Operasion sistemalar va ularning turlari. Unix operatsion sistemasi. Ms dos operatsion sistemasi

Qattiq disk (Jestkiy disk. HDD- hard disk drive) - bu kompyuter bilan ishlashda foydalaniladigan axborotning doimiy saqlash qurilmasi. Qattiq disk (Vinchester) – kompyuter bilan ishlashda foydalaniladigan, - operasion tizimlar, dastur-ilovalar, turli xil ma’lumotlar (matn, tasvir, musiqa, filmlar va boshq.) saqlanadigan axborotning doimiy saqlash qurilmasi.
Qattiq disk - qattiq magnit dikdagi jamlagich yoki QMDJ (ingliz. hard (magnetic) disk drive, vinchester) - kompyuter xotirasida axborotni saqlab qoluvchi qurilma bo‘lib, magnitli yozish (magnitnaya zapis) printsipi asosida ishlaydi va dunyodagi aksaryat kompyuterlar ushbu qurilma bilan jihozlangan.


Doimiy xotira-kompyuterlarda berilganlar unga avvaldan joylashtirilgan doimiy xotira (BIOS) - kiritish chiqarishning asosiy tizimi mavjud. Bunday xotiradan faqat o’qish mumkin bo’lganligi sababli, u ROM - faqat o’qish uchun ishlatiladi. Vazifasi, kompyuter jihozlarini ishlashini tekshirish, operasion sistemaning boshlang’ich yuklanishini ta’minlash, qurilmalarga xizmat ko’rsatishning asosiy funksiyalarini bajarish uchun ishlatiladi. QMDJlar egiluvchan disklardan (disketalar) farqi bularda axborot ferromagnitli material bilan qoplangan qattiq alyuminli yoki shisha platinkalarga yoziladi va bitta yoki birnecha plastinka disk bitta osga joylashtirilgan bo‘lishi mumkin. QMDJlar disklariga qoplama tariqasida ikki okisli xrom ham ishlatiladi. Birinchi vinchester - qattiq disk 1973 yilda IBM firmasida foaliyat ko‘rsatgan xodim Kennetu Xotonu tomonidan ixtiro qilingan va bu diskning xotirasining xajmi 30Mb dan 2 ta modul bo‘lgan. 14 Zamonaviy kompyuterlarga o‘rnatilayotgan QMDJlarning xotirasining xajmi bugungi kunga kelib 1000 Gb dan oshib ketgan.
Kesh xotira kompyuterning ishlash tezligini oshirish uchun ishlatiladi. U tezkor xotira va mikroprosessor orasida joylashgan bo’lib, uning yordamida amallar bajarish tezkor xotira orqali bajariladigan amallardan ancha tez bajariladi.
Videoxotira monitor ekranida video ma’lumotlarni (videotasvirlarni) saqlab turish uchun ishlatiladi. Videoxotira bu grafik tasvirlar shakllanadigan maxsus operativ xotiradir. Uning kattaligi 512 Kbdan tortib 4 Mbgacha bo’lishi mumkin va ular 16,7 mln. rangni uzata olish imkoniyatiga ega bo’ladi.

Kompyuterlardan grafikani, foto va vide axbortotlarni monitorga chiqarish vazifasini videokartalar

bajaradi. Videokartalar o‘zlarining xotiralari xajmi va tez chiqaurvchanlik xususiyatlari bilan farq qiladi. Zamonaviy Opretsion sistemalari va multimedia dasturlarining talabini bajarish uchun albatda yuqori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan audioadapter platasi mavjud bo‘lishi kerak. Xozirgi kompyuterlarga asosoan 128, 256 Mb/s va undan yuiori ko‘rsatgichga ega bo‘lgan videokartalar ishlatiladi.