Operatsion tizimlar tt 11-20 s mustaqil ish Ravshanov Javohir Mavzu

Resurslarning afzalliklari.
 
Markaziy `protsessor – faol resurs, talab bo`yicha ajratiladigan xotira `assiv 
resursdir. “Mavjudlik (suopestvovanie) vaqti” belgisiga qarab farqlash, ulardan 
foydalanadigan jarayonlarga nisbatan olingan dinamikasiga qarab olib boriladi. 
Agar resurs tizimda jarayon tug`ilishigachach mavjud bo`lsa va jarayon mavjudligi 
intervalida murojaat qilish mumkin bo`lsa, u holda bu resurs ayni jarayon uchun 
doimiydir. Vaqtinchalik resurs ko`rilaya`gan jarayon mavjudlik vaqtida 39 
tizimdadinamik holda `aydo bo`lishi va yo`q qilinishi shu jarayon orqali yoki 
boshqa jarayonlar-tizimli yoki foydalanuvchi jarayonlari orqali olib borilishi 
mumkin. Demak, resurslar jarayonlarning tizimli o`zaro bog`lanish ma’lum 
qoidalari bo`yicha ajratiladi. Shuning uchun ham bahzi jarayonlarga nisbatan 
doimiy bo`lgan resurs boshqasiga nisbatan vaqtinchalik yoki aksi bo`lishi mumkin. 
Resurslarning muhimligi darajasiga nisbatan sinflarga ajratish zaruriyati, ikkita 
sabab bilan belgilangandir: zarur ishlovchanlik bilan tahminlanishi va jarayonlarni 
boshqarish va resurslarni taqsimlashdagi moslanuvchanligini oshirish. Buning 
uchun asosiy va ikkinchi darajali resurslar ajratiladi. Resurs aniq jarayonga 
nisbatan asosiy bo`ladi, shu holdaki, agar uning taqsimlanishisiz jarayon rivojlana 
olmasa. Bunday resurslarga eng avvalo markaziy `rotsessor va operativ xotira 
kiradi.
Agar resurslar taqsimlanmaganda jarayonni alg`ternativ rivojlanishiga yo`l 
qo`ysa, bunday resurslar ikkinchi darajali resurslar deyiladi. (m-n, MD.ML). 

---

Resurslarni qimmat va arzon resurslarga bo`linishi, ularni taqsimlashdagi 
funktsional ortiqchaligi printsipini amalga oshirishdan kelib chiqadi. Foydalanuvchi 
olidida tanlash masalasi turadi – kerak resursni tez olib bu xizmat uchun qimmat 
narh berish, yoki talab qilingan resurs taqsimlanishini kutib, undan 
foydalanilganda arzon narh to`lash. Tizimda alg`ternativ resurslar mavjud bo`lsa, 
ulardan foydalanishning har xil narhlari kiritiladi. Tuzilishi jihatidan olingan belgi, 
resursda biror struktura (tuzilish) borligini ko`rsatadi. Agar resurs tashkil etuvchi 
elementlardan iborat bo`lmasa va taqsimlanganda bir butun-yaxlit holatda olinsa 
u oddiy deyiladi. Murakkab resurs ma’lum struktura bilan belgilanadi. U o`z 
tarkibida bir xil xarakteristikaga ega bo`lgan (foydalanuvchi nuqtai-nazaridan) 
qator elementlardan tashkil to`gandir. Foydalanuvchi-jarayonlarga, ularning 
resursga talablari bo`yicha, murakkab resursning qaysi elementlari ajratilishining 
farqi yo`qdir. Oddiy va murakkab resurslar holatlari soni bilan ham farqlanadi. 
Oddiy resurs, agar biror-bir jarayonga foydanishga berilsa-band, yoki bo`sh 
bo`lishi mumkin.
Murakkab resurs, agar uning elementlaridan birortasi ham foydalanish 
uchun taqsimlanmagan bo`lsa “bo`sh” holatida bo`ladi. Agar uning hamma 
elementlari foydalanish uchun berilgan bo`lsa, u “band holatida, agar resurslar 
elementlari qismi taqsimlangan bo`lsa, u holda resurs “qisman band” bo`ladi.