Operatsion tizimlar tushunchasi va

Jarayon jarayon boshqaruv bloki

• Jarayon holati
• Jarayon dasturli hisoblagichi, (jarayon uchun keyingi bajariladigan komanda adresi.
• Protsessor registr tarkibi.
• Xotirani boshqarish va protsessordan foydalanishni rejalashtirish uchun zarur ma’lumotlar (jarayon prioriteti, adres makoni, o’lchami va joylashgan o’rni va h.k.lar.)
• Hisob(qayd) ma’lumotlari: jarayon identifikatsiya raqami, qaysi foydalanuvchi uning ishini initsializatsiya qildi, jarayonning protsessordan foydalanish vaqti va h.k.lar
• Kiritish – chiqarish qurilmalari bilan bog’liq qurilmalar(masalan, jarayonga qanday qurilmalar bog’langan, ochiq fayllar jadvali va h.k.lar).

Process Control Block (PCB)

Operatsion tizim jadvali

Topshiriq, jarayon, oqim

CPU tominidan jarayondan jarayonga o’tishni boshqarish

Jarayonni rejalashtirish holati

• Navbat ishi
• Tayyor navbat
• Navbat qurilmasi

winword.exe, notepad.exe, TOTAL64.exe

tayyor navbat va turli xil kiritish/chiqarish qurilmalari

Jarayon – adreslari maydoni

0x00000000
0xFFFFFFFF
Virtual
address space
code
(text)
static data
heap
(ajratilgan dinamik xotira)
Kernel Code and Data
PC
SP
User Space
stack
(dynamically allocated)
Kernel Space
32-bit Linux & Win XP – 3G/1G user space/kernel space

descriptor tushunchasi

• Deskriptor – operatsion tizimda jarayonlarni saqlaydi .

Multiprotsessorhaqida

Multiprotsessorli operatsion tizimda jarayonlar bir nechta protsessorlar tomonidan bajariladi va bunda bitta protsessor xotiraga ma’lumotni yozib qo’ysa, ikkinchi protsessor bu ma’lumotni o’qib oladi yoki aksincha.

Multiprotsessorli tizimlar bo’linishining keyingi turlari foydalaniladigan tezkor xotirani rejalashtirish usullariga asoslanadi.

Multiprotsessorli tizimlarning ikki muhim turini ajratish imkonini beradi: