Operatsion tizimlar tushunchasi va

Jarayonlar holati

• Jarayonlar operatsion tizim boshqaruvi ostida hisoblanadi.
• Bir protsessorli kompyuter tizimida vaqtning har bir momentida faqat bitta jarayon bajarilishi mumkin.
• Multidasturli hisoblash tizimlarida bir nechta jarayonni psevdoparallel qayta ishlash, protsessorni bir jarayondan ikkinchi jarayonga o’tkazish yordamida amalga oshiriladi. Bir jarayon bajarilguncha qolganlari o’z navbatini kutadi.

Jarayon holati

• Jarayon quyidagi holat larda bo’lishi mumkin:
• Yangi yaratilish (new) – jarayon yangi yaratilgan
• Tayyor (ready) – jarayon operatsion tizim tomonidan protsessorga chaqirilishi uchun tayyor holatda
• Bajarilyapti (running) – jarayon instruksiya asosida bajarilyapti
• Kutish (waiting) – jarayon bajarilishi uchun kutish holatida (misol uchun kiritish/chiqarish operatsiyasi to’xtashini kutyapti)
• Tugallandi (terminated) – jarayon bajarildi va ish faoliyatini tugatdi

Jarayon holatining diagrammasi

tayyor
bajarilyapti
kutish
Kirish
Bajarilish uchun tayyor
Uzilish
Jarayon kutish
holatida
Jarayon bajarildi

Jarayon prioritetini o’zgartirish

Yangi jarayon

OT ni to’xtatadi
Kutishga o’tadi
Uzilish
Tayyor holatga o’tadi
bajarilishi
Chiqish
tugadi

Jarayon holatining to’liq diagrammasi

yaratilish
tayyor
bajarilyapti
tugatildi
kutish
Ruxsat berish
uzilish
tugatish
I/O or event completion
(tugallangan xodisa)
I/O or event wait
(xodisani kutish)
Rejalashtirish
jo’natish jejimi

Jarayon holatining to’liq diagrammasi

Jarayonlarni yaratish

• Jarayonlarni yaratishda quyidagi 4 ta ketma-ketlik (hodisa) amalga oshiriladi
• Tizimni initsializatsiya qilish
• Mazkur jarayonni yaratish uchun tizimning chaqiruv jarayonlarini ishga tushirish
• Yangi jarayon yaratish haqidagi so’rovni foydalanuvchiga yuborish
• Paketli topshiriqlar initsializatsiyasi
• Unix tizimida yangi jarayonlarni yaratish uchun fork() operatori (tizimning chaqiruv operatori [metodi])