Organik va fizikaviy kimyo kafedrasi

1.82. Sulfat kislotada 1,68 g noma’lum metall eritilganda metalning 4,56 g massali sulfati hosil bo‘lgan. Metallning ekvivalentini aniqlang.

Yechish: 1,68 g massali metall 4,56 g massali sulfat hosil qilgan, shu sulfatga qancha sulfat ion to‘g‘ri kelishini topamiz:

m(SO₄^2-)=m(MeSO₄)–m(Me)=4,56–1,68=2,88 g.

Demak, 1,68 g metallga 2,88 g sulfat ion to‘g‘ri kelar ekan. Bundan 96:2,88=98:x; x= 2,94 g sulfat kislotaga to‘g‘ri keladi.

Metallning ekvivalenti:

1.83. 5,64 g metall nitrati konsentrlangan sulfat kislota bilan ishlanganda, shu metalning 4,8 g sulfati hosil bo‘lgan bo‘lsa, qaysi metalning nitrati olingan?

Yechish: Metall nitratining massasi sulfatining massasidan katta. Demak, metall bir valentli emas.

Agar metall ikki valentli bo‘lsa:

Me(NO₃)₂+H₂SO₄MeSO₄+2HNO₃

reaksiya sodir bo’ladi. Nitrat va sulfatning molekulyar massalarini M[Me(NO₃)₂]=Me+2·62; M(MeSO₄)=Me+96 topib, proporsiya tuzsak:

Bundan A_r(Me)=64. Bu yechim masala shartini qanoatlantiradi. Demak, metall mis bo‘lishi mumkin.

Agar metall uch valentli bo‘lsa:

2Me(NO₃)₃+3H₂SO₄Me₂(SO₄)₃+6HNO₃

reaksiya sodir bo‘ladi. Nitrat va sulfatning molyar massalari asosida proporsiya tuzsak:

yoki A_r(Me)=96.

Metall molibden bo‘lishi ham mumkin.