Ona tili va adabiyot fanidan 2-kurs sirtqilar uchun 4-semestr yakuniy savollari

Koʻnglimdin oʻzga mahrami asror topmadim.
Ushbu she’riy parcha tarkibidagi koʻmakchi morfemalar haqidagi toʻgʻri hukmlar 
soni nechta? 
1) egalik qoʻshimchasi shaxs-son qoʻshimchasi bilan shakldoshlikni yuzaga 
keltirgan;
2) kelishikning ikki turi mavjud;
3) shakl yasovchi tasirida fonetik oʻzgarish yuz bergan;
4) qoʻshimchaning barcha turida shakldosh boʻla oladigan affiks mavjud;
5) turlovchining soni tuslovchilarnikidan kam. 
A) 2ta B) 5 C) 3 D) 4
11. Quyidagi hukmlarning nechtasi toʻgʻri? 
1) kishilik olmoshlariga egalik qoʻshimchasi qoʻshilmaydi; 
2) I shaxs birlikda koʻplik qoʻshimchasi qoʻllanilmaydi; 
3) II shaxs birlikka koʻplik qoʻshimchasi qoʻshilganda 
hurmatsizklik, mensimaslik ma'nolari ifodalanadi; 
4) faqat kishilik va koʻrsatish olmoshlari juftlashib qoʻllana oladi; 
5) koʻrsatish omoshiga turlovchi qoʻshimcha qoʻshilganda fonetik oʻzgarishning 
ikki turi yuz beradi; 
6) boʻlishsizlik, belgilash olmoshi doim qoʻshma olmosh shaklida qoʻllanadi. 
A)6ta B) 5 C) 4 D) 3 
12.Xalq (tabobat) qulupnay (meva) terlatuvchi, bezgak ( xuruj) qarshi omil sifatida 
tavsiya etiladi. 
Ushbu gapda qavs ichidagi soʻzlarga qoʻshilishi kerak boʻlgan qoʻshimchalarni
soʻzda joylashish tartibini aniqlang. 
A)egalik, oʻrin –payt kelishigi, egalik, egalik, joʻnalish kelishigi qoʻshimchalari 
B)oʻrin –payt kelishigi, egalik, chiqish kelishigi, joʻnalish kelishigi qoʻshimchalari 
C)egalik, oʻrin payt, egalik, chiqish kelishigi qoʻshimchalari
D) oʻrin –payt, egalik, chiqish, egalik, joʻnalish kelishigi qoʻshimchalari 
13. Ona unga faqat kiydirish, yedirish uchun ona, xolos. 
Gapda atash ma’nosiga ega boʻlmagan soʻzlar soni nechta.
A)3 ta B) 5 ta S) 4 ta D) 2 ta
14. Lugʻaviy shakl yasovchi – lar qoʻshimchasi qanday ma’nolarni ifodalaydi. 
1) koʻplik, 2) umumlashtirish 3) hurmat
4) kinoya 5) mubolagʻa 6) taxmin 7) III shaxs koʻplik 
A) 1,2,3,4,5,6,7
B) 1,2,3,4,5,6
S) 1,2,3,4,6
D) 1, 3, 4 
15. Qaysi gapda asosiga -q qoʻshimchasini qoʻshib ot yasaganda fonetik hodisa 
yuz beradigan soʻz qoʻllangan.
A) Minntli toshingdan, sovigan oshim yaxshi 
B) Onasi qimizak yesa, qizining tishi qamashadi

