Oqiw qollanba

 
4-tema: Ximiyalıq usılda shash túrmeklew usılları 
Shashtárez usta shash kesellikleriniń aldın alıw hám baǵıw ushın olar haqqında túsinikke 
ıyelewi kerek. Qurǵaqlay hám maylı seboreya, may ajırasıwınıń aynıwı bir-birinen parıq etedi. 
Ádetde, qurǵaqlay seboreya jası tolıwǵa jetpegen jaslarda ushraydı. waqıt ótip, olar 20 -30 jasqa 
jetkende maylı seboreya payda boladı. Bas penenterisining jıltırlıǵı onıń unamsız belgii 
esaplanadı. Bul keselliktiń waqıtında aldı alinbasa, shash to'kilib ketiwi múmkin. Kesellikke 
shalınǵan shashlar mudami maylı hám tegis bolıp turadı. Seboreyaga, tiykarınan, may bózi 
iskerliginiń aynıwı sebep boladı. Onı emlew ushın spirtke rezorsin, mentol, altıngugurt hám 
salitsil kislotası qosılǵan qarıwma isletiledi. Bas penenterisi gigiyenasiga ámel qılıw da zárúrli 
áhmiyetke iye.
Maylı seboreyadan shash tógiliwi gúzetilbese, ıssı túrmeklash hám shashqa reń beriw 
ámelin qollasa boladı. Bul da shashtıń qurıwına kómeklesedi. Sabaqonvaldan paydalanıw da 
jaqsı nátiyje beredi. 

---

37 
Bunday shashlar menen islewde shashtı yuvgandan keyin azmaz forma hám limon qosılǵan 
suw menen ho'llab jiberiw kerek. 
Shash tógiliwi - sıyqası shıqqan bas penenbolıp qalıwı bolıp tabıladı. Bir kúnde elliktadan 
artıq shash tolasining tógiliwi bastıń hámme jerinde ese bir tegisde yamasa bir orında gúzetiliwi 
múmkin. Buǵan keselliktiń naslden naslge ótiwi yamasa basqa sebeplerdi keltirsa boladı. 
Shashtıń waqtınshalıq tógiliwi tif menen awırǵanda, tug'uruqdan keyin yamasa teri keselligi 
nátiyjesinde baqlaw múmkin. Geyde denediń qandayda bir bóleginde kútá úlken quwat 
jıynanishi kerek. Bul quwat talap etilmegen yamasa kem quwat menen jetkiliklilengen orınlarda 
azıqa elementlar azayadı. Kesellik óshog'i jónge salıw etilgach, teń salmaqlılıq tiklenip, shash 
taǵı óse baslaydı. Usta bunday shashlardıń taǵı ósip ketiwin tezlestiriwge kómeklesiwi ushın túrli 
bekkemleytuǵın malhamlar surtgan halda bastı uqalasa jaqsı nátiyje beredi. 
Juqpalı kesellikler nátiyjesinde shash tógiliwi tez ushırasıp turatuǵın jaǵday. Bul jaǵday eki-
úsh ay ótkennen keyin baslanıp, 6 -8 hápte dawam etedi. Shash tógiliwi, tiykarınan, bastıń shet 
bólegi hám arqa tárepinde gúzetiledi. Insannıń dene aǵzaları kúshdan qalǵanda, bul jaǵday tez 
kózge taslanadı. 
Geyde juqpalı kesellik sebepli shashtıń tórtdan úsh bólegi to'kilib ketedi. Múddetten aldın 
shash tógiliwi kóbinese er adamlarda ushraydı. Buǵan shash tamırlarınıń dárz ketiwi sebep 
boladı. Nasliy tásirler de buǵan alıp keliwi múmkin. Uzaq 
múddet 
dawam 
etken 
qástelik, 
ásirese, 
nerv 
keselliklerinen shash tez to'kilib ketedi. 
Túynekli kesellikke shalınǵan shashlarda ash kúlreń 
túynekler payda boladı. Shash basdan aqırıǵa shekem 
birdey qalıńlıqta bolmaydıden, birpara jaylarında isikler 
payda boladı. Bul orınlardaǵı shashlar sınıwına beyim 
bolıp qaladı. 
Zamarıq kesellikleri áqibetinde basqı shashlar hám 
saqal zálellenedi. Bul kesellik klienttiń yamasa ustaning 
qolı hám shashtárezlik ásbapların dezinfeksiya etiwge 
itibarsızlıq nátiyjesinde payda boladı. 
Gigiyena qaǵıydalarına tolıq ámel qılıw jáne bul keselliktiń aldın alıw múmkin. Hár bir 
shashtárez bas penenterisining juqpalı keselliklerin jaqsı biliwi hám shıpakerdiń jazba juwmaǵı 
bolmaǵan halda klientke xızmet kórsetpesligi kerek. Bunday kesellik, tiykarınan, balalarda kóp 
ushraydı hám geyde hayallarda da gúzetiledi. 
Er adamlardıń bas penenhám saqal bóleginde bul keselliktiń úsh túri ushırasıp, olar mumli 
temiratki, qırqılǵan lishay hám mayda donli lishay dep ataladı. Mumli temiratki, ádetde, bas 
penenbóleginde bolıp, bo'rtib turadı. Bir neshe millimetrden bir santımetrgacha bolǵan kúlreń 
sarı bo'rtmalar oǵan tán. Olardıń hasası terini astına tereń kirip alıp, tesiklerinen shashlar shıǵıp 
turadı. Waqıtında aldı alinbasa, bunday bo'rtmalar pútkil bastı iyelewi múmkin. Shashlar turpayı, 
qurǵaqlay, sınǵısh bolıp qaladı hám uchi buralib ketedi. Olar tez sınǵısh bolıp, tartılǵanda 
ańsatǵana tamırı menen sug'uriladi. Bo'rtmalardan ayriqsha iyis penenkeledi. 
Terini tazalaw. Tuwrı kútimlew - bul, bárinen burın, sheberona terini tazalaw bolıp tabıladı. 
Terini hár kúni azanda hám keshte tazalaw kerek. Azanda terini miynet kúnine tayarlaw hám 
ólgen kletkalardan ibarat qatlam payda bolǵanı ushın kútim etip turıw kerek. Odan tısqarı, terine 
shań jabıwıp yuzdagi tesikchalarga jıynalıp, teriniń ádetde fiziologikalıq wazıypasın buzadı hám 
qıyınlastıradı.