Oqiw qollanba

 
6-tema: Shash kútimi 
Shashtárezlikte shashtıń sırtqı kórinisin jaqsılaw, túbirlerin bekkemlew, shashqa gózlengen 
forma beriw hám basqa maqsetler ushın kóplegen kosmetika ónimleri isletiledi. Lekin geyde olar 
payda ornına zálel keltiriwi de múmkin. Kúshli qospanıń unamsız tásiri nátiyjesinde tásirli hám 
jińishke shashlarda bul tez-tez júz boladı. Sıltılı qospanıń tásiri kóbirek bilinedi. 
Birpara klienttiń qospalar quramındaǵı ayırım ximiyalıq elementlarǵa munasábetiniń tuwrı 
keliwi hám kelmewin sınap kórip, keyin isletiw kerek. Eger quramında kúshli ximiyalıq element 
ámeldegi bolsa yamasa klientke qandayda bir buyımlar birinshi bar qollanilayotgan bolsa, 

---

38 
álbette, bastıń yamasa shashtıń qandayda bir jerinde sınap ko'rilsa, unamsız aqıbetlerdiń aldın 
alǵan bólemiz. Shash reńin tiykarınan keltiriw ushın isletiletuǵın qurallar zıyanlı esaplanadı hám 
aǵarǵan shashlardı qoraytiradi. Olardıń quramında qalay, qorǵasın, gúmis, vismut hám temir 
duzları boladı. Tek joqarı sapalı ónimlerden paydalanıw kerek. 
Shash boyawları úsh túrge bólinedi: ósimlik, metall hám kislotalı boyawlar. 
Ósimlik boyawlar shashqa zálel jetkezmeydi, metall boyawlar bolsa unamsız tásir etiwi 
múmkin, ásirese, quramında mıs, nikel, gúmis bolsa, tásirlilik asadı, eger vismut-marganes 
penenbolsa, kúshsizlew tásir etedi. Olar shashtıń tábiy ózgesheligi aynıwına alıp keledi. Metall 
boyawlar isletilingen shashlarǵa vodorod qıshqılanıwı isletip bolmaydı. 
Shash daǵı metall plyonkani tazalap taslamastán buyra usılın qóllaw múmkin emes. Metall 
boyawlar házirgi kúnde derlik isletilmaydi. Olar ornın kislotalı boyawlar iyelegen bolıp, záleli 
kem, reńi tábiy, uzaq múddetke jetedi hám isletiw de qolay. Onıń quramında vodorod 
qıshqılanıwı bolǵanlıǵı sebepli, bunday boyawlar menen islegende júdá ıqtıyatlılıq hám itibarlı 
bolıwı talap etiledi. Shash qansha toq rangga bo'yalsa, olarǵa sonsha zálel jetedi. 
Klienttiń qálewine kóre, shashtárez shashqa bır jola ash reń beriwge májbúr. Jasalma 
boyawlarda ash reń beriw tábiy reńni oqartirishdan qıyınshılıqlılaw bolǵanlıǵı sebepli, júdá 
kúshli qospadan paydalanıwǵa tuwrı keledi hám nátiyjede shashlar zálel kóredi. Ash reń beriw 
hám toq reńlerge boyaw jumısları tezlik penen ámelge asırılǵanı jaqsı. Keri jaǵdayda boyaw 
elementları shash tiykarınıń ishine sińip ketiwi múmkin jáne onı ketkazish qıyın boladı. 
Bas penenterisi kesellengende, shash to'kilayotganda, juqpalı kesellerde, hámledarlıq 
waqtında, hayz dawamında, nerv kesellikleri hám salmaqli keselliklerde shashtı boyaw usınıs 
etilmeydi. Boyaw usılı da zárúrli áhmiyetke iye. Qurǵaqlay etip aralastırılǵan boyawlardıń bas 
penenterisiga tásir etiwiniń aldın alıw maqsetinde onı shashda uzaq múddet ustap júrmeslik 
kerek. Shashtı bo'yab bolǵandan keyin onı jaqsılap juwıp tastap azraq sirke qospası qosılǵan jıllı 
suwda shayıp jiberiw kerek. 
Shash uzaq múddetke túrmeklaganda ámelde nadurıs atqarılsa, shashda zıyanlı elementlar 
qalıp ketken bolsa yamasa klient basınan ótken kesellikler tuwrısında ustani eskertmegen bolsa, 
jaman tásir etiwi múmkin. Uzaq múddetli jıllı temperaturada buyra qılıw nátiyjesinde birpara 
hayallardıń bası awırıwı yamasa ózin joǵatıp qoyıwı múmkin. 
Ǵarrı jaslı, tolıqqan hám hámledar hayallar menen islegende itibardı susaytirmaslik kerek. 
Bul jaǵday bastıń haddan zıyat qızıp ketiwi áqibetinde júz boladı. Bul jaǵdaylarda klientke suwıq 
ximiyalıq buyra qılıw máslaháti berilsa, jaqsı boladı.