41 | Uglevodorodlarga galoid kislotalarning ta`siri (Markovnikov qoidasi bo`yicha)
Alkanlar va arenlar bu tipdagi reaksiyalarga kirishmaydi!
Sikloalkanlarda:
+HBr→CH3-CH2-CH2-Br
Bu reaksiya siklobutan bilan ancha qiyin ketadi. Yuqori sikl birikmalar bu kislotalarni biriktirib olmaydi.
Alkenlarda: Etilen va uning gomologlari vodorod galogenidlarni ham biriktirib olishi mumkin:
CH2=CH2 + Br2 →CH3 – CH2 – Br
Propilendan boshlab vodorod galogenid birikishi biroz farq qiladi. Bunda reaksiya Markovnikov qoidasiga asosan boradi. HBr dagi vodorod qo`shbog` saqlagan uglerodlardan ko`proq gidrogenlanganiga, brom esa kamroq gidrogenlanganiga birikadi.
CH2=CH – CH3 + HBr → CH3 – CH(Br) – CH3
Alkadiyenlarda: 1,2 yoki 1,4 birikadi. Darslikda yo`q.
Alkinlarda: . Darslikda yo`q.
42 | Uglevodorodlarni gidratlash
Alkanlar, sikloalkanlar va arenlar bu tipdagi reaksiyalarga kirishmaydi!
Alkenlar va alkadiyenlarda:. Darslikda yo`q.
Alkinlarda: M.G.Kucherov atsetilenga katalizator ishtirokida suv ta`sir ettirib sirka aldegidni hosil qilgan. O
HC≡CH + H2O CH3 – C
H
43| Uglevodorodlarni degidrogenlash reaksiyalari
1. Metan va alkanlarda degidrogenlanish reaksiyalari:
2CH4→ C2H4 + 2H2 (500℃,kat)
CH4→ C + 2H2 (1000℃)
2CH4→ C2H2 + 3H2 (1500℃)
CnH2n+2 → CnH2n + H2 CH3 – CH3 → CH2 = CH2 + H2
2. N.D.Zelenskiy siklogeksanni degidrogenlab benzol olgan.
+3H2
Do'stlaringiz bilan baham: |
