8-mavzu: Amir Temur va temuriylar davrida milliy ma’naviyatimizning qayta uyg`onishi va yuksalishi
Mo‘g‘ullaming yurtimizda taxminan bir yarim asr davom etgan istilosidan so‘ng XIII asming 70-yillaridan madaniy-ma’naviy hayot yana asta-sekin jonlana boshlanganligi. Bu davrda ijod kilgan mutafakkirlar.
Mo‘g‘ul istilosi iqtisodiyotimiz va madaniyatimizni vayron etib, ma’naviyatimizni inkirozga uchratsa-da, uning dunyoqarash va e’tikod asoslarini o‘zgartira olmaganligi. Mamlakatimiz, madaniyatimiz va ma’naviyatimiz tarixining eng qudratli, sifat jihatdan yangi davri Temur va temuriylar hukmronligiga to‘g‘ri kelishi. Mo‘g ‘ullardan hokimiyat Temurga va temuriylarga o‘tgandan so‘ng m a’naviy hayotda yangitdan haqiqiy uyg‘onish davri boshlanganligi. Temur davridagi allomalar. Temur faoliyatining bosh g'oyasi va amaliy shiori bo‘lgan “Kuch - adolatda” degan hikmatining umuminsoniy ahamiyatga egaligi. Temuming davlat ishlarining 90 foizi kengashu mashvarat, fakat 10 foizi kuch, kilich (ma’muriy yo‘l) orqali hal kilinishi lozim, degan tamoyili. Temuriylar davri: uning ziddiyatli yuksalishi. Bu davrda fan, madaniyat, adabiyot va san’atning rivojlanishi. Mirzo Ulug‘bek, G‘iyosiddin Koshiy, Ali Qushchi ilmiy faoliyati Temuriylar davrida me’morchilik va miniatyura san’ati.
9- Mavzu: Alisher Navoiy ma`naviy olami va yangi davr o`zbek millati ma`naviy qiyofasining shakllanishi.
Turkiy she’riyat va Alisher Navoiy ijodi. Navoiyning ijodiy takomil jarayoni. «Badoyi’ ul-bidoya»da «vahdat mayi» va «singon safol» timsollari. «Xamsa» ma’naviyati. «Xamsa» dostonlarining zohiriy ma’nolari va botiniy mohiyatlari. «Lison ut-tayr»da irfoniy va ijtimoiy g`oyalar uyg`unligi.
«Turk elini yakqalam ettim». Bashariyatning yaxlit mohiyatini anglash. Mehr - ijtimoiy hodisa sifatida. «Mahbub ul-qulub» ijtimoiy toifalar ma’naviyati haqida. «Majoz tariqi»da Baqo va fano nisbati. Tavhid mohiyatining yangicha talqini. Yangi davrning buyuk haqiqati - dunyoni surat va ma’ni yaxlitligida tadqiq va taxlil etish va bahamjihatlikda boshqarishga intilish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
