"Orlan-10" uchuvchisiz uchish apparatining taktik-texnik ko‘rsatgichlari bo‘yicha

 
Tarkibi va joylashuvi 
Identifikatsiya qilish, xabar berish va faol javob berish radio uskunasi GSM / 
GPS mayoqchasi bilan ifodalanadi. GSM / GPS radio mayoqlari sizga SMS so‘rovi 
orqali UAV koordinatalarini olish imkonini beradi. 
Radiomayoq UAV bort quvvati yoqilganda yonadi va koordinatalar va GSM 
uyali aloqa tarmog‘ini "qidirishdan" keyin u ishga tayyor bo‘ladi. 
Tashqi quvvatsiz ishlashga imkon beruvchi o‘zida o‘rnatilgan quvvat 
manbai mavjud. 
Tashqi tomonida tashqi quvvat ulagichi, o‘chirish tugmasi, signal LEDlari 
mavjud. 
GSM/GPS radio mayoqining tarkibi va asosiy elementlari 17-rasmda 
ko‘rsatilgan.
Radio mayoq old fyuzelajning orqa qismida ichki tomondan yuqori qismida 
joylashgan. Mayoqning joylashuvi 18-rasmda ko‘rsatilgan. 

---

30 
 
Qurilmaning tasnifi va ishlash prinsipi 
GSM/GPS radio mayoqchasi unga tashqi 5V quvvat manbai ulanganda 
(ruxsat etilgan diapazon 4,25…6,5 V) ishlay boshlaydi va batareya quvvati 
tugamaguncha ishlaydi. GSM/GPS tashqi quvvat manbai o‘chirilgandan so‘ng, 
radio mayoq bir soat davomida to‘liq funksional rejimda ishlaydi (1-rejim), 
shundan so‘ng u doimiy GPS kuzatuvini o‘chiradi va batareya quvvati tugaguncha 
GSM tarmog‘ida (2-rejim) qoladi. Kuchlanish 3,6 V dan pastga tushganda 
rejalashtirilgan faollashtirishga o‘tadi (3-rejim). Tashqi quvvat qayta yoqilganda, 
GSM/GPS radio mayoqlari yana toʻliq funksiyali rejimga oʻtadi. 
3. Uchirish uskunasi 
Uchirish moslamasi UUAni gorizontal parvoz tezligiga va keyinchalik 
uchishga yo‘nalish berishga, shuningdek, UUAga texnik xizmat ko‘rsatishning 
ayrim turlarini amalga oshirish uchun mo‘ljallangan. Uchirish moslamasi oddiy va 
ishonchli mexanizm bo‘lib, minimal texnik xizmat ko‘rsatishni talab qiladi. 
Uchirish moslamasining asosiy texnik tavsiflari 3-jadvalda keltirilgan. 
17-rasm.
GSM/GPS radio mayoqining 
umumiy ko‘rinishi
1 – korpus, 
2 – signal 
LEDlarining 
joylashuvi, 3 – o‘chirish va yoqish tugmasi, 
4 – tashqi manbaga ulanish tiqgichi. 
2 
1 
3 
4 
1 
2 
18-rasm. GSM/GPS radiomayoqning 
joylashuvi 
1 – fyuzelyaj (old qismi),
2 – GSM/GPS radiomayoq. 

---

31 
3-jadval. Uchirish moslamasining asosiy texnik tavsiflari 
Tavsiflar nomlanishi 
Qiymati 
Uchirish moslamasining jang holatidagi umumiy o‘lchamlari: 
- uzunlik, mm 
- kengligi, mm 
- balandligi mm 
4802±10 
2278±10 
1436±10 
Uchirish moslamasining yurish holatidagi umumiy o‘lchamlari: 
- uzunlik, mm 
- kengligi, mm 
- balandligi mm
1700±10 
572±10 
362±10 
Uchirish moslamasi va aksessuarlari bilan yuk tashish 
konteynerining og‘irligi, kg 
62 dan ko‘p emas 
Yuk tashish konteynerining og‘irligi, kg
27 dan ko‘p emas 
Uchirish moslamasida UUA harakat tezligi, m/s 
15 dan ko‘p 
Uchirish rampalarining qiyalik burchagi (ufqqa nisbatan), gradus 12 (± 5) 
Ishlash haroratining oralig‘i, °S 
- 30 dan +40 
+ 35 °S haroratda nisbiy namlik, %
98 
Yig‘ilgan holatda ishga tushirish moslamasi (19-rasm) quyidagi tuzilishga 
ega: gorizontal yuzaga karetka harakatlanishui uchun bir biriga ulangan uchta 
apparel. 
UUA karetkaga o‘rnatiladi, uchirish moslamasi; lebyotka yordamida ko‘lda 
ish holatiga keltiriladi va uchirish ipidan tortib, UUAni uchirtiriladi. 

---

32 
Jangovar holatdagi uchirish moslamasining tuzilishi ufqqa nisbatan
12
o
ga egilgan va ikkita old va bitta orqa tayanchlarda uchirish pozitsiyasida 
joylashgan o‘qdir. Uchirish moslamasi karetkaning roliklarda harakatlanishini 
ta’minlaydigan uchta apparelbdan iborat. Apparellarlarning ulanishi mexanik 
mustahkamligini ta'minlash maqsadida kompozit materiallardan tayyorlangan 
ulagich bilan amalga oshiriladi. 
UUA uchirish moslamasining karetkasiga oldingi fyuzelajning pastki 
qismida joylashgan old va orqa bugellar yordamida o‘rnatiladi.
Jugutlarni tortish texnik tomonidan ishga tushirgichning orqa tayanchida 
joylashgan mexanik lebyotka yordamida amalga oshiriladi. Jugutlarni tortish 
uchirishga tayyorgarlik bosqichida amalga oshiriladi. Agar UUAni uchirish 
uzoqroq muddatga kechiktirishni talab qiladigan vaziyat yuzaga kelsa, jugutlarni 
ishlamaydigan holatga o‘tkazish kerak (ularni lebyotka bilan bo‘shating). 
Orqa tayanchda jugutda tortilgan karetkani ushlab turuvchi qulf
va parvozdan oldingi tayyorgarlik bosqichida UUA kuch qurilmasi ishlagan paytda 
UAVni karetkada orqa bugellarini ushlab turuvchi qulf mavjud. Qulflarni ochish 
texnik tomonidan uchirish moslamasining uchirish (qo‘yib yuborish) ipini tortib 
olish orqali amalga oshiriladi. Qulflar ketma-ket ochiladi. Karetka qulfining 
tasodifiy (noto‘g‘ri) ochilishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun orqa rampada xavfsizlik 
moslamasi mavjud bo‘lib, u orqa tayanchning profilini va qo‘zg‘alish dastagining 
harakatlanishini mexanik ravishda bog‘laydi. 
Ishga tushirish moslamasini tashish va saqlash maxsus yuk tashish 
konteynerida amalga oshiriladi. 
3 
5 
9 
8 
1 
2 
4 
1 – orqa tayanch, 2 – orqa apparel, 3 – o‘ta apparel, 4 – old apparel, 5 – karetka, 6 – uchirish 
(qo‘yib yuborish) ipi, 7 – tortish tizimi, 8 – old tayanch, 9 – vintli halqa (шуруп-петля), 10 - UUA, 
19-rasm. Uchirish moslamasi UAV o‘rnatilgan holatda
10 
6 
9 
7 

---

33