---

S) Isinmadim olovingga, koʻr boʻldim tutungga
D) Eskini yamaguncha esing ketar 
16. Qaysi gapda qaratqich kelishigi qoʻllanmagan
A) Gapingizga tushuna olmayman
B) Oʻzbekiston – Vatanim manim
S) Odam olasi ichida boʻladi. 
D) Keting bu yerdan, shayton malaylari.
17. Qaratqich qaysi shaxsdagi olmosh bilan ifodalansa, qarlmish belgisiz 
qoʻllanishi mumkin? 
A)1 shaxs birlik B)3 shaxs birlik
C)3 shaxs birlik va koʻplik D)1 shaxs koʻplik 
18. Voqealar tizimidan sal ilgarilab ketdim, shekilli, bu haqda maktubimning 
keyingi sahifalaridan birida alohida toʻztab oʻtarman. 
Berilgan gapdagi koʻmakchini qaysi kelishik qoʻshimchasi bilan almashtirish 
mumkin? 
A)joʻnalish B)oʻrin-payt C)chiqish D)tushum 
19. Uning umrbod shunaqa pokiza boʻlib qolishi sizga, menga, hammaga bogʻliq 
emasmi.
Berilgan gapda necha xil olmosh qatnashgan? 
A)3 B)4 C)2 D)5 
20.”U” koʻrsatish olmoshi qoʻllangan gapni aniqlang. 
A) Shirinsoʻz,mehribon xola yana uni yelkasiga qoqib omonlashdi.
B) U tarix fanida yaxshi yaxshi oʻqiydi. 
C) U kishidan bir gap chiqadi.
D) Barcha gaplarda “u” koʻrsatish olmoshi qoʻllangan 
21.Quyidagi she`riy parchada kelishik qoʻshimchalari qay tarzda qoʻllangan? 
Dala yuzin qoplar chechak,gul, 
Tinmay esar har tomonga yel. 
Qoʻymay sochar oʻrikning gulin.
A) 5 ta belgili,3 ta belgisiz
B) 4 ta belgili,2 ta belgisiz
C) 4 ta belgili,1ta belgisiz
D) 5 belgili, 2 ta belgisiz 
22.Asosi shakldosh fe`l boʻlgan yasama narsa otlarini toping. 
1) yoqilgʻi; 2) oʻtloq; 3) suzgich; 4) quymoq;
5) oʻchirgʻich; 6) surma 
A) 1,3,5 B) 1,2,3,4 C) 1,2,3 D) 1,3,4,5,6
23.Olmosh shaxs otiga tobelanib kelgan gapni aniqlang. 
A) Dildorning ba`zi gaplari haqiqat edi.
B) Sinfimizdagi barcha oʻquvchilar sport toʻgaraklariga qatnashadilar.
C) Har qanday goʻzallik zamirida mehnat yotadi.

---

D) Bizning orzu-niyatlarimiz koʻp va ulugʻ. 
24.nechanchi shaxsda buyruq mayli ma`nosini ifodalash uchun biror grammatik 
koʻrsatkichga ehtiyoj yoʻq? 
A) I shax koʻplik B) III shaxs koʻplik
C) II shaxs birlik D) I va III shaxs birlik 
25.men ketgan soʻng uydan chiqib oʻtirma,doʻst yigʻlatib,dushmanimni kuldirma. 
Berilgan qoʻshmisrada qaysi kelishik shakllari ham belgili,ham belgisiz qoʻllangan? 
A) chiqish B) tushum
C) qaratqich D) chiqish va tushum
26.Dunyoning tinchligi va farovonligi,insoniyat butunligi,dono va oqil,pok niyatli 
odamlarga bogʻliq. 
Ushbu gapdagi ism asosli yasama soʻzlar sonini aniqlang. 
A) 5 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 6 ta 
27.Xudoni yod etib,biyobon ketdik, 
Biz tan olamidan jon tomon ketdik, 
Tun-u kun fikr etdim yetmish ikki yil, 
Sarson boʻlib yurdik,ham hayron ketdik. 
Ushbu she`rda qaysi kelishik shakllari belgisiz qoʻllangan? 
A) oʻrin-payt,chiqish B) tushum,qaratqich
C) qaratqich,joʻnalish D) joʻnalish,qaratqich 
28.Qaysi qatordagi gapda olmoshlar soni nisbatan koʻproq? 
A) Har birimiz bunga javobgarmiz.
B) Sen kimni oʻz yaqining deb bilasan?
C) Oʻsha kuni kimdir menga oʻzbekning oʻzligidan soʻz ochgan edi. 
D) Allaqachon tugashi kerak boʻlgan ish sen tufayli oʻz nihoyasiga yetmay qoldi. 
29.Quyida keltirilgan she`riy parchada qatnashgan ismlarning lugʻaviy shakllari 
miqdorini aniqlang. 
Shovulladi tun boʻyi shamol, 
Qaldiroqlar koʻchdi larzakor. 
Shivirlading yonimda xushhol: 
“Yana keldi, doʻstginam, bahor.” 
A) 4 B) 1 C) 3 D) 2 
30.Olmosh shaxs otiga tobelanib kelgan gapni aniqlang. 
A) Dildorning ba`zi gaplari haqiqat edi.
B) Sinfimizdagi barcha oʻquvchilar sport toʻgaraklariga qatnashadilar.
C) Har qanday goʻzallik zamirida mehnat yotadi.
D) Bizning orzu-niyatlarimiz koʻp va ulugʻ. 
1. Qaysi qatorda otlashgan soʻz yana bir otlashgan soʻzga tobe bogʻlangan? 

