O’rta asirlarda mi

O’rta asirlarda mil avv.1 va mil 14 asrda bir qancha falsafiy oqimlar paydo boldi Bu davrda 2 xil jarayonda amalga oshirilgan. 1)xristanlikning shakillanib davlat diniga aylanishi 2)urta asrlarda inkvizitsiya ustvor yunalishga aylanishi

Bu davrda genotsizm mil avv.150 yillarda yuksak ravnaqqa erishdi.Bu talimotda xudo ruh sifatida namoyon bo’ladi va yovuzlikdan sof va xoli bolishi nazarda tutilgan.Insonlar esa uz tabiatini ruhiy jihatdan xudoga moslashtirishgan.Gnotsim talimotida faylasuflar xristanlikni yunon falsafasi bilan birlashtirgan.

Dualizm-genotsizm talimotining asosiy yunalishi bu yunalishda moddiy va ruhiy dunyo orasida chegara mavjud deb takidlashadi.Bu talimotda xudo moddiy dunyoni yarataolmaydi deb takidlashgan Apolagetlar-xristian tarixida 1 va 3 asrda vujudga kelgan bu so’zning manosi ,,himoya qilish’’ya’ni ularning maqsadi hukumatning xristanlika qarshi dushmanligini bartaraf etish.Rimda esa xristanlikni yoyish asosiy maqsadi bo’lgan. Ularning asarlarida 2 anana qo’llaniladi 1 chisi inkor qilish 2 chisi tatbiq qlish ular xristanlikka qoyilgan ayiblarni ,dabdababozliklarni v a g’ayrioddiy harakatlarni inkor qilgan.Xristan dini sofligini esa tasdiq qilgan.

YEVROPA UYG’ONISH DAVRIDAGI FALSAFA

NIKOLAY KUZANSKIY(1401-1464) Uning talimoti shundan iboratki Xudo hamma narsalarda mavjud va Xudoda hamma narsa mavjud degan fikrni ilgari surgan. Bundan tashqari u uygonish davridagi yana bir muhum fikrni aytub o’tgan ya’ni:Eng oliy haqiqatni bilish fikrlash bilan emas balki tajriba orqali amalga oshiriladi U xudoni borliqning yagona asosi deb hisoblagan hamda ushbu maalada shunday muhum fikrlar bayon qlganligi sababli uni kopernik va brunoning utmishdoshi deb atashgan.

Nikolay Kopernik(1473-1543) - geliosentrik nazaryaning asoschisi. -Yer quyosh atrofida aylanishini 1 chi bo’lib takidlagan shaxs Uning bu talimoti bibliyadagi yerning tuzilishi haqidagi uzgarmas deb topilgan nazaryaga arba berdi. U uz nazariyasi orqali orta asrlarda nomalum bolgan quyosh tutilishi oyning kutarilishi va tushishi kun va tunning almashinishi kabi nsavolarga yechim berdi