Operatsion tizim va tarmoqlarning havfsizligi

27-28-Ma’ruza.
OPERATSION TIZIM VA TARMOQLARNING HAVFSIZLIGI
Havfsizlik kontseptsiyasi. Tarmoqli va tizimli tahdidlar (hujumlar). Tarmoq tizimlarining auditi. Kompyuterlarning havfsizlik darajasi.


Reja:

1. 
   Bultda hisob-kitob tushunchasi va ta’riflari
   
2. 
   Bulutli hisoblash nima? Uning turlari, afzalliklari va kamchiliklari
   

3. Bulutli operatsion tizim nima? Va uning maqsadi

Tayanch so’z va iboralar: bult texnologiyasi, server, bultda hisoblash, bult paydalanuvchisi.


«Bulutda hisoblash» tushunchasi va ta’rifi
Bulutli texnologiyalar – bu model istemolchiga ATni servis sifatida internet
orqali namoyon qiladi. Bulutli xisoblashlarning yuzaga kelishida «virtualizatsiya»
texnologiyalarining axamiyati juda katta hisoblanadi. Birinchi bo’lib 1960 yilda
virtualizatsiya texnologiyalari IBM taklif qilingan ammo qimmat meynfreym
kompyuter texnologiyalarini arzon x86 protsesorli kompyuter serverlariga
o’tgandan so’ng virtualizatsiya termini ancha vaqtgacha esdan chiqarildi. 2000
yildan boshlanib holat o’zgara boshladi, shu yillarga qadar WMware x86 razryadli
virtualizatsiyada monopoliyani qo’lga kiritdi. 2005 yilda WMware kompaniyasi
virtual mashinalarni DTdan foydalangan xolda bepul tadbiq qildi. 2006 yilda
Microsoft kompaniyasi «Microsoft virtual PC» Windows versiyasini ishga
tushirild…”[2] 2006 yilda Amazon kompaniyasi o’z qurilmalarida virtual
serverlarni kengaytirish orqali «Amazon Elastic Compute Cloud» yuzaga keldi
buning yana asosiy sabablaridan biri virtual serverlarni boshqa qurilmalarga
(istemolchilarga) ijaraga berish orqali bulutli texnologiyalarni kelib chiqishiga
turtki bo’ldi.
Bulut – AT- infratuzilma tashkilotlarining innavatsion modeli (konsepsiya)
xisoblanib, u aloxida ajratilgan va taqsimlangan konfiguratsiyalangan apparat va
tarmoq resurslaridan, dasturiy taminotdan tashkil topgan va ular masofadagi
provayderlarni malumotlar markazida yotadi.
Bulutli operatsion tizim bulutli hisoblash va virtualizatsiya muhitida ishlash uchun mo'ljallangan operatsion tizim turidir. Bulutli operatsion tizim virtual mashinalar, virtual serverlar va virtual infratuzilmaning ishlashi, bajarilishi va jarayonlarini, shuningdek, apparat va dasturiy ta'minot resurslarini boshqaradi. Bulutli operatsion tizimni virtual operatsion tizim deb ham atash mumkin. Bulutli operatsion tizim birinchi navbatda virtuallashtirilgan muhitda bir yoki bir nechta virtual mashinalarning ishlashini boshqaradi. Amaldagi virtual muhit va bulut xizmatlariga qarab, bulutli operatsion tizimlarning funksionalligi farqlanadi.