---

A) Birovning oh-vohi – birovga saboq.
B) Restoranda ichib olganlarning doʻrillashi quloqni qomatga keltiradi.
C) Koʻrmaganning koʻrgani qursin deb bejizga aytishmagan ekan.
D) Koʻpdan beri ukasining yozganlarini bir koʻrib chiqishga vaqt ajrata olmayotganini 
esladi. 
2. Qaysi qatordagi gapda egalik qoʻshimchasi birlikdagi shakliga zidlanmagan? 
A. Onamiz dam olgani ketdilar. 
B. Kitoblaringizni oching. 
C. Uyimiz shinamgina. 
D. Qoʻllaringizni duoga oching. 
3. 
Shu savolni berib koʻrgin oʻzingga sen, 
Aytgil, doʻstim, nima qildik Vatan uchun! 
Ushbu she'riy rnisralarda ismlarga mansub soʻzlar miqdorini aniqlang. 
A) 8 ta B) 10 ta С) 6 ta  D) 7ta 
4. 
Butun va qismni bildirishda qaysi kelishik 
qoʻshimchalari ba'zan almashinib ishlatilishi mumkin? 
A)oʻrin-payt bilan joʻnalish 
B)tushum bilan joʻnalish klishigi 
C)qaratqich bilan bosh kelishik 
D)tushum bilan chiqish kelishigi 
5.Daraxtlardagi sariq barglar toʻkilib tugalgan, yer yuzi oʻzining qishki sariq 
kiyimini kiygan edi.
Ushbu gapda tushum kelishigi qay tarzda qollangan?
A)ikki orinda belgili, bir orinda belgisiz
B)ikki oʻrinda belgili, ikki oʻrinda belgisiz
C)bir orinda belgili
D)ikki oʻrinda belgisiz 
6.Gunohi ne edi bu tilla boshning,
Gunohi ne edi porloq quyoshning.
Ushbu sheriy parchada qaratqich kehshigi necha oʻrinda qoʻllangan?
A)1 B)2 C)4 D)3
7.Kishilik olmoshlari oʻzlik olmoshi bilan bogʻlanganda, kishilik olmoshlariga 
qanday ma’no yuklanadi?
A)yakkalash ma'nosi B)ta'kid ma'nosi
C)manmanlik ma'nosi D)gʻururlanish ma'nosi
8.Qaysi kelishik qoʻshimchasi shaxs va narsa otlariga qoʻshilganda ular gapda 
toʻldiruvchi vazifasida keladi?1) tushum kelishigi; 2) qaratqich kelishigi; 3) oʻrin- 
payt kelishigi; 4) chiqish kelishigi.
A)2, 3, 4 B)1, 2,4 C)1 D)1, 3, 4
9.Bohimga bir savdo tushdi-yu, rahmatli otamni oʻz tilovatlarida: “Nohaq tuhmat, 
bemahal oʻlimdan oʻzing asragin”, deya qiladigan iltijolari qulogʻim ostida 

---

jaranglab ketdi. Berilgan gapda nooʻrin qoʻllangan tushum va qaratqich 
kelishiklarining sonini toping.
A)2 oʻrinda tushum kelishigi qaratqich kelishigi oʻrnida notoʻgʻri qoʻllangan
B)1 oʻrinda qaratqich kelishigi tushum kelishigi oʻrnida notoʻgri qoʻllangan
C)3 oʻrinda tushum, 3 oʻrinda qaratqich kelishigi
notoʻgʻri qoʻllangan
D)1 oʻrinda qaratqich kelishigi oʻrnida tushum kelishigi notoʻgʻri qoʻllangan
10.Qaysi qatorda ismlar toʻliq berilgan?
A)ot, sifat, son, olmosh, sifatdosh, harakat nomi, koʻmakchilar
B)ot, sifat, son, olmosh, sifatdosh, ravishdosh, taqlidlar
C)ot, sifat, son, olmosh, sifatdosh, harakat nomi, taqlidlar
D)ot, sifat, son, olmosh, ravishdosh, harakal nami, iaqlidlar
11.Biz ona yurt, aziz Vatan debon sogʻinch va orziqishlarda yashaymiz, moʻtabar 
tuprogʻimizning har bir qarich yerini, har bir giyohini koʻzimizga surtamiz. 
Keltirilgan parchada olmoshning necha turi ishtirok etgan?
A)2 ta B)4 ta C)5 ta D)3 ta
12.Egalik qoʻshimchasi qoʻshilganda tovush almashmaydigan soʻzlarni aniqlang.
A)ocherk, huquq, ittifoq B)yoq, yoʻq, choq
C)ilik, yuluq, boʻliq D)soliq, boshoq, taloq
13.“Yurtim” dedi, “tilim” dedi.
Chingizxon ham ming havasda:
“Shunday boʻlsa oʻlim”, dedi!
Sugʻd yozuvi, oʻz yozuvim,
Turkiy tilim, oʻzbek tilim. 
Ushbu she’riy parchada qoʻllangan egalik qoʻshimchalari haqidagi toʻgʻri fikrni 
belgilang.
A)toʻrt oʻrinda III shaxs birlik, bir oʻrinda I shaxs koʻplik
B)uch oʻrinda I shaxs koʻplik
C)besh oʻrinda I shaxs birlik
D)olti oʻrinda I shaxs birlik, bir oʻrinda III shaxs birlik
14.Biz hayotlik chogʻlarida ota-onamizning qadriga
yetamizmi, axir ular bizni deb sogʻliqlaridan kechishgan, tunlarni bedor 
oʻtkazishgan. Berilgan parchada olmoshning necha turi ishtirok etgan?
A)1
B)2
C)3
D)4
15.Zahmati ishq dard erursa,
Zahmati she‘rdur da’vo.
Chunki ogʻuning shifosi,

