Organik kimyo laboratoriyasida ishlashning asosiy qoidalari va usullari

11-rasm.
O‘lchov idishlari: pipetkalar (1) va to‘ldiruvchi klapanli grushalar (2); o‘lchov 
silindri (3) va o‘lchov kolbasi (4)
2.3. Boshqa laboratoriya uskunalari 
Kolba va boshqa laboratoriya uskunalari qismlarini o‘rnatish uchun 
qisqichlar jamlanmasi, turli xil halqalar bilan ta’minlangan po‘lat shtativlar 
ishlatiladi (unga ajratish voronkalari qo‘yiladi, asbest to‘r joylashtiriladi, gaz 
gorelkasida qizdiriladigan uskunalar orqali).
Reaksion aralashmani aralashtirish uchun ham turli xil qurilmalar ishlatiladi 
(12-rasm). Bu mexanik aralashtirgich (elektromotor, shtativga o‘rnatish uchun 
moslama va tezlik regulyatori bilan ta’minlangan) va magnitli aralashtirgich (ular 
agar katta hajmdagi shuningdek, juda yopishqoq suyuqliklarni aralashtirishga 
to‘g‘ri kelmasa, boshqa hollarda ancha qulay) ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. 

---

Magnitli aralashtirgichlardan foydalanganda reaksiya o‘tkazilayotgan kolba ichiga 
ustiga teflon yoki polipropilen qoplangan doimiy magnit – yelkancha solinadi. 
Zamonaviy laboratoriyalarda turli xil hajmdagi tubi yumaloq va noksimon bir 
og‘izli kolbalardan erituvchini haydash uchun mo‘ljallangan qurilmalar – rotorli 
bug‘latgichlar (12-rasm) ham kerak bo‘ladi. Erituvchini haydashda uning bir 
xildagi qaynashni va doimiy kondensat oqimini, sovutgich shuningdek, rotorli 
bug‘latgich qismlari samaradorligini ta’minlash uchun kolba ichidagi aralashtirgich 
bilan birga aylantirib turiladi.
12-rasm.
Valli va qanotli mexanik aralashtirgich (1); qizdirmaydigan magnitli 
aralashtirgich (2) va elektr plitali magnitli aralashtirgich (3); rotorli 
bug‘latgich hammomi bilan (4).
Rotorli bug‘latgichda erituvchini haydashni atmosfera bosimida ham o‘tkazish 
mumkin, lekin uskuna tuzlishi buni past bosimda bajarishga ham imkon beradi. 
Natijada modda qizdirilmaydi (suv hammomidan foydalaniladi) va suvdagi, 
spirtdagi, toluoldagi va h.z. eritmalarni konsentrlash mumkin.
Modda va uning eritmalarini qizdirish uchun odatda yopiq spiralli elektro 
qizdirgichlar yoki kolba qizdirgichlardan foydalaniladi.
Reagent va mahsulotlarning massasini aniqlash uchun turli xil aniqlikdagi 
laboratoriya tarozilari xizmat qiladi. Asosan ~0,01 g chetlanishli elektron tarozilar 
ko‘proq ishlatiladi.