Optika. Yorug‘likning tabiati


-rasm.Yorug’likning tekis qaytishi  7.2-rasm


Download 0.79 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/11
Sana08.01.2022
Hajmi0.79 Mb.
#253939
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Optika

7.1-rasm.Yorug’likning tekis qaytishi 

7.2-rasm. Yorug’likning tarqoq (diffuz) qaytishi 

Agarsirtdaginotekisliklarningo`lchamiyorug`likto`lqiniuzunligidankattabo`lsa

,  ingichkashu`lachegaradasochiladi.  Yorug`lik  nurlari  qaytgandan  keyin  turli 

yo`nalishlarda  tarqaladi.    Bunday  qaytish  tarqoq  qaytish  yoki  diffuz  qaytish  deb 

ataladi (7.2-rasm).   

 O`zi  yorug`lik  tarqatmaydigan  buyumlarni  ulardan  yorug`likning  xuddi  shu 

tarqoq qaytishi tufayligina ko`ramiz.  Tushayotgan AS nur bilan MM

1

 sirtning nur 

tushayotgan  S  nuqtasiga  o`tkazilgan  SN  perpendikulyar  (normal)  orasidagi 

burchak 


  ga  yorug`likning  tushish  burchagi  deyiladi.    Qaytgan  SV  nur  bilan  SN 

perpendikulyar  orasidagi 

  burchak  yorug`likning  qaytish  burchagi  deyiladi  (7.3-



rasm).   

Singan  SD  nur  bilan  SN  perpendikulyar  orasidagi 

  burchak  sinish 



burchagideyiladi.    Bordi-yu  ikkinchi  muhitning  sirti  to`la  qaytaruvchi  (ko`zgu) 

bo`lsa,  tushgan  yorug`likning  hammasi  qaytadi.  Yorug`likning  qaytishi  quyidagi 

qqonunga asosan sodir bo`ladi:  

1.  Tushuvchi AS nur va ikki muhit chegarasida nurning tushish nuqtasidan 

chiqarilgan  SN  perpendikulyar  qaysi  tekislikda  yotsa,  qaytgan  nur  SV  ham  shu 

tekislikda yotadi; 

2.  Qaytish burchagi tushish burchagiga teng: 



.  



Yorug`lik  nuri  bir  shaffof  muhitdan  ikkinchi  shaffof  muhitga  o`tish 

chegarasida o`zining yo`nalishini o`zgartiradi.  Bu hodisa yorug`likning sinishideb 

ataladi.  Yorug`likning  sinishiga  sabab  turli 

muhitlarda  yorug`lik  tezligining  turlicha 

bo`lishidir.  Yorug`lik  nurlari  ikki  muhit 

chegarasidan o`tayotganda o`z yo`nalishini 

o`zgartiradi.  

Birinchi  muhitdan  tarqaluvchi  va 

chegaragacha  borib  etuvchi  nur  tushuvchi 

nur  deb  ataladi.    Bu  chegaraga  tushish 

nuqtasi  orqali  o`tkazilgan  perpendikulyar 

(N  -  normal)  bilan  biror 

  burchak  hosil 



qiladi,  bu  burchak  tushish  burchagideb  ataladi.    Ikkinchi  muhitga  o`tgan  nur 


Download 0.79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling