Oqsillar denaturatsiyasi. Oqsil molekulasining struktura darajalari

Oqsilning ikkilamchi strukturasi - bu oqsillarning asosiy zanjir aminokislotalar qoldiqlarining funksional guruhlarini o'zaro ta'siri natijasida hosil bo'ladigan konformatsion tuzzilishi. Asosan oqsillalrning ikkilamchi strukturasi vodorod bog' orqali paydo bo'ladi. Oqsillarning regular ikkilamchi strukturalariga spirallar va β-qavatlar kiradi.

Spirallar tuzilishi bo'yicha xar hil bo'lishi mumkin. Kopincha spiralli strukturalar vodorod bog'lar orqali stabillashadi. Oqsillarda uchraydigan spiral strukturalarga quyodagilar kiradi:

• Spirallar tuzilishi bo'yicha xar hil bo'lishi mumkin. Kopincha spiralli strukturalar vodorod bog'lar orqali stabillashadi. Oqsillarda uchraydigan spiral strukturalarga quyodagilar kiradi:
• α-spiral - oqsillarda eng keng uchraydigan ikkilamchi struktura. Spiralning to'liq bir aylanishining uzunligi 0,54 nanometr, shu masofa ichiga 3,6 aminokislotalar qoldigi sig'adi (1 aminokislota qoldigi uzunligi α-spiralda 0,15 nm tashkil etadi). α-spiral har 4 aminokislotalar qoldiglarini ortasidagi hosil bo'ladigan vodorod bog'lari bilan stabil holatga keladi. Ilk bora Laynus Poling tomonidan kashf etilgan.

β-qavatlar - bir biridan uzoq bo'lgan (~0,347 nanometr) xar hil peptid zanjirlarning aminikislotalar qoldiqlari orasida hosil bo'ladigan vodorod bog'lar bilan paydo bo'ladigan oqsilning ikkilamchi strukturasi. β-qavatlar parallel va antiparallel bo'lishlari mumkin. β-qavatlar tarkibida glitsin va alanin aminokislotalari soni kop.

• β-qavatlar - bir biridan uzoq bo'lgan (~0,347 nanometr) xar hil peptid zanjirlarning aminikislotalar qoldiqlari orasida hosil bo'ladigan vodorod bog'lar bilan paydo bo'ladigan oqsilning ikkilamchi strukturasi. β-qavatlar parallel va antiparallel bo'lishlari mumkin. β-qavatlar tarkibida glitsin va alanin aminokislotalari soni kop.

.Oqsillarning tuzilish darajalari va xossalari. Oqsillar to’rt xil qurilish darajasiga ega. Birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi. Ko’rib chiqilishi lozim bo’lgan to’rt xil qurilishning har biri o’ziga xos xususiyatga ega. Oqsillarning qurilish darajalarini o’rganishning asosiy yo’nalishlari quyidagilardir: 1.Yakka oqsillarning fazoviy qurilishini o’rganish; 2.Turli oqsillarning biologik funksiyalarini o’rganish; 3.Yakka oqsillaring funksiyalarning ado etib borish mеxanizmlarini o’rganish /oqsil molеkulasining ayrim atomlar va atom guruhlari darajasida/. Oqsillarni birlamchi qurilish darajasi Polipеptid zanjiridagi oqsil molеkulasidagi aminokislotalarning tartib bilan kеtma – kеt pеptid bog’i orqali joylashishiga oqsilning birlamchi qurilishi dеb ataladi. Har bir oqsil uchun spetsefik va birdan bir noyob bo’lgan aminokislotalarning tartibi oqsilning birlamchi qurilishi deb belgilanadi.

• .Oqsillarning tuzilish darajalari va xossalari. Oqsillar to’rt xil qurilish darajasiga ega. Birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi. Ko’rib chiqilishi lozim bo’lgan to’rt xil qurilishning har biri o’ziga xos xususiyatga ega. Oqsillarning qurilish darajalarini o’rganishning asosiy yo’nalishlari quyidagilardir: 1.Yakka oqsillarning fazoviy qurilishini o’rganish; 2.Turli oqsillarning biologik funksiyalarini o’rganish; 3.Yakka oqsillaring funksiyalarning ado etib borish mеxanizmlarini o’rganish /oqsil molеkulasining ayrim atomlar va atom guruhlari darajasida/. Oqsillarni birlamchi qurilish darajasi Polipеptid zanjiridagi oqsil molеkulasidagi aminokislotalarning tartib bilan kеtma – kеt pеptid bog’i orqali joylashishiga oqsilning birlamchi qurilishi dеb ataladi. Har bir oqsil uchun spetsefik va birdan bir noyob bo’lgan aminokislotalarning tartibi oqsilning birlamchi qurilishi deb belgilanadi.