O’quv ishlari bo’yicha prorektor prof. Soliyev A. S

Ijtimoiy ish 3-kurs talabalari uchun «Ijtimoiy
statistika» fanidan
GLOSSARIY


Statistika – jamiyatda mavjud ijtimoiy-iktisodiy xodisalar va ular urtasidagi uzaro boglanishlarni mikdor va nisbiy sonlar bilan ifodalaydigan fan tarmoklaridan biridir.
Sifat - xodisani ichki kiyofasi va inikligining uning rivojlanish konuni va konuniyatlaribilan bevosita boglik bulgan moxiyatdir.
Mikdor – Xodisaning u yoki bu xususiyatining belgisini yuzaga chikish me’yori soni darajasi, kiyofasi anikligidir.
Statistik kuzatish – Tanlab olingan obyektni ma’lum bir ilmiy xulosalariga tayangan xolda ilmiy jixatdan kuzatishdir.
Kuzatish turlari – uzlukli va uzluksiz kuzatishga bulinib, uzluksiz kuzatish vokea sodir bulishi bilan kayd kilinadi. Uzlukli kuzatish esa, vokea sodir bulgandan keyin ma’lum vakt utgach kayd kilinadi.
Svodkalash – Ijtimoiy-iktisodiy vokea va jarayonlar tugrisida bizga jadvallar kurinishida ma’lumotlarni beradigan statistikaning asosiy turlaridan biridir.
Moda - Tuplamda eng kata songa yoki salmokka ega bulgan kursatkich tushuniladi. Bu oralik va oralik bulmagan katorlar uchun ishlatiladi.
Mediana – Tuplamni teng ikkiga kursatkichli. U xam xudi moda singari oralik va oralik katorlardan iborat buladi.
Variasiya – Tuplam belgilarining eng kata va eng kichik darajalari urtasidagi uzaro tafovut fark tushuniladi.
Saloxiyat – Biror bir mamlakat yoki xududning ijtimoiy iktisodiy potensiali uning kudrati, milliy boyligi tushuniladi.
Intellektual saloxiyat – axolining bilim darajasi ish tajribasi, maxorati malakasi bilimi, ijobiy kobiliyati kashfiyot va ixtirolaridir.
Mexnat saloxiyati – mamlakatdagi mexnatga layokatli, bilim va malakaga ega, ishlab chikara olish kobiliyatiga ega bulgan kishilar majmuasidir.
Dinamika – Ijtimoiy vokea va xodisalarning usish kursatkichlarini mikdor va nisbiy tushunchalarda ifodalashdir.