Organik kimyo Organik birikmalarda reaksiya turlari


Geterolitik mexanizmda reaksion moddalarning biridagi elektron jufti buzilmasdan reaksiya mahsuloti molekulasiga o‘tadi. Ionlarning zaryadiga ko‘ra, geterolitik reaksiyalar ikki xil bo‘ladi


Download 0.56 Mb.
bet2/3
Sana04.02.2023
Hajmi0.56 Mb.
#1165184
1   2   3
Bog'liq
Organik kimyo

Geterolitik mexanizmda reaksion moddalarning biridagi elektron jufti buzilmasdan reaksiya mahsuloti molekulasiga o‘tadi. Ionlarning zaryadiga ko‘ra, geterolitik reaksiyalar ikki xil bo‘ladi:

Geterolitik mexanizmda reaksion moddalarning biridagi elektron jufti buzilmasdan reaksiya mahsuloti molekulasiga o‘tadi. Ionlarning zaryadiga ko‘ra, geterolitik reaksiyalar ikki xil bo‘ladi:

  • 1. Agar reaksiyani boshlovchi reagent manfiy zaryadli bo‘lsa, bunday reagentlar nukleofil zarrachalar deb ataladi va jarayon nukleofil o‘rin olish reaksiyasi deyiladi (SN):

Aksincha, ayrim reagentlar elektron zichligining kamligi bilan belgilanadi {kationlar — +NO2, [C6H5—N+ º N], yoki elektron bulut zichligi quyi molekulalar SO3 , BF3 } va ular substratning elektron zichligi katta bo‘lgan markazlari bilan reaksiyaga kirishadi. Bunday reaksiyaga elektrofil o‘rin olish reaksiyasi deyiladi (SE):

  • Aksincha, ayrim reagentlar elektron zichligining kamligi bilan belgilanadi {kationlar — +NO2, [C6H5—N+ º N], yoki elektron bulut zichligi quyi molekulalar SO3 , BF3 } va ular substratning elektron zichligi katta bo‘lgan markazlari bilan reaksiyaga kirishadi. Bunday reaksiyaga elektrofil o‘rin olish reaksiyasi deyiladi (SE):

Birikish reaksiyalari

  • Birikish reaksiyalari
  • Qo‘shbog‘ tutgan, to‘yinmagan organik moddalar tarkibidagi p- bog‘ning uzilishi hisobidan atom yoki molekulalarning kiritilishiga birikish reaksiyalari deyiladi. Organik kimyo kursidan birikish reaksiyalariga ko‘p misollar keltirish mumkin:
  • Gidrogenlash — vodorodning katalitik birikishi:

Gidratlanish — suvning birikishi:

  • Gidratlanish — suvning birikishi:
  • Gidrogalogenlash — galogenvodorodning birikishi:

To‘yinmagan uglevodorodlarda uglerod atomlari soni ikkidan ortiq va qo‘shbog‘ga nisbatan nosimmetrik tuzilishli bo‘lsa, vodorod atomi eng ko‘p gidrogenlangan C atomiga galogenlar yoki suv molekulasining gidroksili kam vodorod tutgan C atomiga birikadi. Bu qoida Markovnikov qoidasi deb yuritiladi

  • To‘yinmagan uglevodorodlarda uglerod atomlari soni ikkidan ortiq va qo‘shbog‘ga nisbatan nosimmetrik tuzilishli bo‘lsa, vodorod atomi eng ko‘p gidrogenlangan C atomiga galogenlar yoki suv molekulasining gidroksili kam vodorod tutgan C atomiga birikadi. Bu qoida Markovnikov qoidasi deb yuritiladi
  • Galogenlash reaksiyalari — galogenlarning birikishi;

Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling