Operatsion ortalıq haqqında túsinik

UNIX operatsion (ámeliy) sisteması. Bell laboratoriyası tárepinen jaratılǵan tarmaq operatsion sisteması. Dáslepki bar UNIX operatsion sisteması Bell Laboratory tárepinen 1969 jılı usınıs etilgen, ozaldan tarmaqlarda isletiw ushın mólsherlen’en edi. Házirgi kúnde UNIX, Si tilinde jazılǵan ko’ppaydalani’wshi’li’ hám ko’pma’seleli operatsion sistema. Sistemanıń bas strukturalıq bólegi bolıp mikroo'zak esaplanadı. Onıń ishine tarmaqlararo uzatıwdı basqarıw protokolıni/ orınlawshı modul joylashtirilgan. UNIX operatsion sisteması bir qansha unamlı páziyletlerge iye, olardan birinshi náwbette tómendegilerdi kórsetiw zárúr :
ámeliy programmalardı bir túrdegi kompyuterden basqa túrdegisine kóshirip ótkera alıw;
maǵlıwmatlardı tarqaq ishlovini orınlaw imkaniyatın beretuǵın tarmaq xızmetleriniń keń jıynaması ;
Bir waqtıniń ózinde hár qıylı daǵı fayl komplekslerindiń ámeldegi bolıwı ;
Júz berip atırǵan ishlov processlerini foydalanuvchilar tomonidan rejalash múmkinshiligi;
RISC protsessorlari menen jaqsı uyqaslashuvi;
Har qi’yli’ islep shıǵarıwshılar tárepinen taqdim etilgen ónimlerdi ańsat isletiw;
Rawajlanıw hám keńeyiw ushın ashıqlıq ;
UNIX superkompyuterlari, jumısshı -stansiyalar hám arnawlı jeke kompyuterlerde keń isletiledi.
UNIXWare operatsion (ámeliy) sisteması. UNIX operatsion sistemasınıń Novell korporatsiyasi tárepinen islepchiqilgan markası. UNIXWare sisteması birinshi náwbette NetWare tarmaqlarında isletiw ushın jaratılǵan. Usınıń menen birge, bul operatsion sistemasınıń ortalıǵında aymaqlıq tarmaqlardıń protokolı da atqarıladı. UNIXWare ápiwayı grafik interfeyske iye. Bul 32-xanalı sistema «ish stoli» dep atalıwshı ortalıqta isleydi. UNIXWare ko’pma’seleli, ko’ppaydalani’wshi’li’, kópoqimli sistema bolıp tabıladı.
Solaris operatsion (ámeliy) sisteması. SUN Microsystems korporatsiyasi tárepinen usınıs etilgen UNIX operatsion sistemasınıń markası. Solaris simmetrik multiprotsessorli ishlovbajaradi, suwretler menen islew qurallarına iye, maǵlıwmatlar qawipsizligin támiyinleydi. Sistema Internet tarmaǵı, elektron pochta, sonday-aq, sóylewiy pochta, faksimil baylanıs menen óz-ara isley aladı. Joqarı ónim hám masshtablanuvchilik qásiyetlerine iye.