O‘quv-uslubiy majmua Namangan davlat universiteti kengashining 2021-y. "27"

132. «Foilotun» va «mustaf’ilun» ruknlarining ketma-ket takroridan 
qaysi bahr yuzaga keladi?
a) muzore’; 
b) xafif; 
v) mujtass. 
133. Ketma-ket kelgan ikki «mustaf’ilun» va bir «maf’uvlotu» ruknlaridan 
qaysi bahr hosil bo’ladi? 
a) mujtass; 
b) sari’; 
v) xafif. 
134. «Mafoilun» «mafoiylun»ning qaysi zixofi? 
a) makfuf; 
b) maqsur; 
v) maqbuz. 
“Aruz vazni” fanidan test savollari 
6-variant 
135. «Mafoiylu» «mafoiylun»ning qaysi zixofi? 
a) makfuf; 
b) maqsur; 
v) maqbuz. 
136. «Mafoiyl» «mafoiylun»ning qaysi zixofi?
a) makfuf; 
b) maqsur; 
v) maqbuz. 
137. Quyidagi baytning ruknlarini ko’rsating: 
Sayding qo’ya ber, sayyod, sayyora ekan mandek,
Ol domini bo’ynidin, bechora ekan mandek. 
a) — — V // V — — — // — — V // V — — —
maf’uvlu mafoiylun maf’uvlu mafoiylun 
b) — V — // V — — — // — V — // V — — — 
foilun mafoiylun foilun
mafoiylun
v) — — V // V — — V // V — — V // V — — 
maf’uvlu mafoiylu mafoiylu fauvlun 
138. Quyidagi she’r qaysi vaznda yozilgan? 
Keldi ochilur chog’i, o’zliging namoyon qil, 
Parchalab kishanlarni, har taraf parishon qil. 
a) hazaji musammani ashtar; 

---

 
108 
b) hazaji musammani axrab; 
v) hazaji musammani axram. 
139. Quyidagi baytning ruknlarini ko’rsating? 
Sensan sevarim, xoh inon, xoh inonma, 
Qondur jigarim, xoh inon, xoh inonma. 
a) — — V // V — — V // V — — V // V — — 
b) — V — // V — — — 
// — V — // V — — — 
v) — — V // V — — — // — V — // V — — — 
140. «Failotun» «foilotun» ruknining qaysi tarmog’i? 
a) maxbun; 
b) mahzuf; 
v) maqsur. 
141. «Foilotu» «foilotun» ruknining qaysi tarmog’i? 
a) maxbun; 
b) mahzuf; 
v) makfuf. 
142. «Foilun» «foilotun» ruknining qaysi tarmog’i? 
a) mahzuf; 
b) maqsur. 
v) makfuf. 
143. Quyidagi baytlardan qaysi biri ramali musaddasi mahzuf vaznida 
yozilgan? 
a) Qilmagil zinhor izhor ehtiyoj, 
Kim aziz elni qilur xor ehtiyoj; 
b) Ne kun o’lg’ayki nigorim kelgay, 
Bog’i umrimda bahorim kelgay; 
v) Soqiyo, hijron tunidur boda tut, 
Ul quyosh birla bu shomimni yorut. 
144. Aruz vaznida yozilgan turkiy tildagi birinchi asarni ko’rsating. 
a) Hibat ul-haqoyiq; 
b) Qutadg’u bilig; 
v) Bibi Maryam. 
145. Quyidagi baytning vaznini aniqlang: 
Do’zax manga yetsa jovidoni, 
Ishqi o’tidin qizitqil oni. 
a) hazaji musaddasi solim; 
b) hazaji musaddasi axrabi maqbuzi maqsur; 
v) hazaji musaddasi axrabi maqbuzi mahzuf.
146. Navoiyning «Farhod va Shirin» dostoni qaysi vaznda yozilgan? 
a) ramali musaddasi mahzuf; 
b) hazaji musaddasi mahzuf; 
v) rajazi musaddasi mahzuf. 
147. Navoiyning «Layli va Majnun» dostoni qaysi vaznda yozilgan? 
a) hazaji musaddasi mahzuf; 
b) hazaji musaddasi axrabi maqbuzi mahzuf; 

---

 
109 
v) hazaji musaddasi axrabi maqbuzi ashtar. 
148. «Foilotun» ruknining takroridan qanday bahr yuzaga keladi? 
a) hech qanday; 
b) ramal; 
v) rajaz. 
149. Aruz haqida kitob yozgan mualliflarni ko’rsating. 
a) Ibn Sino, Sakkokiy; 
b) Navoiy, Fazliy; 
v) Navoiy, Bobur. 
150. Aruz vazniga bag’ishlangan asarni ko’rsating. 
a) Muxtasar; 
b) Volidiya; 
v) Mubayyin. 
151. O’ta cho’ziq bo’g’inlar qanday o’qilishi mumkin? 
a) ikki qisqa bo’g’in sifatida; 
b) bir qisqa va bir cho’ziq bo’g’in sifatida; 
v) bir cho’ziq va bir qisqa bo’g’in sifatida. 
152. Qaysi so’zda o’ta cho’ziq bo’g’in mavjud? 
a) kotib; 
b) bahor; 
v) maqsad. 
153. Vasl hodisasi deganda nima tushuniladi?
a) ikki so’zning qo’shilishi; 
b) bir so’zning ikkiga bo’linishi; 
v) oxirgi undoshning keyingi so’zga qo’shilishi. 
154. Shariat ham, tariqat ham, haqiqat mandadur mavjud, 
Chu sultoni azaldurman, ki arshi a’log’a sig’mamdur. 
Baytning vaznini aniqlang. 
a) hazaji musammani solim; 
b) ramali musammani mahzuf; 
v) rajazi musammani solim.