Organizmda moddalar va energiya almashinuvi

II.Asosiy qism

2.1.Organizmda moddalar va energiya almashinuvi.

Metabolizm – bu organizmda yuzaga chiqadigan va uning hayotiy jarayonlarini amalga oshiradigan fizikaviy va kimyoviy jarayonlarning yig’indisidir. Metabolizm jarayonida hujayra va to’qimalarning faoliyati, o’sishi va rivojlanishi uchun zarur bo’lgan energiya hosil bo’ladi. Bu esa fiziologik tuzilmalar, hujayralar, ularning funksiyasini bajarish uchun zarur bo’lgan energiya ehtiyojini qondiradi.

Metabolizm – bu organizmda yuzaga chiqadigan va uning hayotiy jarayonlarini amalga oshiradigan fizikaviy va kimyoviy jarayonlarning yig’indisidir. Metabolizm jarayonida hujayra va to’qimalarning faoliyati, o’sishi va rivojlanishi uchun zarur bo’lgan energiya hosil bo’ladi. Bu esa fiziologik tuzilmalar, hujayralar, ularning funksiyasini bajarish uchun zarur bo’lgan energiya ehtiyojini qondiradi.

Organizmda moddalar va energiya almashinuvi.

Energiya almashinuvi va uning boshqarilishi

Metabolizmning eng yuqori boshqarilishi – bu asab boshqarilishidir. Oziqlanish va modda almashinuvining muvofiqlashuvi jarayonlariga asab tizimining ta’siri alohida ahamiyatga ega bo’lib, bu narsa asab tizimining trofik funksiyasini belgilaydi. Asab tizimining trofik funksiyasi haqidagi ta’limotni I.P.Pavlov rivojlantirgan. Uning asosini miokarddagi modda almashinuviga ta’sir qilib turadi. Shunday asablar aniqlanganki, ular yurak mushagini qisqarishini kuchaytiradi yoki susaytiradi.

Organizmda moddalar va energiya almashinuvi.

Modda alashinuvi o’zgarishlari shartli refleks ekanligi bosh miya po’stlog’ining olib tashlangan dan keyin almashinuvining muhim o’zgarishlaridan biri bo’lgan emosional holatlar qon o’zgarishi va qonda shakar miqdorining oshishida isbotlanadi.

Asab tizimining uchlariga modda almashinuvi mahsulotlari ta’sir etishi va gumoral yo’l bilan asab markazlariga yoki endokrin bezlariga yetkaziladi gan modda almashinuvining boshqariluvida muhim ahamiyatga ega ya’ni modda almashinuv mahsulotlarining ta’siri qayta aloqa vazifasini amalga oshirishi mumkin.