Onaxon jabborova, zuxra umarova

Mustahkamlash uchun savollar va topshiriq: 
1. Didaktikaning asosiy tamoyillari deganda nimani tushunasiz? 
2. “Tarbiya” fanini o‘qitish metodlarini nimalar tashkil etadi? 
3. “Tarbiya” fanini o‘qitish texnologiyalarini bilasizmi? 
4. 1-4-sinf “Tarbiya” darsliklarini o‘rganib chiqing. 
 
 
37

---

7-MAVZU: “TARBIYA” FANINI O‘QITISHNING 
NOAN’ANAVIY SHAKLLARI 
 
Reja: 
 
1. O‘qitishning noan’anaviy shakllari xususiyatlari 
2. “Tarbiya” fanini o‘qitishda xorij tajribasidan foydalanish 
3. Tarbiya fanini o‘qitishda individual uslublar 
Tayanch tushunchalar: 
Tarbiya, fan, o‘qitish, noan’anaviylik, shakl, xususiyat, individual, 
uslub, bilim, ko‘nikma. 
O‘qitishning noan’anaviy shakllari xususiyatlari. Jamiyatning 
rivojlanishida o‘qitishning noan’anaviy shakllarini amaliyotga tadbiq 
etish jarayoni kechmoqda. Noan’anaviy shakl deganda auditoriyadan 
tashqari mashg‘ulotlar va masofaviy ta’limning shakllari tushuniladi. 
Bunday ta’limning o‘ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat: 
- o‘quv materiallarining erkin tanlanishi va ularning amaliyot bilan 
bog‘liqligi; 
- ta’lim oluvchilarning erkin munosabatda bo‘lishi; 
- ta’lim oluvchi va ta’lim beruvchilarning faolligi; 
- ta’lim va tarbiyada amaliy samaraga erishishning mavjudligi. 
Shu sababli bugungi kunda o‘qitishning noan’anaviy shakllariga 
alohida e’tibor berilmoqda. Misol uchun, ana shunday shakllardan biri 
auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlardir. Bunday mashg‘ulotlarning 
quyidagi turlari o‘qitish jarayonida maqsadga erishish imkonini beradi: 
- “Tarbiya” fani bo‘yicha maxsus kurslar, to‘garaklar va klublar 
tashkil qilish; 
- muzeylar va sayohat maskanlarida tarbiya masalalari bo‘yicha 
mashg‘ulotlar tashkil etish; 
- jamiyatimizning eng mashhur kishilari bilan suhbatlar va 
uchrashuvlar tashkil qilish; 
- tarbiya jarayonida muvaffaqiyatga erishayotganlarni axborot-
kommunikatsion vositalari orqali namuna sifatida ko‘rsatib borish. 
O‘qitishning bunday noa’anaviy shakllari ta’limning amaliy jihatini 
kuchaytiradi.
38

---

Mazkur fanning noan’anaviy o‘qitish shakllaridan foydalanishda 
quyidagilarga alohida e’tibor berish kerak: 
- har 
bir 
mavzuni 
imkon 
qadar 
auditoriyadan 
tashqari 
mashg‘ulotlar vositasida amaliy jihatdan mustahkamlash; 
- mavzular bo‘yicha ta’lim oluvchilarning og‘zaki va yozma 
tashabbuslarini hisobga olgan holda muntazam yangi ma’lumotlar bilan 
boyitib borish; 
- mavzular bo‘yicha mutaxassislarning takliflari va ularning 
ishtirokidagi mashg‘ulotlarni kengaytirib borish; 
- mazkur fanning amaliy mashg‘ulotlarini noan’anaviy shakllarda 
o‘tkazish. 
Bunday yondashuv “Tarbiya” fanini noan’anaviy shakllarda 
o‘qitish vositalari hisoblanadi. Shuni ta’kidlash lozimki, o‘qitishning 
noan’anaviy shakllari amaliyotga yo‘naltirilganligi bilan ahamiyatga 
ega. Shu sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida mazkur fanni 
noan’anaviy o‘qitish shakllariga asosan ta’lim berish asoslari bo‘yicha 
bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilariga yetarli darajada nazariy 
bilim va ko‘nikma berish taqozo etiladi. Bizning yondashuvimizga 
ko‘ra, o‘qitishning elektron-modulli tizimi sharoitida noan’anaviy 
mashg‘ulotlar shakllarini amaliy mashg‘ulotlar vositasida tashkil etish 
maqsadga muvofiq bo‘ladi. Umuman, amaliy mashg‘ulotlarni 
noan’anaviy shaklda, ya’ni auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlar 
vositasida amalga oshirish samarali hisoblanadi. Shu jihatdan 
“Tarbiya” fanini noan’anaviy shakllarga asosan talabalarga 
tushuntirish, ularning mazkur fan bo‘yicha ko‘nikmalarini rivojlantirish 
va tarbiya ishi jarayoniga tayyorlash amaliy jihatdan kutilgan samarani 
beradi.