Ona tili va adabiyot saboqlari

“Tezkorlik” so‘zining yasalish asosi haqidagi noto‘g‘ri mulohazani belgilang. 
A) yasama so‘z
B) -roq qo‘shimchasini qabul qila oladi
C) tarkibidagi qo‘shimcha shakldoshlik xususiyatiga ega
D) ravish turkumiga mansub
9. 
Qaysi qatorda gapning mazmuniy markazini ravish turkumiga mansub so‘z tashkil 
qilgan?
A) Sizning bu xatti-harakatlaringiz befoyda.
B) Balki, akamizning yurak urishlari sekinroqdir.
C) Kamina sizni ancha izladim.
D) Kim sizni har kuni kutdi?
10. 
Shu xarakterliki, shimpanze oqqushni ko‘rganda beixtiyor “suyuqlik” va 
“qush” ishoraviy belgisini qilganligi, sovuqxonadagi yemishga “kalit-ochish-ovqat”
ishoralari bilan murojaat qilganligi aytiladi. Berilgan gapdagi ergash gap tarkibida 
fonetik o‘zgarish asosida yozilgan so‘zlar haqida to‘g‘ri fikrni toping.
1. Fonetik o‘zgarishlarning barchasi qo‘shimcha tarkibida yuzaga kelgan.
2. Fonetik o‘zgarishlarning ikkitasi qo‘shimcha va bittasi asosda sodir bo‘lgan.
3. Fonetik o‘zgarishlarning barchasida so‘z yasovchi qo‘shimcha tarkibi o‘zgargan. 
4. So‘z yasovchi qo‘shimcha qo‘shish natijasida bitta o‘zgarish sodir bo‘lgan.
A) 2, 4
B) 2, 3
C) 1, 3, 4
D) 1, 2
11. 
O‘rin ravishi qaysi gapda ishtirok etgan?
A) Yarim kechadan keyin bog‘da yotgan Salmon otaning uyqusi butunlay qochdi.
B) Ular yerni kovlab kirolmabdilar, lekin bir zumda allaqancha yerni o‘yib 
yuboribdilar.
C) Sherqo‘ziga nari ketishni buyurdi.
D) Jiydazordan hozirgina keldim.
12. 
Qaysi gapda ega va kesim orasida tinish belgisi qo‘llanishi qoidasiga rioya 
qilingan?
A) Yashashning asl mazmuni yaratish.
B) Bu yigit ham – mehnatsevar emas, dangasa ekan.
C) Guruhimiz – musobaqada birinchi edi.
D) Bu – achchiq haqiqat.
13. 
Qaysi so‘zlarning ikkinchi bo‘g‘inida u yoziladi?
1) kul... shmoq; 2) yug..rmoq; 3) bur.. lmoq; 4) ulg..rmoq.

---

A) 1,2, 4
B) 2, 3, 4
C) 1, 2, 3
D) 2, 4 
14. 
Qaysi gapda ma’nosi sinekdoxa yo‘li bilan ko‘chgan so‘z vositasiz to‘ldiruvchi 
bo‘lib kelgan?
A) Sajda aylar zohid ul mehrob aro, Men qilurman sajda egma qoshima.
B) Sharaf sizga, yog‘ar million dudoqdan kuchli olqishlar.
C) Tezroq g‘ildirakni yurg‘izing, do‘stim.
D) Gunohi ne edi bu tilla boshning...
15. 
Hayotdan ham qadrliroq narsa bor bo‘lsa, bu — sog‘liq, o‘limdan ham 
qo‘rqinchliroq narsa bor bo‘lsa, bu — kasallik, hayotga teng narsa — boylik, o‘lim
bilan barobar narsa — faqirlik. Ushbu gapda yasama otlar bajargan sintaktik 
vazifani aniqlang.
A) 2 o‘rinda to‘ldiruvchi, 2 o‘rinda kesim
B) 2 o‘rinda to‘ldiruvchi, 3 o‘rinda kesim
C) 2 o‘rinda to‘ldiruvchi, 4 o‘rinda kesim
D) 1 o‘rinda to‘ldiruvchi, 4 o‘rinda kesim
16. 
Orttirma darajadagi yasama sifat qo‘llangan gapni aniqlang.
A) Ular uchun eng bexatar yo‘l Toshkent edi.
B) Insonning hayot yo‘li g‘oyat murakkab.
C) Hamma yoq top-toza.
D) Ko‘m-ko‘k osmonda suzib yurgan paxtadek yumshoq bulutlar yonayotgandek 
lovullardi.
17. 
Qaysi gapda faqat bitta tub so‘z mavjud?
A) Rahmsizlik hamisha ojizlik, qo‘rqoqlik, vahimada kelib chiqadi.
B) Xatoliklar nisbati o‘zgarishi umumiy ko‘rsatkichga ta’sir qilmaydi. 
C) Millionlab insonlar iymon sari yuz tutdi.
D) Zaruratsiz, ichki dardsiz, ehtirossiz yozilgan asar o‘likdir. 
18. 
O‘z Vatanini sevgan kishi shu Vatanning ravnaqi uchun kurashadi. 
Ushbu gapda nechta so‘z ham hokim, ham tobe qism vazifasini bajara oladi?
A) 3 ta
B) 6 ta 
C) 5 ta
D) 4 ta 
19. 
Tobe qismi ko‘chma ma’noda qo‘llangan otli birikmalarni aniqlang. 
A) samolyotning dumi, rubobning qorni
B) yengil kuy, achchiq so‘z
C) siquv ostida yashamoq, uyga bormoq
D) og‘ir xo‘rsinmoq, sayoz fikrlamoq
20. 
Majhul nisbatdagi fe’l bilan ifodalangan kesim qatnashgan gapni aniqlang. 
A) Shundan keyin keksa qul Darxon zindonga tashlanadi.
B) Umid − parvozga otlangan lochin, umidsizlik − oyoqqa bog‘langan tosh.

---

C) To‘kilsa manglay tering, Unumli bo‘lur yering.
D) Tandirdan endigina uzilgan nonning hidi bo‘lakcha bo‘ladi, albatta. 
21. 
Qaysi gapda asosi sifat bilan shakldosh bo‘la oladigan sodda yasama so‘z 
qatnashgan?
A) Amakimlarning bir nechta qo‘ylari va sog‘in sigirlari bor edi.
B) Sojida oqimtir rangli narsalarni yaxshi ko‘radi.
C) O‘tgan yilning yozida mana shu chiroyli imoratni qurganman.
D) Ahmad − endi yigirmaga kirgan, bo‘ydor, kelishgan yigit.
22. 
Qaysi gapda ish-harakatni bajarishga imkoniyat mavjudligi ma’nosini 
ifodalagan ko‘makchi fe’l qatnashgan?
A) O‘g‘illar cho‘plarni osonlik bilan sindirib tashladilar.
B) Unutmangki, bu muammoni faqat hamjihatlikdagina hal qila olamiz.
C) Pastda katta sokin bir daryo oqib yotardi.
D) Qishning yaqinlashganidan xabar beruvchi shamollar esa boshladi. 
23.