O’qituvchi: Sharipova Sadoqat


Skalyar ko'paytmaning xossalari


Download 1.29 Mb.
bet2/4
Sana08.03.2023
Hajmi1.29 Mb.
#1252721
1   2   3   4
Bog'liq
ciziqli

Skalyar ko'paytmaning xossalari

  • 1-xossa. Ko 'paytuvchilarning o 'rin almashtirish xossasi: = .
  • 2-xossa. Skalyar ko 'paytuvchiga nisbatan guruhlash xossasi:(A)= A .
  • 3-xossa. Qo 'shishga nisbatan taqsimot xossasi: () =
  • 4-xossa. Agar va vektorlar perpendikular bo'lsa, u holda ularning skalyar ko'paytmasi nolga teng bo'ladi. Shunindek, teskari tasdiq o'rinli.
  • 5-xossa. Vektorning skalyar kvadrati uning uzunligi kvadratiga teng, ya'ni
  •  

Vektorlarning vektor ko’paytmalari

Ta’rif. vektorni vektorga vektor ko’paytmasi deb, shunday vektorga aytiladiki, u quyidagi shartlarni qanoatlantiradi.

  • ⊥ va ⊥ ; , , vektorlar o’ng uchlikni tashkil etadi
  • vektorni uzunligi 𝑎 va 𝑏 vektorlarda yasalgan parallelogram yuziga teng bo’ladi. Ya’ni = ∙ ∙sin
  • Vektor ko’paytmaning xossalari

    1 ° . × = − ×

    2 ° . (λ )× = λ( × )

    3 ° . × ( + 𝑐) = × + × 𝑐

    4 ° . × = × = 0

    5 ° . × = × = × = 0

  •  

Vektorlarning aralash ko’paytmalari

Uch vektorni aralash ko’paytmasi va xossalari. Uchta , , komplanar bo’lmagan vektorlar berilgan bo’lsin.

Ta’rif. 𝑎 × 𝑏 vektor ko’paytmani 𝑐 vektorga skalyar ko’paytmasiga aralash ko’paytma deyiladi va uni ( × ) ∙ = ∙ ( × ) ko’rinishda belgilanadi.

Uch vektorning aralash ko’paytmasi skalyar miqdor bo’lib, uning geometrik ma’nosi , va vektorlarda yasalgan parallelopipedning hajmiga teng.

𝑉 = ( × ) ∙ = × ∙ ∙ 𝑐𝑜𝑠𝛼 = 𝑆𝑝𝑎𝑟𝑎𝑙𝑙 Bu yerda h = ∙ 𝑐𝑜𝑠

  •  

Vektorlarning skalyar ko’paytmasining fizikaga tatbiqi

Ish – skalyar kattalik bo’lib, kuch va ko’chishning va ular orasidagi burchak kosinusining ko’paytmasiga teng. Kichik ko’chish ▲r uchun quyidagiga ega bo’lamiz.

△A=F * △r * cos(α) bu yerda ikki vektorning skalyar ko’paytmasi tushunchasidan foydalandik.

Vektorlarning vektor ko’paytmasining fizik ma’nosi

Kuch vektori berilgan bo’lib shu kuch qo’yilgan nuqtaning kuch yelkasi ga teng bo’lsa, kuch qo’yilgan nuqtaning kuch momenti ( )


Download 1.29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling