mulohazalar boyicha tasdiqlarni belgilab, savolga javob bering.
( Qo‘llash – 2 ball)

Mulohaza	To‘g‘ri	Noto‘g‘ri
Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar bog‘langan qo‘shma gaplarga aylantirilganda tinish belgisi o‘zgarishi mumkin. Shaklan deyarli o‘zgarmaydi.
Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplar tarkibidagi sodda gaplar bir-biri bilan ohang vositasida bog‘lanmaydi
Bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlari bir paytda yoki ketma-ket sodir bo‘ladigan voqea-hodisalarni ifodalasa, ular orasiga ikki nuqta qo‘yiladi
Bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlari orasida izohlash munosabati ifodalanganda , ular orasiga ko‘pincha ikki nuqta qo‘yiladi
Bog‘lovchisiz qo‘shma gap qismlari orasida o‘xshatish,zidlash, shart kabi munosabatlar ifodalanganda ular orasiga tire qo‘yiladi

A)to‘g‘ri, noto‘g‘ri,noto‘g‘ri,to‘g‘ri,to‘g‘ri
B)to‘g‘ri,to‘g‘ri, noto‘g‘ri, to‘g‘ri, to‘g‘ri
C)to‘g‘ri, to‘g‘ri, noto‘g‘ri, to‘g‘ri, noto‘g‘ri
D) noto‘g‘ri, noto‘g‘ri,noto‘g‘ri,to‘g‘ri,to‘g‘ri
11.” Oltin makre – kamyob baliqlarning biri,-dedi Edigey,-u dengiz tubida yashaydi, jussasi xiylagina katta, lekin uning xosiyati go‘zalligida : boshidan to dumining uchigacha oltin singari tovlanib turadi, shuning uchun ham uni oltin makre deb aytishadi”. Ushbu murakkab qo‘shma gap tarkibida nechta sodda gap bor? ( Qo‘llash – 2 ball)
A. 5 ta B.6 ta C.7 ta D.8 ta
12. O‘zbekning kurashi hamisha halol,
Unda yo‘qdir g‘irrom , yoqdir yomonlik,
Doimo do‘stlarga tilaydi kamol,
Tilaydi barchaga do‘stlik,omonlik.
Ushbu she’riy parcha nechta sodda gapdan tashkil topgan? (2 ball)
A)3 ta B)4 ta C)5 ta D)6 ta
13. She’r shuning uchun muqaddaski, uning bir vazni ilohiy, bir vazni insoniydir; uning bir satri osmoniy, bir satri zaminiydir. Ushbu qo‘shma gap tarkibidagi nechta sodda gapning kesimi yasama so‘z bilan ifodalangan? ( Qo‘llash – 2 ball)
A)1 B) 2 C) 4 D) 3
14. Ko‘chirma gapni o‘zlashtirma gapga aylantirishda quyidagi o‘zgarishlarning qaysi biri kuzatiladi? Tasdiqlarni belgilang. ( Qo‘llash – 2 ball)