---

Deydilar, ogʻu bilan. (E. Vohidov) Ushbu she’riy parchadagi kelishik 
qoʻshimchalari haqidagi toʻgri hukmni belgilang.
A)1 oʻrinda belgisiz, 1 oʻrinda belgili kelishik qoshimchasi qoʻllangan
B)2 oʻrinda belgisiz, 1 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
C)3 oʻrinda belgisiz, 2 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
D)4 oʻrinda belgisiz, 1 oʻrinda belgili kelishik
qoʻshimchasi qoʻllangan
16.Kimyogar ba’zi ilmlar haqida suhbatlashgandan keyin uning zehniga, 
ma’lumotining kengligiga taajjublanganini yashirmadi. Ushbu gapda birgina 
tovushdan iborat egalik qoʻshimchasi necha oʻrinda qoʻllangan?
A)2 B)5 C)4 D)6
17.Men yoshligimdan hindlarning mehmon kelganda, nikoh va boshqa 
marosimlarda qadrdonlari boʻyniga gulchambar taqishlaridan ta’sirlanaman.
Berilgan gapda olmoshning necha turi ishtirok etgan?
A)1 B)2 C)3 D)4
18.Sadaqa ulashar oʻzi kambagʻal,
Oʻshadir imoni mukammal banda. Berilgan she’riy parchada kelishiklar qay tarzda 
qoʻllangan?
A)ikki oʻrinda belgili
B)toʻrt o rinda belgili, bir oʻrinda belgisiz
C)uch oʻrinda belgili, ikki oʻrinda belgisiz
D)bir oʻrinda belgisiz
19.Kelishiklar haqida notoʻgʻri fikrlarni aniqlang. 1. Qaratqich kelishigi va tushum 
kelishigi shakllari bosh kelishik shakli bilan almashinishi mumkin. 2. Ogʻzaki 
nutqda qaratqich kelishigi shakli bilan tushum kelishigi shakli farqlanadi. 3. 
Tushum kelishigi she’riy til va ogʻzaki nutqda -di, -ti,-a shakllarida qoʻllanishi 
mumkin. 4. Qaratqich va tushum kelishiklari xususiylik, aniqlik ma'nosi 
ifodalanganda belgisiz qoʻllanadi.
A)1, 2 B)3, 4 C)1, 3,4 D)2, 4
20.Iymon nuri oqib turar bir gavhar bor qonimizda,
Ne-ne buyuk bobolarning bardoshi bor jonimizda... She’riy parchadagi kelishik 
qoʻshimchalari haqidagi toʻgʻri hukmni belgilang.
A)2 oʻrinda belgisiz, 3 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
B)3 oʻrinda belgisiz, 1 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
C)4 oʻrinda belgisiz, 2 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
D)1 oʻrinda belgisiz, 1 oʻrinda belgili kelishik qoʻshimchasi qoʻllangan
21. Umrim davomida kam bilim olganim, koʻproq 
hunar sirini oʻrganmaganim, ustuvor 
zakovatga erishmaganim mening xatolarimdir. 
Ushbu gapda necha oʻrinda egalik qoʻshimchalari qoʻllangan? 
A) olti oʻrinda
C) uch oʻrinda 

---

B) besh oʻrinda
D) yetti oʻrinda 
22. Shu payt oʻsha yoqda na'ra tortib kelayotgan 
sherni koʻrdim-u, oʻzimni suvga otdim. 
Ushbu gapda ismlar guruhiga mansub nechta birlik qoʻllangan? 
A) 4ta B) 7ta C) 5 ta D) 6 ta 
23. Gapda ismlarning munosabat shakllarini qabul qilgan nechta birlik ochiq va 
yopiq boʻgʻinlardan iborat?
A) 8 ta
B) 9 ta 
C)10ta
D)llta 
24. Boshimiz malomatga qolgandagina begʻubor kunlarimiz koʻzimizga toʻtiyo