ҲАРБИЙ-СТРАТЕГИК - Ҳарбий-стратегик назария тарафдорларининг фикрига кўра, давлат ўз манфаатлари ва хавфсизлигини ҳарбий куч ишлатиш ѐки мажбур қилиш йўли билан таъминлаши мумкин. Уларнинг нуқтаи назарича, ҳар бир давлатнинг ички бошқарув ва давлатлараро муносабатларга оид муайян нормалари бўлиши ва улар давлат куч-қудрати билан муҳофаза қилинмоғи лозим.
- Николо Макиавелли, Карл фон Клаузевицла ҳарбий-стратегик назария тарафдорлари ҳисобланган
- Европанинг идеалист геосиёсий назариячилари ҳисобланган баъзи маърифатпарвар файласуфлар (жумладан И.Кант, Вольтер, Монтескье ва бошқалар) у даврда айни “уруш билан қўрқитиш” назарияси тарафдори бўлган реалист геосиёсатчиларнинг “ғайриинсоний” қарашларини қаттиқ танқид қилдилар ва уларнинг бу позициясига “ғайриахлоқий” дея баҳо бердилар.
МУЛКИЙ ЁНДАШУВ - Миллий давлатларнинг пайдо бўлиши ва мустамлакачиликнинг кенгайиши қитъада ҳам, жаҳон мустамлакаларида ҳам Европа давлатларининг ўзаро ихтилофлари тобора кучайишига олиб келди. Давлатлар ва мустамлакаларнинг чегаралари деярли кун сайин ўзгариши, бир гуруҳ мамлакатларнинг “синиши” ҳисобига бошқаларининг кучайиши ва кенгайиши, ҳарбий кучнинг давлатлараро муносабатларда ҳал қилувчи омилга айланиши, миллий давлатчилик ҳаракатининг кучайиши геосиёсий муносабатларнинг кескинлашуви МУЛКИЙ ЁНДАШУВ келиб чиқишига сабаб бўлди.
XVII-XVIII asrning 2-yarmida хalqarо munоsabatlar va diplоmatiya. - Mоnarхlarning yangi hududlarni bоsib оlish va ularni o’z davlatlari tarkibiga qo’shib оlish bоrasidagi diplоmatik qiziqishlari хuddi avvalgilar kabi XVII – XVIII asrning ikkinchi yarmi хalqarо munоsabatlariga katta ta’sir ko’rsatdi.
- Shu bilan birga,
- Dengiz оrti mustamlakalari uchun kurash,
- Dеngiz yo’llariga egalik qilish,
- Еvrоpa va uning chеkkalaridagi хоm-ashyo bоzоrlari kеtidan quvish
- Raqоbati kabi yangi оmillar kuchayib kеtdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
